Маркизэ пIукIэм фэIаз

Маркизэ чэтыу щырхэр къыфэхъугъэх. ЗэкIэмкIи щы зэрэхъухэрэр. Чэтыу цIыкIухэр ежь фэдэу шIуцIэх, дахэх. Апэрэ тхьамафэм зи амылъэгъоу, апэ цIыкIухэмкIэ мокIэ-мыкIэ еутэкIыхэу, тхылъыпIэ къэмланышхом дэсыгъэх. Янэ ахэлъэу ыгъашхэщтыгъэх, ау зыпшъыкIэ къахэкIыти, шъхьафэу щысыщтыгъ, е щылъэу зигъэпсэфыщтыгъ.

Мазэм къэмланым дэсыгъэ чэтыу щырмэ ахэхъуагъ, Маркизэ дэгъоу алъыплъэщтыгъ, къабзэу зытелъыхэр зэрэщытыщтым ынаIэ тыригъэтыгъ. Ар тэ зэрэдгъэшIагъощтыгъэр!
Зы мафэ грэм чэтыу цIыкIухэр янэ ыуж итэу, унэр къаригъэплъыхьагъ, шхапIэр зыдэщытым Iуищагъэх, ежь ячэтыубзэкIэ зыгорэ агуригъэIуагъ:

-Мырр, мырр! Мырр, мырр!
Псыунэ цIыкIоу ежьым ыгъэпсэуалъэрэми рищэлIагъэх:
- Мырр, мырр! Мырр, мырр!
ЕтIанэ, къэмланыр Iутхыжьи, алрэгъу цIыкIу къогъупэм къуатлъхьи, гъолъыпIэу афэтшIыгъэм къэкIожьыгъэх.

Щырхэр пшъыгъэх. АхэмкIэ акIугъэр гъогу онэшхоу къычIэкIыгъ. Хэчъыягъэх. Маркизи алрэгъу цыпэм тегъолъхьагъ, ащыщ горэ чъыехэтэу зытелъым къытепшын ымылъэкIынэу, мыгъощэнэу, зыгорэм ылъэгу чIэмыфэнэу…
Ныр - орэцIыфы, орэкъолэбзыу, орэчэтыу - нэу къэнэжьы.

Зы пчэдыжь горэм тлъэгъурэр дгъэшIагъоу, тызыпылъ Iофхэр дгъэтIылъи, чэтыумэ ашIэрэм тылъыплъагъ. Щырищыр янэ ыпашъхьэ исхэу, ышIэрэр пашIэжьы. Маркизэ иджабгъу лъакъо къыIэти ыбзэихьагъ, илъабжъэхэр ыукъэбзыгъ. ЕтIанэ щырмэ яплъи:
-Мырр, мырр! -макъэ къыгъэIуи, ишъыпкъэу, щырмэ десэр зэрагъэцакIэрэм лъыплъагъ.

ЕтIанэ сэмэгу лъакъор джащ фэдэу аригъэлъэгъугъ. Джаущтэу: ылъэгучIэ шъабэхэм ябзэимэ, ынэгу щифэмэ, ынэмэ ащифэмэ, щырмэ зэрэкIашIыкIыжьырэм ынаIэ тыригъэтызэ - дэгъу дэдэу «заригъэтхьакIыгъ». Чэтыу тиунэ исэу, игъэпсыкIи ишэни тылъыплъэнэу хъугъэп. Джы тлъэгъугъэр зэрэдгъэшIагъощтыгъэр!

Пчыхьэ горэм, Маркизэ ищырхэр рищэжьагъэу зытэлъэгъум, ауж тэри тихьагъ.
Сыда, шъуIа, джыри аримгъэлъэгъугъэу къэнагъэр?
А уахътэм тыкощын гухэлъыр тиIэу, IапIэхэр тыугъоищтыгъ. Дзыомэ арылъэу, заулэ дгъэхьазырыгъахэу щытыгъ.

Маркизэ ичэтыу щырхэр дзыом рищэлIагъ.
-Мырр, мырр! - макъэр къыгъэIугъ. Чэтыу цIыкIухэр къызэтеуцуагъэх, анэ тырамыхэу янэ лъыплъэхэу фежьагъэх. Маркизэ дзыом дэкIоягъ, «мырр,мырр, мырр» - макъэхэр къыгъэIузэ, фэсакъыпэзэ къехэу фежьагъ. Джэхашъом кызытеуцом, зы чэтыу щырым кIэкIэIункIэзэ дзыом рифылIагъ. ЦIыкIужъыем ыкIуачIэ къыхьыгъэм фэдизкIэ дэкIуаи, илъэбжъэ цIыкIукIэ дзыом пынагъ.
 
- Мааау! Мааау! - мэкIэ дэдэу къэIу, къэтхьаусхэ. Янэ фасакъыпэзэ цапэкIэ исабый ыштагъ, ау фэмыгъэтэрэзэу, къызэплъэкIи, гумэкIэу къытэплъыгъ. «ШъукъыздеI» къызэрикIырэр къыдгурыIуагъ, тащыщ горэ Iаби, чэтыу щырым илъэбжъэ цIыкIу дзыом къыхихыжьыгъ. Джэхашъом щырыр къызытрегъэуцожьым, янэ ар зэрибзэяхьыщтыгъэм, чэтыу щтэгъэ цIыкIур зэригъэIасэщтыгъэм тынэпс къытшIуигъэкIуагъ.

Маркизэ ичэтыу щырхэр ыуж ригъэуцуи, гъолъыпIэм ыщэжьыгъэх. «ЗаригъэтхьакIыжьыгъ», заригъэукъэбзыжьыгъ. ТIэкIу тешIагъэу тызэплъэм, чэтыу быныр чъыежьыгъэу тлъэгъугъэ.
Ти Маркизэ пIукIэ-гъэсакIэм зэрэфэIазэм, щырхэр ащ зередэIухэрэм, бэрэ тырыгущыIагъ, тиныбджэгъухэми, якIэлэцIыкIухэми афэтIотагъ.