Паччагьлугъарин кьюбпи китаб
Сифте гаф
Паччагьлугъарин кьюбпи китаб Давудди паччагьвал ап1баз тамамди бахш дап1на. Китабдин сабпи пайнаъ (1-10-пи к1улар) думу паччагьдин тахтниин дийигъуваликан ва дугъан хъуркьуваларикан ктибтура (мисалназ, Израилин ц1ийи меркез гъабхьи Ерусалим гъадабгъувалра кади). Китабдин кьюбпи пайнаъ (11-20-пи; 24-пи к1улар) гьацира Давуддин чан хизандиз ва вари уьлкейиз лапра пис натижйир гъахи дугъан ягъурсузвалар ва гунгьар улупура. Давуддинна Саулин арайиъ айи фаркьвал асуллагь жарадар ву. Китабдиъ Давуд Саулихьан гунгьарилан хил алдагъуб ккун ап1уз ва Заануриин хъугъвал алди хьувалиинди жара вуйиб улупура (мисалназ, лиг 1-пи Паччагьлугъ – 15:17-23; 2-пи Паччагьлугъ – 12:13-23; 24:10-17).
Паччагьлугъарин 2-пи китабдин асас йишварикан саб Заанур Давуд паччагьдихъди, дугъан сихил саб вахтнара кьат1 дархьуз ва дугъан насларикан сар тахтниин аьсраризди деуз гаф тувну, йикьрариъ уч1вувал ву. Думу туву гаф Ешуа Маших (Иисус Христос) Заанурин фикриинди варит1ан тамам вуйи Паччагь хьувалиинди к1улиз удубч1вну (лиг, Лк. 1:31-33; Отк. 11:15).
Паччагьлугъарин Сабпи ва Кьюбпи китабариъ дидик1найи гьядисйири Шамуил пайгъамбар бабкан гъахьихъанмина (ихь девриз улихьна 1080-пи йис) Давуд паччагь кечмиш хьайиз вуйи вахтнакан (ихь девриз улихьна 970-пи йис) ктибтура.
Китабдиъ айидар:
Давуд паччагь тахтниин гъахьи вахтнакан (1:1–5:5).
Давуд Ягьудайин паччагь шулу (1:1 – 4:12).
Давуд вари Израилин паччагь шулу (5:1-5).
Давуддин адлу ляхнар ва гъалибвалар (5:6–10:19).
Ерусалим меркез шулу; йикьрарин сундух хувал (5:6–6:23).
Гьаммишандин паччагьлугъдин гьякьнаан Заанури Давуддиз гаф тувувал (7:1-29).
Давуддин ляхнар (8:1–10:19).
Давуддин гунгьар ва дурарин натижйир (11:1–20:26).
Давуд ва Бетшева (11:1–12:31).
Давуддин баярин гунгьар; Авессалом къаршуди удуч1вувал (13:1–19:8).
Давуддин паччагьвал кьяляхъ хуб (19:8–20:26).
Давуддин паччагьвалин кьюбпи гьац1нан гьядисйир; агьалйирин кьадар гьисаб ап1баз лигну туву жаза (21:1–24:25).
1
Давуддиз Саулин аьжаликан аьгъю хьуб
1 Саул кечмиш хьубхъан Давуд, амалекитариин гъалиб духьну, кьяляхъ гъафнийи ва кьюд йигъан Циклагдиъ ади гъахьнийи. 2 Шубудпи йигъан Саулин бинайилан, учв яснаъ айивал улупури, гъяч1ябгъю палат ва кIул биширугдиан дап1ну, сар адми гъафнийи.
Думу Давуддихьна гъафнийи ва дугъаз жилиинакьан икрам гъап1нийи.
3 – Уву наънан гъафунва? – гьерхнийи Давудди дугъхьан.
– Узу израиларин дявдин бинайилан вуза ва узу дявдиккан саб нуфт ккут1урччвну гъафир вуза, – жаваб тувнийи дугъу.
4 – Фу гъабхьну? – гьерхнийи Давудди. – Кидибт узуз.
Адмийи гъапнийи:
– Халкь дявдин майдандилан гьебгнийи. Гизафдар дявдиъ гъак1нийи. Саул ва дугъан бай Юнатан дук1на.
5 Чаз гьаму хабар гъабхи жигьилиз Давудди гъапнийи:
– Саул ва дугъан бай Юнатан дук1найивал наънан аьгъявуз?
6 – Узу дюшюшнаан Гилбоа дагъдиина алдахъунзу, – гъапну хабар гъабхи жигьили, – душв;ин, чан жида ккут1убкьну, дийигънайи Саул алийи, хъа атлуйир ва гьяйвнар ккит1найи аьрабйир дугъаз багахь шулайи. 7 Кьяляхъ илдицну ва узу дяркъну, Саули узуз дих гъап1нийи. Ва узу гъапнийза: «Узу фу дап1ну ккунду?» 8 Дугъу узхьан гьерхнийи: «Уву фуж вува?» «Амалекитжви», – жаваб тувнийза узу. 9 Думуган Саули узуз гъапнийи: «Багахьна гъач ва узу йивну йик1! Узу аьхиримжи нефес хътабгъураза, амма гьеле ч1ивиди имиза». 10 Узу багахьна гъушнийза ва Саул йивну гъак1нийза, гьаз гъапиш гьацдар зийнарин кьяляхъ думу ч1ивиди гъузуб мумкин дайи. Узу, дугъан к1ул;ин али таж ва хлихъ хъайи кулих гъадагъну, дурар гьамина, йиз агъайихьна, гъахунза.
11 Думуган Давудди ва дугъахъди хъайидари варидари, яснаъ айивал улупури, чпин палтар гъяч1яргънийи. 12 Дурар гьарйир ап1ури гъишнийи, ва, яс уьбхюри, Саулихъан, ва дугъан бай Юнатандихъан, РАББИЙИН къушмихъан, Израилин тухумдихъан хябяхъдизкьан ушв гъибиснийи, гьаз гъапиш дурар вари дявдиъ гъак1нийи. 13 Чаз гьаму хабар гъабхи жигьилиз Давудди гъапнийи:
– Уву наънан вува?
