Джырчыланы кенгешинде. Стихи 60-х г. 20в

Джырчыланы кенгешинде.
/Стихи 60-х г. 20в./

Макъамны къалай къурайса?  - делле, джырлаучу къауум джыйылыб,
Макъам хауада турады, - дедим,  ышарыуларын къыйдырыб.

Назму джазгъанла, къобуз сокъгъанла,  кёзлерин кенге ачдыла,
Шашхынлы кёрюб, бир тюрлю хауа  мени табагъа чачдыла.

Эй, хадаусла, макъам къуралмаз,  макъам табылыр хауадан,
Аны билмеген джырчыны,  дейме,  макъамы – ауа – саудан.

Кабинетледе олтуруб тура къолай макъамла  эштмезсиз,
Ол макъамла бла Къарачай халкъны чыртда насыблы этмезсиз.

Барчыгыз, алай, Аман Чат суугъа, алайда таууш гюр болур,
Хауада эсе, айтыб – атмазлай, макъамдан толу хюр болур.

Мурух суунда мыдахлыкъ барды,  эштир  макъамынг кюулейди,
Джаланкъолда уа  -  бёгеклик барды,  андагъы макъам деулейди.

Айюлю Аууш,  ата  бабаны  батырлыгъына сагъайтыр,
Сёз да, макъам да бир - бирин табыб, тынгылагъанны ойлатыр.

Джамагъат суудан  узун созулгъан, мыдах  ауазла чыгъалла,
Тик толкъунлары халкъны юсюнден эски хапарла айталла.

Учкулан суу а шуу - шууу бла, къанатлы гюр бла  джубатыр,
Белляу джыр айтыб, кёлюнгю джазыб, сени сабийча джукълатыр.

Акъсауут суугъа  барыб,  джагъада, джюрек джарсыуну айтханлай,
Ол санга берир бир назик  макъам, дарийле кибик саркъгъанлай.

Мырды сууунда  ол суу гокгала эжиу этгенча ёселле,
Кичкине Къолда ол къум чабакъла,  чам джыр айтханлай,  джюзелле,

Атчабхан таугъа бир таяннганлай, макъам бла сёзюнг бирлешир,
Аллай макъамла эсде къалалла -  хар бир акъылгъа джерлешир.

Чучхур суу таза иннетни ачхан, кёлню кёлтюрген джыр берир,
Айматлы Кёл а, сагъышларынгы  алам чагъына кердирир.

Акъ Кишдик таудан кеп  табылады, ой, харс – десенг а  - Акъ Айры,
Алайда макъам  алай келеди, эштилир кибик хар къайры.

Алибек Башы кёкге тартады, ёхдем  сезиуле сездирир,
Сёзюнге кёре ауазны бериб, джигитлик  джырла этдирир.

Къадау Таш турур тепмез таш кибик, алай къулакъны салгъанлай,
Бир сейир ауаз келеди андан, эсни  аламгъа тартханлай.

Доммай Ёлгенде макъам чёрчекди, ташына тау къуш олтуруб,
Сюйгенинг чакълы алырса, алан, «къабджыкъларынгы»  толтуруб.

Акъла тюбюнде, чегет шуулдау айтыб – айтмазлай макъамды,
Алайда санга келлик къонакъ а – джыр этдириучю илхамды.

«Ма алай бла къурайма макъам» - деб  мен сёзюмю бошадым,
Кетер къайгъыда, эшик табагъа тобукъну къыя башладым.

Джыйылгъан бары ёрге турдула, бюсюреу, ыспас этдиле,
Джашыракълары олсагъат чабыб машина алыб джетдиле.

Ашырыу – былай деб ашырдыла, джашаулу болсун бары да,
Джарлы юйюне къууанчлы къайтды,  Сымайыл деген Сары да.

1966. Баталпашинск.

СЁЗЛЮГЮ:
ИЛХАМ - джаратыучулукъ учунуу (вдохновение).
СЫМАЙЫЛ ДЕГЕН САРЫ - джырчыгъа халкъ ,САРЫ СЫМАЙ", "САРЫ СЫМАЙЫЛ","АЛТЫНБАШ", "ХАНДАР", "ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛ", "АФЕНДИ СЫМАЙЫЛ" деген чам атланы бергенди. Былайда кесине "САРЫ" дегени анданды.
ТОБУКЪ КЪЫЯ БАШЛАДЫМ - Уллу Къарачайны  хунн тилинде - "джюрюй башладым" деген сёздю.