Джаш ёмюрюм. Стихи 30-х годов 20 века

/Исмаилны уллу къызы Элеккуланы-Семенланы Зубайда бериб китабда бу шекилде басмаланнганды. Анда-мында ритм бузукълукълары тюзетилди. С.Т-С./


Ой, джаш ёмюрюм сёлешсе, дейме,
Сегиз къырыкъдан суу келир,
Мен бир къарт киши, айтама десем,
Аузума сёзню ким берир?

Джыл сайын чалкъы тутуучан эдинг,
Он бармагъынгы саяулай,
Тау джалпакълада мал кюте эдинг,
Гебенек кийиб, джаяулай.

Сен, чана джюклей, къыш боранлада,
Суукъгъа ёшюн салыучу,
Эртден азандан ашхам сагъатха
Десетинаны чалыучу.

Клиса къагъылса, акъджаллы атынг,
Орус индекден секире,
Гебен къаласанг, сау гапынаны,
Эки кереге кёлтюре.

Ой, джаш ёмюрюм, ташха джазгъанча,
Хар эшитгенинг - эсингде,
Бу къарт ёмюрюм, къаргъа джазгъанча,
Ызы къалмайын юсюнде.

Ой, джаш ёмюрюм, чыгъа тургъанча,
Загъызан башы джайлыкъгъа...
Джаш ёмюрюмю санамай эдим
Уллу рысхыгъа, байлыкъгъа.

Сен къара иш бла кёб кюреше энг,
Ой, къадыр болуб, ат болуб,
Тохана юйле салдыргъан эдинг,
Тёб - тёгереги чакъ болуб.

Ой, атланмаса джол болмаз, дейле,
Къуб - къуру къолгъа къуш къонмаз,
Ишлемеген а ашамаз, дейле,
Ашамагъан а джашамаз.

Ой, джаш ёмюрюм кетиб бараса,
Джашнаб кёгерген бачхача,
Мен а къарт болуб атылыб къалдым,
Болджалы озгъан ачхача.

Ой, джаш ёмюрюм кетиб бараса,
Сары мыйыкъны бургъанлай,
Басынчакъларгъа базмай эдиле,
Сен мени къатыш тургъанлай.

Ой, джаш ёмюрюм, къайры кетесе,
Тау ауушладан аууучу?
Керек заманда джангурум болуб
Сабанларыма джаууучу.

Ой, джаш ёмюрюм, келиучен эдинг,
Кенг орамлада  джёбелеб,
Бу къарт ёмюрюм джашайды энди,
Саны тутмайын, тёнгереб.

Мамукъ тёшекде турама энди,
Сатрач бояулу - тапчаным,
Сен къоюб кетдинг, кёлекгенг къалды,
Ой, неди андан таханым?

Ой, джаш ёмюрюм, тау кийиклени
Сыртларын сылай, санаучу,
Энди уа болуб къалгъанма дейме,
Кёзлюкле салыб къараучу.

Сени излерге атланныкъ эдим,
Къарыусуз къартлыкъ иймейди,
Ёлген - ёлгюнчю, ктген - кетгинчи,
Сыйларын киши билмейди.

Ой, Къызыллада джер кёгереди,
Чакъгъан болурла Ыбчыкъла...
Джаш ёмюрюмден хапар айталла,
Къарылгъашчыкъла, чыпчыкъла.

Ой, джаш ёмюрюм, къайры бараса
Джугъутур башны кёлтюрюб?
Мен сен кетгенли хылеу болгъанма,
Кесими саудан ёлтюрюб.

Ой, джаш ёмюрюм кетгенди мени,
Бу джау джиблеге чыгъыучу,
Джаяу - чарслада озуучу, дейме,
Той тутушлада джыгъыучу.

Ой, джаш ёмюрюм, джибек аркъанынг,
Тойлада чабхан тарпанынг...
Къалай болса да тюз келе эди,
Этгенинг бла айтханынг.

Ой, джаш ёмюрюм, къайры бараса,
Айтылгъан сёзню тюз алгъан,
Чынгыл къаягъа чыгъалгъан, дейме,
Тюбсюз тенгизде джюзалгъан?

