Акътамакъ роман в стихах 7 глава Сурахай

Джетинчи башы
СУРАХАЙ

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чиллеси  Шамдан  алыннган.
Хей!
Хар оюууна – сени къол ызынг,
Хан мухур кибик  салыннган.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Джылла ишленнген хазнача.
Хей!
Чачакъны буугъан  кюмюш минчакъла –
Сени танытхан  тамгъача.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Къоймайды кёзню къаратмай.
Хей!
Собалакъ санда  джохар  чиллени,
Ким къалаллыкъды джаратмай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кёргенни сейир этдире.
Хей!
Киши тиймеген нюр джаягъынга
Уста  тигиуюн  джетдире.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Къарамны тартыб къаратхан.
Хей!
Мёлекге ушаш бир хауанг барды,
Халкъ бары бирден джаратхан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чыммакъ бетинге джараша.
Хей!
Ауур окъалы тикген чепкенинг,
Аякъларынга чалыша.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Тохдаб къарата кёргенни.
Хей!
Нохта  бауун  а  ханча  берир эм,
Да сени манга  этгенни.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Джерни сызады узундан.
Хей!
Сени айырыб алай сайладым,
Сау Къарачайны къызындан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Омакъды чачакъ тюйгюсю.
Хей!
Сени кёрюб да джанмайын къалгъан,
Болур адамны  тюрлюсю.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Тигиую кюнде джылтыраб.
Хей!
Мен – темир къармакъ, сен – алтын чабакъ,
Къолгъа тюшмейин, сылджыраб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Саркъгъан къанаты юч болур.
Хей!
Джашлыкъда  юйюр къурмасанг, ариу,
Къартлыкъ  заманынг  кюч  болур.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чын сюегинге джараша.
Хей!
Минги тау бла башха таулача,
Къалгъанла  сенден «алаша».

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чачагъы болуб тюйюлген.
Хей!
Сени кёргенли алай болгъанма
Бир тюрлю халгъа кёмюлген.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Уста  тигилиб тигиши.
Хей!
Багъатырладан чыгъармы, алан,
Сары Ашыкъны  юлюшю?

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Оюуу – гокка таласы.
Хей!
Сени бир сёзюнг, джылы къарамынг –
Манга дуния багъасы.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Окъа бёркюнге  джарашыб.
Хей!
Сермеш, аралаш, къагъышыу  болду,
Джаш болгъан санга талашыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Окъа бёркюнге  тутулуб.
Хей!
Да сен ариуну табалмай къалсам,
Ёмюрюм кетер джутулуб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Ариу тюйюлюб  мюйюшю.
Хей!
Сени  амалтын  къаугъа барады,
Къалмайын тартыш – тюйюшю.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Имбашха силдеу атылыб.
Хей!
Семен Къабакъгъа сен келин болгъун,
Джарыкъ орайда тартылыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Той джерге  агъын  атхалай.
Хей!
Сени кёргенлей тюрлю болама,
Хатхуму  тыкъсыу тутханлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чачагъы кюмюш такъгъылы.
Хей!
Сюймеклик джетсе  кете кёреме,
Не онглуну да акъылы.

Сурахай,  чилле джаулугъунг –
Имбашдан саркъыб къанаты.
Хей!
Таб  хур къызны да болалмаз, алан,
Бу сени кибик сыфаты.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Мор чебгенинге  джарашыб.
Хей!
Сени кёргенли, къалгъанма, дейме,
Эсден, акъылдан аджашыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Эмен кергичде тартылгъан.
Хей!
Хар элисине  эки кёзюнгден,
Ол ариу къарам атылгъан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Табанларынга джетеди.
Хей!
Сени кёргенлей  хатхум бууулуб,
Кёзюм къарангы этеди.