– Узу гъураба вуйи амалекитжвуван бай вуза, – жаваб тувнийи дугъу.
14 Давудди дугъаз гъапнийи:
– РАББИЙИ ччим кадатнайир талаф ап1бан бадали, хил за ап1уз гуч1 фици гъабхьундарвуз?
15 Давудди чан адмийирикан сариз дих гъап1нийи ва дугъаз гъапнийи:
– Багахьна гъарах ва тму йивну йик1!
Дугъу хабар гъабхи жигьилиз гъиву, думу гъак1и. 16 Хъа Давудди, амалекитдихьинди илдицну, гъапнийи:
– Увуз жаза уву ктабгъунва. «РАББИЙИ ччим кадатнайир йивну гъак1унза» гъапиган, уву увуз къаршуди шагьидвал гъап1унва.
Саулихъ ва Юнатандихъ Давуддин ишал
17 Давудди Саулихъ ва Юнатандихъ гьаму дерднан мяълийиинди ишал гъап1ну 18 ва Ягьудайин вари агьлариз гьаму «Ч1имрин мяъли» улупуз амур гъап1ну (думу мяъли «Дугъри вуйирин китабдиъ» дибик1на):
19 – Яв ад вуйир, Израил,
Яв тепйириин ккагъну,
кьудратлудар фици гъак1нуш!
20 Филистимлянарин шубар шад дархьбан бадали,
суннат дап1ну адрударин шубари гьуррай дарап1бан бадали,
дидин гьякьнаан мак1анай Гатдиъ,
Ашкелондин кючйириъ хабрар марагъанай.
21 Эй Гилбоайин дагълар,
гъит сарун учвуз я чиг, я мархь,
я авадан хут1лар даришри.
Душваъ кьудратлударин гъалхнар,
ва Саулин сарун ччим ктатури имдру гъалхан,
чиркин гъап1ну аьхир.
22 ккагъдарин ифдихьан,
кьудратлударин жанарихьан
Юнатандин ч1имир кьяляхъ илбицудайи,
Саулин ханжал адрабц1ди кьяляхъ хътабкудайи.
23 Саул ва Юнатан –
ч1ивиди имиди гьамкьан ккунидар ва гьюрмат айидар,
Аьжалиъра жара гъахьундар.
Вуйи дурар люкьярт1ан зарб кайидар,
асланарт1ан гужлидар.
24 Эй Израилин шубар,
ишай Саулихъ,
учв;ин ал палат алабхьури гъахьирихъ,
ичв палат гъизилихъди балгури гъахьирихъ.
25 Кьудратлудар дявдиъ фици гъак1нуш!
Юнатан яв тепйириин талаф гъахьну.
26 Увухъ гъам зигураза, Юнатан, йиз чве,
Уву узуз гизаф багьа вуйва.
Яв ккунивал узуз успагьиб вуйзуз,
дишагьлийирин ккунивалт1ан успагьиб.
27 Кьудратлудар фици гъак1нуш!
Дявдин яракь талаф гъабхьну!
2
Давуддикан Ягьудайин паччагь хьуз ччим ктатуб
1 Саб вахтналан Давудди РАББИЙИХЬАН гьерхнийи:
– Ягьудайин шагьрарикан саб фунубдиз-вушра гъягъюза?
РАББИЙИ гъапнийи:
– Гъарах.
Давудди гьерхнийи:
– Наанди гъягъюза?
– Хеврондиз, – жаваб тувнийи Дугъу.
2 Давуд дина гъушу ва дугъахъди – чан кьюрид хпарра: Изреелиан вуйи Ахиноамь ва Кармилиан вуйи Навалин ач1ни хпир Авигаил. 3 Давуд чан адмийирра хъади гъафнийи, дурар гьарсар – чан хизанра хъади, ва дурар Хеврондиъ ва дидин багарихь ерлешмиш гъахьнийи. 4 Ягьудайин тухумдин адмийир Хеврондиз гъафнийи ва дурари Давуддикан Ягьудайин тухумдин паччагь хьуз ччим ктатнийи.
Галааддин Явешдин агьалйири Саул накьвдик кивуваликан Давуддиз гъапиган, 5 дугъу дурарихьна гьамцдар гафар пуз юлчйир гьаънийи: «Саулиз, ичв агъайиз, учв накьвдик кивбиинди гьациб рягьим улупуб себеб вуди, учву РАББИЙИН уж;валикк ккачва. 6 Гъит РАББИЙИ учвуз рягьим ва дугъривал гьаъри, ва узура дици ап1бан учвуз буржлуди гъузидарза. 7 Гьаци, гужлидар ва лайикьлудар йихьай, гьаз гъапиш Саул, ичв агъа, гъак1ну, хъа Ягьудайин тухумди узкан чпин паччагь хьуз ччим ктатну».
Иш-Бошет Израилин паччагь хьуб
8 Гьадму вахтна Авнери, Нердин бали, Саулин кьушмин аьхюри, Саулин бай Иш-Бошет Маханаимдиз хъади гъюру. 9 Авнери дугъкан Галааддин, ашуритарин ва Изреелин, хъа гьацира Ефраимдин, Беньяминдин - вари Израилин паччагь ап1уру.
10 Иш-Бошетдин, Саулин балин, учв Израилин паччагь гъахьиган, ягъч1вур йис яш вуйи, ва дугъу кьюд йисан паччагьвал гъап1нийи. Амма Ягьудайин тухум Давуддихъанди гъабхьнийи. 11 Давуд Хеврондиъ ургуд йисна йирхьуб вазли Ягьудайин тухумдин паччагь гъахьнийи.
Давуддин ва Саулин тухмарин арайиъ дяви ккебгъуб
12 Авнер, Нердин бай, Иш-Бошетдин, Саулин балин, адмийирра хъади, Маханаимдиан дявдиз удуч1вну, Гивон шагьрихьинди гъушнийи. 13 Юавди, Церуяйин бали, ва Давуддин адмийири, дявдиз удуч1вну, дурар Гивондин дагрихь къаршуламиш гъап1нийи. Тмундар дагрин саб гъирагъдихъ дугъужвнийи, хъа мурар – тмунубдихъ. 14 Авнери Юавдиз гъапнийи:
– Гъит гужлидарстар жигьилар гъудужври ва ихь улихь кич1ихри.
