Хаёти ибратбахши полковник На таджикском языке

Дар љамъомади собиќадорони ВКД бошавќу завќ насињату дуогўии Тошмурод Самадовро гўш мекардаму беихтиёр фаъолияти хизматии ин марди  љањондидаи хоксор ва бомаърифату некандеш, ки ба таърихи беш аз сеякасраи милитсияи тољик бевосита алоќаманд асту дар сањифањои он наќши ибратангезе гузоштааст, пеши назарам меоянд…

       Азбаски Т. Самадовро аз оѓози фаъолияти хизматиам дар Идораи корњои дохилии вилояти Ленинобод (њоло Суѓд), яъне беш аз 36 сол инљониб натанњо мешиносам, балки бо ў аз рўзњои аввали шиносої муносибати дўстонаи самимї дорам, дорои хислатњои наљиби инсонї буданашро хуб медонам. Давоми ин солњо на як бору ду бор шоњиди он гаштаам, ки ин шахси дурандешу инсондўст то чї андоза бо некпиндориву некгуфторї ва неккирдориаш дар дилњои њамкорон, ёру дўстон, шогирдон, њамсоягону њамватанон ва корафтодагон љо гирифтааст. Бале, имрўз ў пурра њуќуќи маънавї дорад, ки дар сўњбатњо насињатгўй бошаду ба сомеъон дар њар хусус маслињатњо дињад ва шукри замон карда ононро ба роњи рости зиндагї њидоят кунад, чунки на њама аз ўњдаи дуруст дарк намудани масъалањои пурпечутоби зиндагї мебароянду роњњои њалли ин масоилро медонанд. Ва ўро хуб мефањманд, зеро чун ањли хираду адаб ў њамеша панди бузургонро дар хотир дорад. Чї тавре Шайх Саъдии Шерозї фармудааст:

                «Агарчи пеши хирадманд хомўшї адаб аст,
                Ба ваќти маслињат он бењ, ки дар сухан кўшї,
                Ду чиз тираи аќл аст: дам фурў бастан
                Ба ваќти гуфтану гуфтан ба ваќти хомўшї.»


       Чун таљрибаи беш аз чилу сесолаи хизматї дар шўъбаи таљзиягарию криминалистии (экспертно-криминалистический отдел ё ЭКО УВД) Идораи корњои дохилї дораду давоми зиндагии бобаракаташ њамеша хислатњои одаму одамгариро дар мадди аввал гузоштааст, маслињатњояш пухтаву њаётианд.

       Бесабаб нест, ки соли 2001 нависандаи шинохтаи тољик Ѓайрат Њаким дар бораи полковники милиса Самадов Тошмурод китобе бо номи «Ифшогари асрор» эљод намудааст, ки он дар нашриёти давлатии ба номи Рањим Љалили шањри Хуљанд дар њаљми 184 сањифа бо теъдоди 1000 нусха аз чоп баромада, аз корнамоињои ин мутахассиси олидараља ва пуртаљрибаи милитсия, ки бо роњу усулњои илмї дар њамкорї бо дигар кормандони маќомоти њифзи њуќуќ садњо љиноятњои вазнинро ошкору љинояткоронро фош сохтааст, наќл менамояд. Бояд зикр намуд, ки ин китоб на танњо барои донишљўёни соњаи њуќуќшиносї балки барои тамоми кормандони соњаи њифзи њуќуќ як дастури методии хубест.

       Вале, њарчанд дар китоби зикршуда аз таљрибаи  ѓании Т. Самадов мисолњои хеле диќќатангезу ибратбахш оварда шуда бошанд њам, ин ќатрае аз бањр аст.

   Шахсан дар ёди ман зиёда аз навиштањои Ѓайрат Њаким боз дањњо љиноятњои вазнини мураккабу пурпечутобтаринро туфайли таљзияву ташхисњои даќиќи илмї ошкор намудани Самадов Т. наќш бастааст.

       Масалан, парвандаи љиноиеро, ки муќобили сардухтури номдори шифохонаи вилоятї Ќутфиддинов Сангин  оѓоз гардида буд, ба ёд орем.
Калонсолон хуб дар ёд доранд, ки нимаи аввали солњои 80-ми асри гузашта пас аз марги сарвари Иттињоди Шўравї Леонид Брежнев ва ба сари ќудрат омадани Черненкою пас  аз муддате Юрий Андропову пайравонаш дар мамлакат аз ќабили «парвандаи ўзбакон» («узбекское дело») барин маъракањои бадномкунии ходимони њизбиву роњбарони манотиќњои гуногун хеле ављ гирифт.