Сурахай,  чилле джаулугъунг –
Чемер къолунгу  кюзгюсю.
Хей!
Сау дунияда  къыз ариулукъну,
Болур кибиксе – юлгюсю.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Акъ чилледенди чачагъы.
Хей!
Сени амалтын болгъанма, алан,
Семен Къабакъны къачагъы.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кюмюшю келген Басхандан.
Хей!
Да къантор атны талагъы турду,
Сени  ызынгдан  чабхандан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Бетинги нюрюн тамамлай.
Хей!
Сени кёргенли  бу тар  ёзеним –
Учсуз – къыйырсыз аламлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Суу гокга кибик  агъаргъан.
Хей!
Айтхылыкъ ариу, джангыз сен болдунг,
Мени акъылдан чыгъаргъан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чачагъы омакъ тюйюлюб.
Хей!
Хансеменлеге келин болсанг а,
Джашарса кюнлей сюйюнюб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Окъа чепкеннге тёгюлюб.
Хей!
Сени кёргенли армау болгъанма,
Акъылым  санга  бёлюнюб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кёз джауунг кетген кийиминг.
Хей!
Бек сюйюб  тиге  болуренг, ариу –
Анга  да  кёче  сюйюмюнг.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Тепсеуде ариу къалтырай.
Хей!
Тойгъа киргенлей  къызла ичинде,
Джанкъылыч кибик джылтырай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Башхаланыкъын озады.
Хей!
Сен къабындыргъан Сары Джаш, алан,
Адамлыгъына базады.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Къанат учлары – белингде.
Хей!
Къалгъанла бары джокъ кибик болуб,
Къарамым сени юсюнгде.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кече да, кюн да тигилген.
Хей!
Да джау чыракъны джарыгъы бла,
Анга нюр хауанг тёгюлген.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Ич джаулугъунгу кёргюзтмей.
Хей!
Джаным сау болуб, къоймазма сени,
Семен Къабакъгъа  киргизтмей.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кёбме тигиу бла тигилген.
Хей!
Чиллеге алтын халы къошулуб,
Джылтырар  кибик  этилген.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Мор чуругъунга джетеди.
Хей!
Да абезекге тутханлайыма,
Джюрек адаргы этеди.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Санынга ариу джарашыб.
Хей!
Тойдагъылагъа гурушхам барды,
Нек туралла – деб, къарашыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Мангылайынгы  ачмайын.
Хей!
Да мени бла бир бетлешсенг а,
Юркген мараллай къачмайын.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Джулдуздан юлгю келгенлей.
Хей!
Къачаннга дери тынгыларыкъса,
Джанны экиге бёлгенлей?

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чачагъы  ариу  тагъылыб.
Хей!
Сени кёргенли къалгъанма, алан,
Джюрегим, кёлюм чагъылыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Атламынг сайын къалтырай.
Хей!
Тигишлеринде алтын  халысы,
Тюз кесинг кибик джылтырай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Акъылны башдан тайдыра.
Хей!
Мени ёмюрлюк байладынг, алан,
Атынгы кюнлей айтдыра.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кесине тарта, «тийсин» – дей.
Хей!
Джулдузхан  анам  тыйын алгъанды,
«Келлик келиним кийсин» – дей.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Уста къол ызынг танылыб.
Хей!
Сени атынгы эштгенлейиме,
Къургъакъ пашотча къабыныб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Ау алыннганда тешилсин.
Хей!
«Акътамакъ бла Сымайыл» деб  а,
Той таууш  кенге эштилсин.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чачагъы тюрлю тюйюлюб.
Хей!
Келечим къайтмай, бир хапар айтмай,
Къалгъанма башым ийилиб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чиллеси  болуб  багъалы.
Хей!
Бу джаш дегенинг сени кёргенли,
Болду джюрекден джаралы.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Ортасы – Чына чилледен.
Хей!
Сени кёрюрге келелле дейле,
Адамла  узакъ  элледен.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Бизни отоугъа джарашыр.
Хей!
Сени амалтын  болгъанма, алан,
Нёгерлерим бла  талашыр.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Имбашларынгдан саркъаракъ.
Хей!
Къара тизиуча  салпы кирпикле,
Кёлекгелерин атаракъ.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Айча тартады кесине.
Хей!
Менден башхагъа аталалмазса,
Башха келмесин эсинге.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Акъ гокка чакъгъан чат кибик.
Хей!
Сени кёргенлей тёнгек ойнайды,
Тесукъа этген ат кибик.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Тынгы бермейди джюрекге,
Хей!
Хар абезекге тутханым сайын,
Чачагъы тийе билекге.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Окъа чепкенни джабады.
Хей!
Сени амалтын Сары Сымайыл,
Бир кетмез ауруу  табады.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кюмюш токъмакъла дженгдириб.
Хей!
Сюймеклик ауруу джукъдурдунг манга,
Джиликге дери джетдириб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Алтын  тюйменги джабханлай.
Хей!
Сени тюшюнсем алай болама,
Къантор ат чарсха чабханлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кямар бауунга илине.
Хей!
Сени табмасам тюшюб къаллыкъма,
Бу зар – зурланы  тилине.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Ханбийчелеге тыйыншлы.
Хей!
Чачагъындагъы кюмюш минчакъла,
Ючгюл къыйыш бла къыйышлы.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Атлагъанынгдан бёлюне.
Хей!
Да мени башдан чыгъардынг, алан,
Хаман тюшюмде кёрюне.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чилле къурт созуб чиллесин.
Хей!
Мен былай шынкъарт джана тургъанлай,
Сени ким базыб тилесин?