– Гъит гъудужври, – жаваб тувнийи Юавди.
15 Жигьилар гъудужвнийи, ва Беньяминдин тухумдиан йиц1икьюр Иш-Бошетдихъан, Саулин балхъан, вуйидар ва йиц1икьюр адми Давуддихъан вуйидар ктухнийи. 16 Дурарикан гьарсари чаз гъаншарди айир к1улхъан гъидиснийи, дугъан гъвалаъ чан ханжал убччвнийи ва дугъахъди сат1иди дук1ну дахънийи. Ари гьаддиз Гивондиъ думу йишваз Ханжларин Хут1ил гъапну.
17 Думу йигъан гизаф гъизгъин дяви гъабхьнийи, ва Авнерна Израилин эскрар Давуддин адмийири дагъитмиш гъап1нийи.
18 Душваъ Церуяйин шубур байра ади гъахьну – Юав, Авишай ва Асаил. Асаил чюлиъ айи жейранси зарб кайир вуйи. 19 Думу Авнерихъ, я гагвлахъинди, я арччлахъинди дугъан шилариан улдудуч1вури, хъергнийи. 20 Авнери, кьяляхъ илт1ик1ну, гьерхнийи:
– Му уву вува, Асаил?
– Ав, узу вуза, – жаваб тувнийи дугъу.
21 Думуган Авнери дугъаз гъапнийи:
– Арччлахъинди ясана гагвлахъинди илт1ик1; эскрарикан сарихъди кич1их, думу яв хюрч ишри.
Амма Асаил дийийигъди дугъахъ хъергнайи. 22 Авнери ц1ийик1улт1ан Асаилиз чан гафар текрар гъап1нийи:
– Узухъ хъергувал дебкк! Уву йивну йик1уб йиз гьаз ву? Дици гъабшиш, узхьан яв чве Юавдин улариз лигуз фици хьибди?
23 Амма Асаили хъергувал дебккрадайи. Думуган Авнери чан жидайин кьаб дугъан фуниъ гьаци абсу, жидайин кьаб дугъан кьял;ан ч1атинди ит1ибгъу. Асаил алдаку ва гьадушв;ин гъак1и. Асаил гъак1и йишван багахьна хъуркьу гьарсар адми дийигъуйи. 24 Амма Юав ва Авишай Авнерихъ хъергнайи, ва ригъ алабхъру вахтна дурар Гиахдин багахь, гивондин ич1и чюлизди гъябгъру рякъюхъ хъайи Аммах к1уру тепейихъна хъуркьнийи. 25 Беньяминдин тухумдиан вуйидар Авнерилан илт1ик1нийи, саб дестейиз уч гъахьнийи, ва дурари жара тепейин к1ак1ниин йишв гъибиснийи.
26 Авнери Юавдиз ч1игъ гъап1нийи:
– Филадизкьан ханжал адмийир уркури гъубзди? Аьхир кьут1кьлиб шлувалин уву гъавриъ ахърадайва дарш? Яв адмийириз чпин чвйирихъ хъергувал дебкк уву пайиз хъана фукьан вахт гъябгъиди?
27 Юавди жаваб тувнийи:
– Заануриинди ху ап1урза, эгер уву гьаци гъапундайиш, эскрари чпин чвйирихъ хъергувал гвач1индиз давам ап1идийи.
28 Юавди к1арчнаан зурна гъивнийи, ва вари эскрар дийигънийи. Дурар сарун израиларихъ хъергундайи ва дяви гъап1ундайи. 29 Вари гьадму йишван Авнер ва дугъан адмийир Ярдан дерейиъди гъушнийи. Дурар Ярдан ниркан ктуч1внийи, гьац1 йигъандин рякъ ккадап1нийи ва Маханаимдиз гъафнийи. 30 Юав Авнерихъ хъергбахъан, кьяляхъ гъафнийи, ва дугъу вари чан адмийир уч гъап1нийи. Асаилилан савайи, Давуддин йиц1урч1вурсан эскер гьурк1радайи.
31 Давуддин гъаравшари Авнерихъди хъайи шубуд варжна йирхьц1ур кас йивну гъак1нийи. 32 Дурари Асаил гъурхнийи ва Вифлеемдиъ чан адашдин дюрхъяъ кивнийи. Хъа Юав чан адмийирихъди ярхи йишвди рякъюъ гъахьнийи ва акв улубхьру вахтна Хеврондиз хъуркьнийи.
3
1 Саулин ва Давуддин тухмарин арайиъ гизаф вахтна дяви гъябгъюрайи. Давуд айибт1ан кьувватлу шулайи, хъа Саулин тухум – айибт1ан зяиф.
Давуддин баяр
2 Хеврондиъ Давуддиз баяр бабкан гъахьнйи. Дугъан сарпи бай – изреел-шив Ахиноамдикан вуйи Амнон;
3 кьюрпир – Кармилиан вуйи Навалин ач1ни хпир Авигаиликан вуйи Килеав;
шубурпир – Авессалом, Гешурин паччагь Талмайин риш Маахайикан вуйир;
4 юкьурпир – Хаггитдикан вуйи Адония;
хьурпир – Авиталайикан вуйи Шефатия;
5 йирхьурпир – Давуддин хпир Эглайикан вуйи Итреам.
Дурар Хеврондиъ бабкан гъахьну.
Авнер Давуддин терефназ гъюб
6 Саулин тухмин ва Давуддин тухмин арайиъ дявдин вахтна Авнери Саулин тухмиъ чан хусуси йишв мюгькам ап1ури гъахьну. 7 Саулиз Рицпа к1уру, кьюрпидар хпарик кахърайи, Айяйин риш ади гъахьну. Иш-Бошетди Авнериз гъапнийи:
– Уву йиз адашдин кьюрпи хпирихъди гьаз гъахьунрва?