        Роњбарияти онваќтаи ИКД-и вилояти Ленинобод, ки њамон ваќт дар натиљаи кўтоњандешии собиќ  сардори ИКД подполковники милиса шодравон И.А. Саримсоќов аз манотиќи гуногуни Иттињоди Шўравї барои гўё пурќувват намудани маќомоти корњои дохилї ба вилоятамон фиристода шуда буданду ѓайр аз манфиатњои шахсии худ ба чизи дигаре эътибор намедоданд ва ба кадрњои мањаллї изњори нобоварї намудабеэътиёна назар мекарданд, низ хостанд дар назди хољагони худ бо фош намудани гурўњи љинояткори муташаккиле аз шумори мансабдорони махаллї шўњратёр гарданд. 

Барои онон фарќе надошт, ки кадом бадбахте њадафашон мегардад. Муњимаш шахсони амалдори обрўманду байни халќ овозадоре бошанд, ки пас аз  сарнагун гаштанашон мардум муддати тўлонї «љинояти» ононро дар кўчаю бозор муњокима намояду ба кордонии «њомиёни њифзи њуќуќ» ќоил шавад ва роњбарони болонишин ќаноатманд гарданд.

        Дар њамин замина парвандаи љиноие алайњи яке аз фарзандони барўманди диёрамон, сардухтури беморхонаи вилоят, яке аз бунёдгарони ин беморхонаи замонавї, ки то имрўз дар истифодаи мардум аст, - Кутфиддинов С.  бофта шуд…

       … Њамон рўз пагоњии барваќт навбатдори ИКД – и вилоят сардори шўъбаи таљзиягарию криминалистї Самадов Тошмуродро бесаброна интизор буд. Ягон воќеаи фавќулъоддае рух додаст магар, ки сардори ИКД подполковники милиса Калужанин В.О. аз хонааш занг зада чун њарваќта маълумоти љиноиву воќеоти он шаб содиршударо нею балки якчанд маротиба ба кор омадан ё наомадани Самадовро пурсон шуд.

Чун навбатдор аз ин њол Самадовро огоњ намуд, ў пурсид, ки сардор омадааст ё не. Ин замон  сардори ОБХСС – и вилоят В. Суслов даромада омаду хурсандона, гўё бо лотарея мошин бурд карда бошад, дастони Самадовро дудаста фишурда гуфт:
        - Тошмурод, ты не представляешь! Ведь он сам себе приговор подписал. Тебе осталось только констатировать подлинность бумажки…

        Ин замон Калужанину Чобитько бо якдигар сўњбаткунон ба идора даромаданду ба гузориши навбатдор диќќате надода Самадовро бо худ хонданданду ба дафтари кории сардор рафтанд.

        Калужанин папкаеро аз дасти љонишини сардори шўъбаи тафтишотии ИКД-и майор Чобитько В. гирифта ба Самадов дарозкунон гуфт:
        - Надеюсь, тебе всё объяснили. Срочно подготовь заключение. Поторопись, а то здесь никому верить нельзя. Вообще, ты в курсе? Что обо всём этом думаешь?

       Саволњояш бељавоб монданд. Аздусар ў љавоберо интизор њам набуд.


        Самадов бошад бе саросемагї суханони Шайх Саъдиро:
                «Аввал андеша в-он гање гуфтор,                Пойбаст омадасту пас девор»
 
ба ёдаш оварда, хомўшона он маводњоро гирифту ба дафтари кориаш рафт.

Фурсате пас Чобитько ва Суслов В. – сардори шўъбаи мубориза алайњи баяѓмобарии моликияти сотсиалистии ИКД-и вилоят (ОБХСС УВД области)  наздаш даромаданду Чобитько воњимакунон маќсадашро ба Самадов  кушоду равшан изњор кард:

      - Тошмурод Самадович, не мне объяснять Вам всю важность этого дела. Оно на контроле на самом верху. Тут и без экспертизы всё ясно. Это его подпись. Но для суда нужно соблюдать формальности. Быстрее составьте заключение. Сегодня же ему предъявим обвинение… Ну, не буду мешать, поторопитесь, - гўён њарду баромада рафтанд.

        Тошмурод Самадов њарчанд, ки дар њаяљон буду аз таги гап бехабар, он коѓазњоро   рўи мизи кориаш гузошта, ба даст чун њарваќта пурбинро гирифту омодаи омўзиши он њуљљатњо шуд ва вараќњои аввалинеро, ќи барои ташхиси таъљилии онњо њам сардор, њам муфаттиш ва њам корманди оперативї ўро мешитобониданд, аз аввал то охир аз назар гузаронида дид, ки он вараќот «њуљљат» - и расмие  бо номи «Накладной № 14» будааст, ки гўё ба он Сангин Ќутфиддинов имзо гузоштаасту мувофиќи он аз «Облмедтехника» ба маблаѓи 17 њазор сўм, ки он ваќт маблаѓи хеле зиёд ба њисоб мерафт, ба беморхонаи вилоятї асбобу ускунаи тиббї оварда бошанд.

