Акътамакъ роман в стихах 28 глава Сюйрелди делле..

Джыйырма сегизинчи  башы
ОЙ, «АКЪТАМАГЪЫНГ СЮЙРЕЛДИ» ДЕЛЛЕ...

Ой, «Акътамагъынг сюйрелди» делле, –
Симсиреб къалдым, сер кибик,
Хей!
Солуу къысылыб, тёнгек тутулуб,
«Аурууу барды» дер кибик.

Ой, да ачыны аманы десенг –
Ышаннганынгдан ачыгъан,
Хей!
Абукъ Къабакъдан шогъайым болду
Акъ Дууадакъны къачыргъан.

Да бу хапарны эштгенлей, алан,
Дуниям болду джыгъылгъан,
Хей!
Ёзекден, джикден тайышхан кибик
Солуум болду тыгъылгъан.

Багъатырланы турушу, дейме,
Огъары джаны – чайырлы…
Хей!
Хыянат этген къабарты шохум
Джан бла тёнгекни айырды.

Ой, Минги Таугъа булут къоннганды,
Джангур къарыуун салгъанды,
Хей!
Джаным аны  бла кетгенди, тенгле,
Тёнгегим мында къалгъанды.

Тауладан мийик кёлюм, джюрегим,
Аны сюйрерге аз болду,
Хей!
Къынадан къызыл бетими нюрю
Сары сапрандан саз болду.

Кёзюм къыймады тарт – соз этерге,
Ой, сюйреб алыб кетерге,
Хей!
Умут этгенем, юйюнден алыб
Уллу той – оюн этерге.

Къыз къачыргъанны сюймеучен эдим,
Тилеб алыу эд шартыбыз,
Хей!
Ол болджал сала, ишни узайтыб
Толалмаз болду антыбыз.

Ой, «сюйрелди» деб, хапар айтылды,
Хатхума чанчхы къадалды,
Хей!
Акътамакъ ариу, Джан Джик дегеним
Сюймегенине аталды.

Эй, хыянатны уллусу десенг –
Джан нёгерингден кёргенинг,
Хей!
Да къадар мени булджутуб туруб
Сыйырыб алды бергенин.

Энди Семенле къууанч этсинле,
Джулдуз анам да ойнасын!
Хей!
Таймай ашланыб турур джарамы,
Ой,  да  ким келиб байласын?!

Ой, Акътамагъым мыдахды, дейле,
Ашамай, ичмей, ышармай,
Хей!
Да андан эсе алыб кетге эм
Заманыбызны ашырмай.

Ой, кюрен нюрю азалыб, дейле,
Кириш тюйюлюб къашлары,
Хей!
Чыммакъ бетин а джууады, дейле,
Тыялмагъан кёз джашлары.

«Итни аузундан сюек алгъанлай
Этмегиз деди», –  дедиле.
Хей!
Шыбыла кибик ургъан хапарны
Да келиб манга бердиле.

Ой, кёралмадым быллай заранны
Шох билгенимден джетерин,
Хей!
Джанны алгъанча,  хатерсиз къадар,
Буму эд манга этеринг?

Ой, кенг дуниям таралды, тенгле,
Эки джартыгъа бёлюндю,
Хей!
Кёзлерим алас – булас кёргенча,
Джер тебреннгенча кёрюндю.

Ёрге турдула бютеу тенглерим:
«Ой, ёлтюрюшюу – ёлюшюу!..»
Хей!
Иш болду – кетди, энди болмасын
Харам нёгер бла кёрюшюу.

Адебсиз тенгни чийи ачылды,
Артха къарамаз кетейим,
Хей!
Акътамакъ джакъгъан уллу шынкъартны
Джукълатыр мадар этейим.

Ой, Багъатырны таласы, дейме, –
Бу эки бекни арасы…
Хей!
Дарман – дары бла сау болмаз, алан,
Сыннган джюрекни джарасы.

Да манга болур болгъанды, тенгле, –
Шыбыла ургъан – къуу терек,
Хей!
Хатхумда отну джукълатыр ючюн,
Тенгизле чакълы суу керек.

Заманы бла чагъыу бар, дейме,
Заманы бла агъыу бар,
Хей!
Сюйгенин табмай къалыб кетгенни
Хатхусун буугъан ачыу бар.

Ой,  Огъарыда  буз  эрир,  дейме,
Секиртме десенг – таш сюрюр.
Хей!
Насыб табыуну, мурат  толууну,
Бу дунияда  ким кёрюр?

Тау, чегет, суу да бир тюрлю болуб
Юч Ёзен  бетин атханды,
Хей!
Бастырыкъланнган адамны кибик
Санны  ауурлукъ  басханды.

Ой,  Сурахайым,  ой, Тау Маралым,
Ой, Джан Нохчугъум,   Хан Чабакъ!..
Хей!
Джарыкъ муратдан айырды, тенгле,
Джанымдан сюйген Акътамакъ.

Аны бла кёлюм кёкледе эди,
Энди джер бла бетлешир,
Хей!
Дуния – бир джанда, ачыу – бир джанда,
Манга бу базман тенглешир.

Сюймеклик деген  нюр кераматды
Уллу Аллахдан берилген,
Хей!
Джангыз  сезиуден толу джюрекди
Нюрю аламгъа керилген.

Ой, Акътамакъны, бу джыры, дейме,
Миллетни  анга сагъайтыр,
Хей!
Быллай сезиуню  сезмеген  адам
«Джашадым»  деб  а  нек айтыр?!

Да мындан ары – кёз кюрен тартар,
Тёнгегим болур сызларлай,
Хей!
Кюнле, кечеле алай барырла
Бир ачыу бирин ызларлай.

От тюшген джерин джагъады, алан,
Кёсеу болгъанды джюрегим,
Хей!
Энди Дуния манга не болсун
Мелхум болса да керегим?!

Ой, заман барыр баргъаны кибик,
Бир зат  аджашмаз халинден,
Хей!
Анга ушагъан сары  Ай  къарар
Алгъынча, кёкню белинден.

Да  бал чибиним бал этер, дейме,
Къанатын джайыб кенг кетер…
Хей!
Умут – тау башда,   къадар – имбашда,
Ой, муратына  ким джетер?!


Рецензии