8 Авнериз Иш-Бошетдин гафарикан гизаф хъял кубч1внийи, ва дугъу жаваб тувнийи:
– Узу Ягьудайин терефназ гъуллугъ ап1урайи ху вуйин? Гъи узу яв адаш Саулин тухмиз, дугъан хизандиз ва дустариз вафалу вуза. Узу уву Давуддиз масу тувундарза. Хъа уву, гьаму дишагьли себеб вуди, узук тахсир киправа! 9 Гьаци вуйиган, гъит Заанури узуз ижми жаза гьадабт1ри, эгер РАББИЙИ Давуддиз гаф тувнайиб узу дарап1иш! 10 Хъа РАББИЙИН думу гаф гьамциб вуйи: „Узу Саулин тухмихьан паччагьвал тадабгъидиза, ва, Дандихъан Беэр-Шевайихъна Ягьудайиъ ва Израилиъ паччагьдин тахтниин Давуд дитдиза“.
11 Сарун Авнерихъди гаф ап1узкьан Иш-Бошетдин к1убанвал гьубк1ундайи, гьаз гъапиш дугъаз Авнерихьан гуч1 гъабхьнийи.
12 Авнери Давуддиз гьамци пуз чан терефнаан вакилар гьаънийи: «Му жил шлинуб ву? Узухъди йикьрар йит1, ва узу увуз яв терефназ вари Израил зигуз кюмек ап1идиза».
13 Давудди жаваб тувнийи:
– Ужуйи, узу увухъди йикьрар йит1урза. Амма узу увкан саб т1алаб ап1урза: узу рякъюз гъюруган, эгер увухъди Михаль, Саулин риш, хъади гъюрдаш, узухьна мягъян.
14 Хъасин Давудди Саулин бай Иш-Бошетдихьна т1алаб хьади вакилар-чархачйир гьаънийи: «Варж филистимарин кадат1ну гъахидарихъ узу узуз гъадагъу йиз хпир Михаль ча узуз». 15 Иш-Бошетди амур гъап1нийи, ва Михаль чан жилир Палтиилихьан, Лаишдин балхьан, тадагънийи. 16 Амма дугъан жилир кьяляхъди гъушнийи ва, Бахуримдихъна ярхи рякъди дугъан кьяляхъди гъягъюри, ишуйи. Авнери дугъаз гъапнийи:
– Хулаз гъарах!
Ва думу кьяляхъ хътаркнийи. 17 Авнери Израилин яшлуйирихъди мясляаьтар гъап1нийи ва гъапнийи:
– Улихьнаси учвуз Давуд ичв паччагьди дитуз ккундийчвуз. 18 Гьамус думу ляхин ап1инай! РАББИЙИ Давуддиз гаф тувну аьхир: «Йиз лук1 Давуддилантина Йиз Израил халкь Узу филистимарин ва дидин вари душмнарин хилккан азад ап1идиза».
19 Хъана Авнери Беньяминдин тухмиан вуйидарихъди чав хусусиди гаф-ч1ал гъап1нийи. Дидин кьяляхъ думу, Израилиз ва Беньяминдин вари тухмиз ап1уз ккундайибдикан Давуддиз ктибтуз, Хеврондиз гъушнийи. 20 Чахъди къар адмира хъади Авнер Давуддихьна Хеврондиз гъафиган, Давудди дугъаз ва дугъан адмийириз дем тешкил гъап1нийи. 21 Авнери Давуддиз гъапнийи:
– Дурари увухъди йикьрар йит1бан, хъа уву яв к1ваз ккуниб варибдиин ап1бан бадали, йиз агъа вуйи паччагьдихьна вари Израил уч ап1бан бадали, кьан дарап1ди гъягъюз ихтияр тув.
Давудди Авнер деетнийи, ва думу ислягьвалиинди гъушнийи.
Авнер йивну йик1уб
22 Гьадму вахтна Давуддин адмийир ва Юав, жара юрдариина алжагъну, девлетлу хюрч хьади, гъафнийи. Амма Авнер Давуддихь Хеврондиъ имдайи, гьаз гъапиш Давудди думу деетнийи, ва думу ислягьвалиинди гъушнийи. 23 Юав ва дугъахъди вари эскрар гъафиган, дугъакна Авнер, Нердин бай, паччагьдихьна гъюваликан, паччагьди думу деетуваликан ва думу ислягьвалиинди гъягъюваликан гъапнийи.
24 Юав паччагьдихьна гъафнийи, ва дугъу гъапнийи:
– Уву фу гъап1ва? Увухьна Авнер гъафну аьхир! Уву думу гьаз деетунва? Гьамус думу гъушну! 25 Увуз Авнер, Нердин бай, аьгъявуз аьхир – думу увуз куч1лар ап1уз, уву фу ап1уруш ва уву наана гъягъюруш, вари аьгъю ап1уз гъафну.
26 Юав Давуддихьан удуч1внийи, дугъу Авнер кьяляхъ ап1уз чархачйир гьаънийи, ва дурари думу Сирдин гъуйдихъан кьяляхъ гъап1нийи. Давуддиз дидин гьякьнаан аьгъяди гъабхьундар. 27 Авнер Хеврондиз кьяляхъ гъафиган, Юавди думу, сарна-сарди гафар ап1уз ккуниганси, урнарин айит1инди йишвазди гьадаънийи. Ва душваъ, чан чве Асаилихъанди, ифдин хъял алдабгъуз ккунди, Юавди дугъан фуниз гъивнийи, ва Авнер гъак1нийи.
Авнер йивну йик1увалин Давудди Юавдиз тягьна йивуб
28 Дидин кьяляхъ, гъабхьибдикан деебхьну, Давудди гъапнийи:
– Узук ва йиз паччагьлугъдик, Авнерин, Нердин балин, ифи удубзбан тахсир, РАББИЙИ улихь аьсрариъра ктарчук. 29 Гъит дугъан ифи удубзбан тахсир Юавдин гардандиъ ва дугъан адашдин тухмиин ибшри! Гъит Юавдин тухум саб вахтнара, чиркшин айи зиян кайи иццрур, ясана жазан уьзур кайир адарди гъудрубзри! Гъит дугъан наслари дишагьлийирин ляхнар ап1ри - чухрайихъ деъри, гъит дурар ханжикк йик1ри, гъит дурари гаш;вал зигри!