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Гокка ханс ийис джайгъанлай.
Хей!
Да, сени кёрсем атлаялмайма,
Аягъым бузда тайгъанлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Башынгдан бизде алынсын.
Хей!
Да санга менден кёсеу тюшюб а,
Джюрегинг менлей къабынсын!

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Къол джабхычынга бурула.
Хей!
Айтолгъан ариу кимледенди деб,
Тукъум сырларынг сорула.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кёзюме ургъан джарыкълай.
Хей!
Сен  Къобан сууча къарам тутуучу,
Сенден къалгъанла – арыкълай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чемер къол ызынг танылыб.
Хей!
Сени кёргенли абзырагъанма,
Болумгъа чырмау салыныб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Саныма  исси урдура.
Хей!
Къачаннга дери былай турлукъса,
Мени ызынгдан къуудура?

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Ол акъ бетинги байлагъан.
Хей!
Да санга дери мен эдим, алан,
Теджелгенлени сайлагъан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Акъ къуш къанатча керилиб.
Хей!
Да деу Сымайыл эриб барады,
Джюреги санга термилиб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Хатхуда солуу къысдыра.
Хей!
Къачаннга дери былай турлукъса,
Келечилени ыхтыра?

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Манга этмезни этдирлик.
Хей!
«Сюйреген» затны сюймейме, алан,
Болма ол кюнге джетдирлик.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Саяу къолунга  тийише.
Хей!
Оноуубузну нек эталмайбыз,
Келечим  бла  келише?