 Дар назди Самадов бошад вазифа гузошта буданд, ки њаќиќатан имзои Ќутфиддинов будани имзои дар он њуљљат гузошташударо тасдиќ намояд, чунки он асбобу ускунањо танњо дар коѓаз мављуд буданду халос.

Яъне сардухтурро муттањам кардан мехостанд, ки гўё аз амалаш сўиистифода намуда, дуздї кардааст.

Барои ташхис чанд намунаи дастхат ва имзоњои шахси гумонбаршуда, яъне С. Ќутфиддиновро низ пешнињод намуда буданд.

         Самадов шахсан ин сардухтурро намешинохт, боре бо ў њамсўњбат њам нашуда буд, вале дар борааш шунида буд, ки  вай барои сохтмони беморхонаи вилоятї басе љон коњонидаасту ѓамхори мардум аст ва чун мутахассиси кордон байни халќ маъруфият дорад.

         Ташхиси он њуљљатњоро ба касе аз зердастонаш нафармуд. Њатто ба касе аз онон нагуфт, ки чунин фармоиши махсусе аз љониби роњбарият шудаасту бояд онро фавран иљро намуд.

 Ў масъулияти бузургеро њис намуда, худ ба омўзиши он мавод машѓул гашт. Пас аз муддате фармуд, ки намунаи дастхат ва имзоњои алоќамандони (фигуранты) ин парвандаро барои ташхис муњайё созанд. 

Аз куљо бошад, ин фармоиши ў дарњол ба гўши кормандони оперативию муфаттишон ва роњбарият расида боиси норозии шадиди онњо шуд.

Гилаву љингила ва њатто тањдидњои онњо ба Самадов асаре накард. Чунки ба гуфти шоир:

                «Њамеша росткорон растагоранд,
                Ки љуз ростї коре надоранд».


        Тошмурод Самадов басе љон коњонда тамоми он маводи барои ташхис омодашударо бодиќќат омўхт ва мўйро аз хамир људо сохта исбот намуд, ки он имзо имзои Ќутфиддинов не балки имзои њамшираи калони хољагидоре будааст, ки ба ин восита чандин маротиба даст ба киссаи давлат задааст...


        Самадов оњи сабуке кашида боз њам мисрањои безаволи Саъдии бузургворро ба ёд овард: 

                «Гарат аз даст барояд, дањане ширин кун,
                Мардї он нест, ки муште бизинї бар дањане!»

         Ана њамин хел туфайли кордонию љасорат ва њаќиќатљўиву мањорати баланди касбии сардори шўъбаи таљзиягарию криминалистии ИКД – и вилоят майори милиса Тошмурод Самадов  њамон ваќт бегуноњии боз як фарди ба чанголи беамони тўњмат гирифторгашта исбот шуду њаќиќат ѓалаба кард… 


         Дар арафаи Наврўз дўст, бародар ва њамкори азизам Тошмурод Ако Самадовро ба рўзи мавлудаш табрик кардан хостаму ният кардам дар бораи он, ки чї тавр ў моњњои октябру ноябри соли 1994, ки он рўзњо мардуми шарифи Тољикистон дар натиљаи раъйпурсии умумихалќї соњиби Сарќонун гашту минбаъд дар асоси он сарвари арзандаашро интихоб намуд, дар ноњияњои минтаќаи Ѓарм (Рашт) чун сардори гурўхи кормандони ИКД – и вилоят ба сафари хизматї рафта дар барќароркунї ва њифзи сохти конститутсионии он минтаќа хизмати арзанда кардааст, наќл намоям. Вале дарк намудам, ки дар бораи он њодисот бояд китоби алоњидае навишт. Аз њамин лињоз бо шеъре ўро муборакбодї намуда будам, ки онро дар арафаи иди кормандони Вазорати корњои дохила  - Рўзи милитсия ба ў пешкаш менамоям:



              Ба Тошмурод Самадов


То замоне дар коргоњ бо якдигар будем њама,

Обу нон дар шоду ѓам бо њамдигар дидем њама.

Шўрињои шаккару шањди намак чашидаем,

Мењр чисту оќибат чист дар амал санљидаем.

Умри мо бењуда нагзашт, зор нашудем мо ба дўст,

Ростї, ки ин замон низ њар рўзамон бо дўст накўст.

Одамият доштем мо дар кору бору зиндагї,

Доимо бинмуда ёд аз Кирдугору бандагї.

Иќтидору ќуввати моён зи дўстист то кунун,

Сарнавишти нек дорем, з-он ки дўст аст дар он сутун!

Алималлоњ, ки сўњбати дўстон бе Шумо њељ аст,

Мурувватњои мо бе мурооти Шумо њељ аст.

Адолатпешагї омўхтаед аз Самад бобо,

Давоми умратон низ, эй некном, пурсамар бодо!




.                Абдуќаюми Муњаммадљон