30 (Чпин чве Асаил Гивондин багахь гъабхьи дявдиъ йивну йик1увализ лигну, Юавди ва дугъан чве Авишайи Авнер йивну гъак1нийи.)
31 Хъасин Давудди Юавдиз ва дугъахъди хъайи вари адмийириз гъапнийи:
– Учв;ин али палтар ч1яргъяй, яс уьбхбан лишан вуди, ирин палтар алахьай ва Авнерихъ ишай.
Давуд паччагь майит айи гъярарихъди учв гъушнийи. 32 Дурари Авнер Хеврондиъ накьвдик кивнийи, ва паччагь Авнерин накьвдихъ зарбди гъишнийи. Вари халкьра ибшуйи. 33 Паччагьди Авнерихъ гьамциб ишал гъап1нийи:
«Авнер мяна адру аьжлиинди дук1ну ккундийинхъа?
34 Яв хилар кит1ну адайи,
яв ликариин рукьар алахьнадайи.
Уву гъачгъарин хил;ан йик1руганси гъак1унва».
Ва вари халкь дугъахъ хъана гъибшнийи.
35 Хъасин дурар Давуддихьна гъафнийи, ва дурари, йигъ имиди ип1руб ип1уз теклиф гъап1нийи, хъа Давудди дирип1уз ху гъап1нийи ва гъапнийи:
– Ригъ алабхъайиз узу уьл ясана фук1а жараб гъип1иш, гъит Заанури узуз ижмиди жаза туври!
36 Вари халкьдиз думу ляхин гъябкънийи ва дид;ин рази вуйи; паччагьди гъап1уб, фу вушра, вари халкьдиз кьабул шуйи. 37 Гьаци, вари халкьдиз ва вари Израилиз Авнер, Нердин бай, йивну йик1увалиъ паччагьди саб жюрейииндира иштирак дарап1увал аьгъю гъабхьнийи. 38 Ва паччагьди чан адмийириз гъапнийи:
– Гъи Израилиъ регьбер ва машгьур адми дук1найивалин учву гъавриъ адарнучва дарш? 39 Ва гъи узу, ччим кадатнайи паччагь вушра, умун вуза, хъа Церуяйин баяр гизаф писдар ву. Гъит РАББИЙИ писвал ап1руриз чан писвализ лигну туври!
4
Иш-Бошет йивну йик1уб
1 Саулин бай Иш-Бошетдиз Авнер Хеврондиъ йик1уваликан гъеебхьиган, думу кцухнийи, ва вари Израилик гъалабалугъ кабхънийи.
2-3 Саулин балин эскрар жара йишвариин алжагъбариз хъади гъягъру кьюр адми айи. Сариз Баана к1уйи, хъа тмунуриз – Рехав. Дурар, Беньяминдин тухмиан вуйи Беэрот шагьрин агьали Риммондин баяр вуйи. Беэрот Беньяминдин юрд вуйи, гьаз гъапиш Беэротдин агьалйир Гиттаимдиз гьергну гъушнийи. Дурар гъийин йигъазкьан гьадушваъ гъурабйирди гъузна.
4 (Юнатандихъ, Саулин балихъ, кьюбиб ликарра лику бай хъади гъахьну. Изреелиан Сауликан ва Юнатандикан хабар гъюруган, дугъан хьуд йис вуди гъабхьну. Биц1ириз лигурайи дишагьлийи думу бай хъади гъажаргъну, амма гьаци чкиди гъажаргънуки, бай алдакну ва лику гъахьну. Думу бализ Мефи-Бошет к1ури гъахьну).
5 Гьаци, Беэротдиан вуйи Риммондин баяр Рехавна Баана, Иш-Бошетдин хуларихъна гъушнийи. Дурар дина, йигъандин гизаф мани вахтна, думу лисхъан рягьятвал йивру вахтна даахнайиган, гъафнийи. 6 Хуларин урнарихъ дяхин кюдюбхюрайи гъараваш-дишагьли, бизар духьну, думура даахнайи, ва чвйир Рехавна Баана даахнайи дишагьлийиз аьгъю даршлуганси Иш-Бошетдин хулаз гъушнийи. 7 Дурар гъюруган, Иш-Бошет чан ахру хулаъ ахникк дахънайи. Дурар, даахнайир йивну дук1ну, к1ул алдабт1ну, к1улра чпихьди гъадабгъну гьергнийи. Дурар ярхи йишвди Ярдан дерейин рякъюъди гъушнийи. 8 Дурари Иш-Бошетдин к1ул Давуддихьна Хеврондиз гъабхнийи ва паччагьдиз гъапнийи:
– Магьа, Иш-Бошетдин, Саулин балин, уву уьмрихъ мягьрум ап1уз чалашмиш гъахьи яв душмнин к1ул. Гъи РАББИЙИ Саулилан ва дугъан наслилан, йиз агъа вуйи паччагьдихъанди хъял алдабгъну.
9 Давудди Рехавдиз ва дугъан чве Баанайиз, Беэротдиан вуйи Риммондин баяриз, жаваб тувнийи:
– Узу бедбахтваликкан ккадау РАББИЙИИНДИ ху ап1урза, 10 сар адмийи, ужуб хабар гъабхунза к1уру фикир ап1ури, узуз гъапиган: «Саул гъак1ну», узу думу Циклагдиъ гъидисунза ва аьжалин хлиз тувунза. Магьа дугъан хабрихъ дугъаз узу туву пешкеш! 11 Хъа гьамус, гъачгъари тахсир ктру адми чан хусуси хулаъ ва чан хусуси ахникк йивну дук1найиган, узу дугъан ифи учвлан алдабгъидаринхъа ва жил учвхьан азад ап1идаринхъа!
12 Давудди чан адмийириз амур гъап1нийи, ва дурари Риммондин баяр йивну гъак1нийи. Давуддин адмийири дурарин хилар ктат1нийи, ликар ккадат1нийи ва жандкар Хеврондин дагрин багахь дариз гъизигнийи. Хъасин дурари Иш-Бошетдин к1ул гъадабгънийи ва Хеврондиъ Авнерин майит айи дюрхъяъ кивнийи.