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Сенден башхагъа къаратмай.
Хей!
Келечилени алсанг а, алан,
Манга  ай,  джыл да санатмай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Хан Семенлада тешилсин.
Хей!
Ол алтынсыман джохар чачларынг,
Бизни отоуда эшилсин.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кёз тийдирмезлик   джабыуунг.
Хей!
Мен тутханымы кючлю тутама,
Къачаргъа джетмез къарыуунг.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Юлгюсюн уста алырлай.
Хей!
Къолан кёзлеринг алай къарайла,
Кетмезден эсде къалырлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Джанкъылыч кибик джылтырай.
Хей!
Сени кёргенлей,  ётгюр джюрегим,
Къум балыкъ кибик къалтырай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чынадан келиб арасы.
Хей!
Да Сымайылны ангыларыкъды,
Менича джаннган джарасы.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Ариулугъунга джарашыу.
Хей!
Джаным сау болуб къоярыкъ тюлме –
Болмасын сенде алджашыу.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чыпчыкъ оюула тигилиб.
Хей!
Джууаб этмесенг сынар болгъанма
Джашау дегенден тюнгюлюб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Къымылдауунгдан  бёлюне.
Хей!
Чыммакъ булутдан   Ай  къарагъанча,
Нюр бетинг алай кёрюне.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Тойда алынныкъ  ау  болсун.
Хей!
Биз экибизге чырмау болгъаннга,
Джаратхан Аллах джау болсун.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Агундаланы чюйюрте.
Хей!
Бир къауумлагъа кёлекге болуб,
Зарджюреклени  инджите.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кесинден къарам алдырмай.
Хей!
Бу Юч Ёзенни тагъаландырдынг,
Къартны, джашны да къалдырмай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Акъ кёгюрчюнлей,  къаратыб.
Хей!
Бу сенде болгъан алдыр сыфатны,
Бютеу Къарачай  джаратыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кёгюрчюн къанат кергенлей.
Хей!
Сени кесиме нюзюр этгенме,
Джангыз бир къараб кёргенлей.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Чачагъы ариу салына.
Хей!
Керти адамны сёзю турмайды
Бир – бериле, бир – алына.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Чакъ заманынгы – белгиси.
Хей!
Сен мен айтханнга къулакъ салгъанлай,
Келир  кюнлени  игиси.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Алдыр кючюнгю къатлагъан.
Хей!
Мени сени бла сёлешдирмейле,
Бир кёбдю сени сакълагъан.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Кёз къаматады ариудан.
Хей!
«Хо» сёзню айт да мени бир къутхар,
Бу багъылмазлыкъ ауруудан.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Къарагъан анга тутулуб.
Хей!
Мор сахтияндан тизиу чурукъла
Кюмюш джасар бла бууулуб.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Имбашларынга  атылыб.
Хей!
Сени  кёргенли  танылмаз болдум,
Къара  сюймеклик  къатылыб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Эшмелеринги джабханлай.
Хей!
Дуния деген джандет болур эд,
Сени тюбелек табханлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Мюйюш тюйгюсю – чох болуб.
Хей!
Насыб джолубуз ачылсын, алан,
Бу болджал къайгъы  джокъ болуб.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Къайын къызынга тешилсин.
Хей!
Шам Къарачайгъа къоду къычыртыб,
Тоюбуз алай этилсин.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Суу секиртмени эскерте.
Хей!
Ол имбашынгдан саркъгъан къанаты,
Чыммакъ бойнунгу  эслете.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Байракъ  кибикди – кёзюмде.
Хей!
Бир сенден башха киши турмайды,
Сен арсар этген эсимде.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Хан байракъ кибик  джасаулу.
Хей!
Сени сюйюб да табалмай къалгъан
Болур акъылдан алджаулу.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Санга  къарамны бурдургъан.
Хей!
Джангыз сен болдунг деу джюрегиме,
Сезиу хауаны урдургъан.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Сый бердиреди къолунга.
Хей!
Кел, созмагъанлай бирге чыгъайыкъ,
Бу сюймекликни джолуна!

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Акъ турна кёкде баргъанлай.
Хей!
Сенсиз заманым – саз бла ушакъ,
Мыдах макъамны тартханлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Адамлыгъынгы таныта.
Хей!
Хан Къабакъгъа  уа  джарашырыкъса,
Нюрюнг тийрени джарыта.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Бу сюймекликни – белгиси.
Хей!
Акъ Сары  бла  джарашыр, дейле,
Кел, бирге болсун экиси!

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Бютеулей джабыб юсюнгю.
Хей!
Заман джетгенди,  айыр,  ариуум,
Сабий чагъынгдан эсинги.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Махтау салырлай  аламат.
Хей!
Бу сенде болгъан алдыр ариулукъ –
Аллахдан келген керамат.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Джулдуз джабыуча, юсюнгде.
Хей!
Талгъыр кёзлеринг  мени кёрсюнле,
Бир мен турайым эсингде.

Сурахай, чилле джаулугъунг –
Имбашларынгдан саркъгъанлай.
Хей!
Сени сюйгенли болгъанма, алан,
Айдан нюр кюрен тартханлай.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кюннге кюндешлик этерлей.
Хей!
Ол  аны къысхан  Кёк Сарасаннга,
Халкъдан  бюсюреу джетерлей.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Хар къарышы – бир суратды.
Хей!
Сюймеклик атлы бу джол а, алан,
Башха  болмайын Сийратды.

Сурахай, чилле джаулугъунг,
Кесине тартыб къарамны.
Хей!
Сени амалтын джырыб чыгъарма,
Джер джюзюн къой да, аламны.