Сен, суудан къаймакъ алдыргъан, дейме,
Кёзледе сурат къалдыргъан,
Да мен а болуб къалгъанма энди,
марал чёб - башы, балдыргъан.

Гапына атсанг, юй кибик, дейме,
Чана джюклесенг - бир къанга,
Биз алтмыш джылны бирге джашадыкъ,
Джан аурутмайса сен манга.

Ой, джаш ёмюрюм, кетиб бараса,
Суу къамиш кибик, чайкъалыб,
Сюйюмчюлюкле ким алыр менден
Сени ызынга къайтарыб?

Ой, джаш ёмюрюм, шашмай ушай энг,
Сен джазда чыкъгъан ханслагъа,
Акъыл юрете туруучан эдинг,
Бу кесинг кибик джашлагъа.

Ой, джаш ёмюрюм кетиб барады,
Науш тау бла Наныкъгъа...
Ол бар заманда айлана эдим,
Кечем, кюнюм да - джарыкъда.

Ой, джаш ёмюрюм кетгенди мени
Бу Махар таугъа, аргъышха,
Да къарт ёмюрюм къалгъанды энди,
Файдасыз терен сагъышха.

Ой, джаш ёмюрюм кетиб барады
Арарат таба, тыхтеннге,
Мен бир да разы болмайма, алан,
Бу джаш ёмюрюн сёкгеннге.

Ой, джаш ёмюрню байлыгъы, дейме,
Ишлеб баджаргъан айлыгъы,
Кенг джалпакълада джылкъы кютгени...
Бу Къудайнатны джайлыгъы!..

Ой, джаш ёмюрюм, джасана эдинг,
Бу алтын бла, кюмюш бла,
Аллынга адам ётелмей эди,
Бир акъыл бла, иш бла.

Кюндюз - чалкъычы, кече - гёзетчи,
Сен джукъламайын айланнган,
Ой, джаш ёмюрюм къайры бараса,
Хар ишде башха сайланнган?

Ой, джаш ёмюрюм барады мени,
Джетген джаш кибик, джасаныб,
Бу къарт  ёмюр а къалгъанды, энди,
Эки кёк кёзю джашланыб.

Ой, джаш ёмюрюм озуб барады,
Хагокла кибик кийиниб,
Къарт ёмюрюм а алай турады,
Ийре агъашча ийилиб.

Ой, джаш ёмюрюм джюрюте эди,
Суу - джоргъаланы белинде...
Ол заманларым эсге тюшелле
Къартлыкъ кючлеген кюнюмде.

Сабийлерими къойнума алыб
Эркелете эм джашыртын...
Къайтыб келмезлик джаш ёмюрюмю
Мен къалай дженгил ашырдым!..

Ой, джаш ёмюрюм, сени танышынг -
Эки Инджик бла Чегерей,
Джетишген кюнде джан тенгинг эсе -
Бу Семенланы Адемей.

Бир сёлешгенлей сёзюн ётдюрген,
Арымай - талмай иш этген,
Ой, джаш ёмюрюм къайдады, энди,
Тауну башында мал кютген?

Ой, джаш ёмюрюм, сен ат джерлесенг,
Алтын ёшюнлюк джарашыб...
Атны белинде сени кёргенле
Бурулуб, санга къарашыб...

Бошбоюн атха тартыу сала энг,
Къутсузуракъгъа - юч айыл,
Энди арбагъа да минелмейме,
Заманынг озса, джокъ хайыр.

Эндиге дери бир да билмей эм,
Джаш ёмюрюмю багъасын,
Тенг джашларыма ал бермей эди,
Джелпегей кийиб джагъасын.

Ой, айла эте, ой, кюнле эте,
Бу джаш ёмюрюм кетгенди,
Да алтын шилли сары тюгюмю
Къар кибик чыммак этгенди.

Ой, джаш ёмюрюм барады мени
Ырынджы таба, джилекге,
Мени уа атыб кетгенди, дейме,
Бу къартлыкъ деген безгекге.

Ол къаялада илячин эди,
Кёкледе учса - кёгюрчюн,
Джаш ёмюрюмю уллу багъасын,
Унуталмазма ёлгюнчюн.