5
Давуд вари Израилин паччагь хьуб
(1 Пар. 11:1-3)
1 Израилин вари тухмар Хеврондиз Давуддихьна гъафнийи ва гъапнийи:
– Учу – яв йикк ва ифи. 2 Улихьдира кмиди, Саул ихь паччагь вуйиган, израилар дявдиз уву гъахуйва. РАББИЙИ увуз гъапну: «Уву Йиз халкь, Израил уьрхидива ва уву Израилин гьюкумдар хьидива».
3 Израилин вари гьюрматлу яшлуйир Хеврондиз Давуд паччагьдихьна гъафиган, дугъу дурарихъди Хеврондиъ РАББИЙИН улихь йикьрар гъийит1у, ва дурари Давуддикан Израилин паччагь хьувалин ччим ктату.
4 Учв паччагь гъахьиган, Давуддин сумч1ур йис яш вуйи, ва дугъу ягъч1вур йисан паччагьвал гъап1нийи. 5 Хеврондиъ дугъу Ягьудайин ургуд йисан ва йирхьуб вазли паччагьвал гъап1ну, хъа Ерусалимдиъ вари Израилин ва Ягьудайин дугъу сумч1урна шубуд йисан паччагьвал гъап1нийи.
Давудди Ерусалим бисуб
(1 Пар. 11:4-9; 14:1-2)
6 Чан адмийирра хъади паччагь Ерусалимдиина душваъ яшамиш шулайи евусеяриз къаршуди гъушнийи:
Иевусеяри Давуддиз гъапнийи:
– Уву мушваъ уч1видарва; уву гьятта курдарира ва ликударира кьяляхъ хът1урккиди.
Дурари фикир гъап1нийи: «Давуддихьан мушваъ уч1вуз хьибдар». 7 Амма Давудди Сион гъала гъибиснийи, гьамус дидиз Давуддин Шагьур к1уру. 8 Думу йигъан Давудди гъапну:
- Гъит Давуд даккни гьадму «ликударна курдар», евусеяриз йивру гьарсар гъарзарин айит1 шид дизигнайи архнаъди дуфну, вари т1анкь ап1ри.
Ари гьаддиз к1ура: «кур ва ликур Дараматдиъ уч1видар».
9 Давуд гъибису гъалайиъ биналамиш гъахьнийи, ва дидиз Давуддин Шагьур пуз хъюгънийи. Дугъу гъала гургутум мюгькам гъап1нийи. 10 Давуд хъана гужли шулайи, гьаз гъапиш дугъахъди РАББИ, Заварин Кьувватарин Аьхюр, хъайи.
11 Хирамди, Тирдин паччагьди, Давуддихьна вакилар, кедр гьарин хамхрар, хъа гьацира харатчйир ва гъвандин устйир гьаънийи, дурари Давуддиз дарамат тикмиш гъап1нийи. 12 Хъа гьадмуган Давуд, учв дугъриданра РАББИЙИ Израилин паччагьди ктагъбан гъавриъ ахънийи. Мидлан гьайри, РАББИЙИ Чан халкь – Израил бадали Давуддин паччагьлугъ за гъап1нийи.
Давуддин жара баяр
(1 Пар. 3:5-8; 14:3-7)
13 Хеврондиан удуч1вну, Давудди чаз хъана хпар гъадагънийи, ва дугъахъ хъана баяр ва шубар хъиршнийи. 14 Магьа дугъахъ душваъ гъахьи биц1идарин ччвурар: Шаммуа, Шовав, Нафан, Сулейман, 15 Ивхар, Элишуа, Нефег, Иафия, 16 Элишама, Элиада ва Элифелет.
Филистимлянариин гъалиб хьуб
(1 Пар. 14:8-17)
17 Давуд вари Израилин паччагь хьуваликан деебхьну, вари филистимар думу агуз удуч1внийи, амма Давуд, дидкан аьгъю дубхьну, гъалайиъ гьит1ик1нийи. 18 Филистимар Рефаим дерейиз гъафнийи ва душваъ ерлешмиш гъахьнийи.
19 Давудди РАББИЙИХЬАН гьерхнийи:
– Узу филистимарихъди дявдиз гъягъидик1ан? Дурар Уву йиз хлиз тувдина?
РАББИЙИ дугъаз жаваб тувнийи:
– Гъарах, Узу филистимар яв хлиз тувдиза.
20 Давуд Баал-Перацимдихъна гъушнийи ва душваъ филистимар дагъитмиш гъап1нийи. Дугъу гъапи:
– Гъярар гъахру штун селиси, РАББИЙИ йиз душмнар йиз улихь дагъитмиш гъап1ну.
Гьаддиз думу йишваз Баал-Перацим гъапну.
21 Филистимари душваъ чпин аллагьар-суратар гат1ахьнийи, хъа Давудди ва дугъан адмийири дурар чпихьди гъурхнийи.
22 Филистимар хъана гъафнийи ва Рефаим дерейиъ ерлешмиш гъахьнийи. 23 Давудди РАББИЙИХЬАН гьерху ва Дугъу жаваб туву:
– Дурариин мушвхъанди маалархьан, хъа дурарин далу терефназди гъарах ва жихрин багъдин терефнаанди алархь. 24 Увуз жихрин гьарарин к1ак1ариъ ликар алдагъурайибсиб сес гъеебхьубси, дишлади дявдиъ архь, фицики филистимарин кьушум дагъитмиш ап1уз яв улихьди РАББИ гьуч1вна.
25 Давудди, чаз РАББИЙИ фици гъапнуш, гьаци гъап1нийи. Дугъу Гивондиан Гезерихъна рякъюъ вари филистимар дагъитмиш гъап1нийи.
6
Сундух Ерусалимдиз хуб
(1 Пар. 13:1-14; 15:25–16:3)
1 Давудди ц1ийик1улт1ан Израилин сумч1ур агъзур кас ужударсдар эскрар уч гъап1у. 2 Чан уч гъап1у вари адмийирихъди думу Ягьудайин Баала шагьриан Заанурин сундух хуз гъушу, думу сундух херувимариин деънайи Заварин Кьувватарин Аьхюрин ччвурнахъ хъайиб вуйи. 3 Тепейиин али Авинадавдин хулаъ айи Заанурин сундух дурари ц1ийи аьрабайиъ ивнийи ва гъубхнийи. Уззайи ва Ахиойи, Авинадавдин баяри, Заанурин сундух айи ц1ийи аьраба 4 хъап1райи, ва Ахио сундхин улихьди гъягъюрайи. 5 Давудди ва Израилин вари тухмари РАББИЙИН улихь чибхьан шлубкьан шадвал ап1урайи – мяълийир ап1уйи ва чюнграриин, тарариин, дафариин, кьумузариин ва далдабйириин мукьмар йивуйи.
6 Дурар Нахондин раццахъна хъуркьиган, Уззайи, йицар хъарсну аьрабайиан адабхъурайи Заанурин сундух гъибиснийи. 7 Уззайиина РАББИЙИН хъял гъизмиш гъабхьнийи, ва Заанури дугъаз, сундкьик хил кучбаз лигну, гъиву, ва Узза гьадушвахь, Заанурин сундхихь, гъак1и.
8 РАББИЙИ Уззайиз гъивган Давуд пашман гъахьнийи, ва гъийин йигъазкьан думу йишваз Парец-Узза к1ура.
9 Думу йигъан Давуддиз РАББИЙИХЬАН гуч1 гъабхънийи, ва дугъу гъапнийи:
– Узухьна РАББИЙИН сундух фици хуз шулухъа?
10 Дугъаз РАББИЙИН сундух Давуддин шагьриз, чахьна хуз ккун гъабшдар, ва сундух Гат шагьриан вуйи Овед-Эдумдин хулаз гъубхнийи. 11 РАББИЙИН сундух Гатдиан вуйи Овед-Эдумдин хулаъ шубуб вазли гъубзнийи, ва РАББИЙИ Овед-Эдум ва дугъан вари хуландар ужувлакк ккаънийи.
12 Хъа адмийири паччагь Давуддиз гъапнийи:
– РАББИЙИ Овед-Эдумдин хуландар ужувлакк ккаъну ва вари дугъаз айиб Заанурин сундхилантина гъабхьну.
Хъа гьадмуган Давуд душну Заанурин сундух Овед-Эдумдин хул;ан Давуддин шагьриз шадвалиинди гъабхи. 13 РАББИЙИН сундух хурайидари гьар йирхьуб лик алдагъубси, Давудди йиц ва чагъи к1ари гъурбан ап1уйи. 14 Гинбин ирин улгьани гьабхънайи Давудди РАББИЙИН улихь чан вари кьувватариинди ялхъвнар ап1уйи. 15 Гьамци дугъу ва Израилин вари тухмари, шадвалин гьарйир ва якъран к1арчариан сесер ап1ури, РАББИЙИН сундух гъабхнийи.
16 РАББИЙИН сундух Давуддин шагьриъ убч1вруган, Михаль, Саулин риш, унч1вхъан лигурайи. РАББИЙИН улихь ергурайи ва ялхъвнар ап1урайи Давуд паччагь гъяркъиган, дугъу думу чан к1ваъ асккан гъап1нийи.
17 РАББИЙИН сундух дубхну, Давудди, гьаддиз к1ури гьязур дап1найи чадрикк чан йишв;ин дивнийи. Давудди РАББИЙИЗ вариубгбан ва мясляаьт ап1бан гъурбнар гъап1нийи. 18 Вариубгбан ва мясляаьтнан гъурбнар дап1ну ккудубк1ган, Давудди халкь, Заварин Кьувватарин Аьхюрин гьюрматназ ужувлакк ккаънийи. 19 Хъасин дугъу вари халкьдиз, вари кьадар израилариз – жиларизра, дишагьлийиризра - хюйкан, кишмишдикан ва хурмайикан дап1найи са-саб лаваш ва йиккун пай тувнийи. Дидин кьяляхъ вари халкь чпин хулариз алдабгънийи.
20 Чан хуландар ужувлакк ккауз Давуд хулаз кьяляхъ гъафиган, Михаль, Саулин риш, думу къаршуламиш ап1уз удуч1внийи, ва дугъу гъапнийи:
– Гъи Израилин паччагь, чан гъаравшарин хпарин уларикк, эдебсуз адмиси, гъяц1ал духьну, фици айиш!
21 Давудди Михализ гъапнийи:
– Думу, яв адашдин, дугъан тухумдин ерина узу ктагъу РАББИЙИЗ ялхъвнар ап1уз гьарган гьязур вуза. Дугъу узкан Израилин, РАББИЙИН халкьдин, гьюкумдар гъап1ну. Узу гьамусдихъантинара РАББИЙИН улихь шадвал хъап1диза. 22Узу Дугъан улихь асккан хьуз, хъана артухъ фук1а дарур хьуз, гьязур вуза. Хъа думу уву к1урайи хпарин улихь узу йиз заанвал аскан ап1идарза!
23 Михализ, Саулин шураз, учв йик1айизкьан биц1идар гъахьундайи.
7
Давуддиз РАББИЙИ туву гаф
1 Паччагь чан дараматдиъ яшамиш хьуз хъюгъбахъан ва РАББИЙИ дугъаз чан юкьуб терефнаъ айи душмнарихьан архаинвал тувбахъан, 2 Давудди Нафан пайгъамбриз гъапнийи:
– Лиг, узу кедрйин гак1вликан дап1найи дараматдиъ яшамиш шулаза, хъа Заанурин сундух чадрикк гъубзна.
3 Нафанди паччагьдиз жаваб тувнийи:
– Гъарах ва яв к1ваъ айиб вари ап1ин, гьаз гъапиш РАББИ увухъди хъа.
4 Думу йишван Нафандихьна РАББИЙИН гаф дуфнади гъабхьну:
5 – Гъарах ва йип Йиз гъараваш Давуддиз: «Гьамци к1ура РАББИЙИ: Узу ади хьуз вуйи хал Узуз тикмиш ап1рур уву вунахъа! 6 Израиллуйир Египетдиан адау йигъхъанмина гъийин йигъаз Узу хулаъ яшамиш гъахьундарза, хъа пажнаккди ва гирами Чадриккди мина-тина гъягъюри гъахьунза. 7 Вари израиларихъди наан лицури гъахьнушра, Узу Йиз Израилин халкь уьбхюз амур гъап1у регьбрарикан саризкьан гъапнийинхъа: «Учву Узуз кедр гак1влин хал гьаз тикмиш гъап1ундарчва» к1ури? 8 Гьаци, Йиз гъараваш Давуддиз йип: «Заварин Кьувватарин Аьхюри гьамци к1ура: уву ч1урариъ марччариз лигурайиган ва хъайивал ап1урайиган, уву Израилин Йиз халкьдин гьюкумдар хьпан бадали, гъадагънийзаву. 9 Уву наана гъягъюрушра, Узу увухъди хъайза ва яв улихь вари яв душмнар дагъитмиш гъап1нийза. Яв ччвур Узу жилин машгьур адмийирин ччвурариз ухшар ап1идиза. 10 Йиз халкьдиз, Израилиз, Узу йишв ккабалгидиза ва думу чан хал ади хьуз ва сарун сарира думу инжик дарап1уз биналамиш ап1идиза. Муганайизси, Йиз халкьдиин, Израилиин, 11 Узу судйир деркку вахтнаси, намуссузари сарун дурариз истисмар ап1идар. Узу гьацира увуз яв вари душмнарихьан архаинвал тувидиза. РАББИЙИ увуз мялум ап1ураки, Чав яв хал тасдикь ап1иди. 12 Яв йигъар ккудук1иган ва уву яв архйирихъди фаракьат гъахьиган, Узу тахтниина яв наслиан вуйир дерккидиза ва дугъан паччагьлугъ мюгькам ап1идиза. 13 Дугъу Йиз ччвурназ хал тикмиш ап1иди, ва Узу дугъан паччагьлугъдин тахт гьаммишандиз мюгькам ап1идиза. 14 Узу дугъаз Адаш хьидиза, ва думу Узуз бай хьиди. Дугъу гуннагь шлуб гъап1иган, Узу дугъаз, адашди бализ т1ул йивруганси, жаза тувдиза . 15 Амма Узу думу Йиз рягьмиккан, уву бадали ярхла гъап1у Саул рягьмиккан ккадаъганси, ккадаидарза. 16 Яв тухум ва яв паччагьлугъ Йиз улихь гьаргандиз мюгькамдар хьиди; яв тахт гьаммишандиз мюгькам ап1идиза».
17 Нафанди Давуддиз му ачухъвалин вари гафар ктитнийи.
Давуддин ккарагуб
(1 Пар. 17:16-27)
18 Думуган Давуд паччагь душну, РАББИЙИН улихь деу, ва дугъу гъапи:
«Уву узу гьамкьан за ап1уз фуж ву узу, ва, фу ву йиз тухум, я РАББИ, я Заанур? 19 Яв улариъ думу ц1иб вуйиганси, я Заанур, Уву Яв гъаравшин тухмин гележегдиканра ктибтунва. Магьа инсандин гьякьнаан яв гъайгъушин, я РАББИ, я Заанур!
20 Давуддихьан Увуз сарун фу пуз шулу? Увуз Яв гъараваш аьгъявуз аьхир, я РАББИ, я Заанур! 21 Яв гаф гьякь хьпан бадали ва Яв хушниинди Уву му зурба ляхин гъап1унва ва думу Яв гъаравшиз улупунва!
22 Уву фукьан машгьур дарна, я РАББИ, я Заанур! Увуз барабар вуйир адар ва сарун Увут1ан жара аллагь адар! Учуз ич ибариинди гъеебхьубди варибди гьаци вуйивал субут ап1ура! 23 Ва фуж ал сарун жилиин, ялгъуз чахьна, думу азад ва Чазди вуйи халкь ап1бан бадали Заанур гъюри гъахьи Яв халкьдиз, Израилиз, барабар жара халкь? Варидиз Яв ччвур аьгъю хьпан бадали, Уву Египетдиан Яв халкь адаъбиинди ва дидин улхьан жара халкьар ва дурарин аллагьар гьут1урккбиинди зурба ва гуч1 ккап1ру ляхнар гъап1унва! 24 Уву Израиликан гьаргандиз Яв хусуси халкь гъап1унва, ва Уву, я РАББИ, дидин Заанур гъахьунва!
25 Ва гьамус, я РАББИ, я Заанур, гъит Уву Яв гъаравшин ва дугъан тухмин гьякьнаан туву гаф гьаргандиз к1улиз удубч1ври, ва Уву гаф тувганси ап1ин! 26 Гъит Яв ччвур гьаммишандиз заан ибшри, инсанари к1уруганси: «Заварин Кьувватарин Аьхюр – Израилин зиин Заанур ву!» ва Яв гъараваш Давуддин тухум Яв улихь мюгькам ибшри!
27 Я Заварин Кьувватарин Аьхюр, Израилин Заанур, Уву Яв гъаравшиз, «Узу увуз тухум ккабалгидиза» гъапнийва. Гьаддиз Яв гъараваш Увуз гьамци ккарагуз к1убан гъахьунзу. 28 Я РАББИ, Уву Заанур вува! Яв гафар гьякь ву, Уву яв гъаравшиз гьаму уж;вал ап1уз гаф тувунва. 29 Гъит Увуз Яв гъаравшин тухмиз, думу гьаргандиз Яв улихь хьпан бадали, уж;вал ап1уз хуш ибшри. Дици Уву, РАББИЙИ, Заанури, гьаци гъапунва, ва Яв гъаравшин тухум гьаммишандиз Яв уж;валикан уж;валикк ибшри!
8
Давуддин гъалибвалар
(1 Пар. 18:1-13)
1 Саб кьадар вахтналан Давудди филистимар дагъитмиш гъап1нийи, дурар мют1югъ гъап1нийи ва филистимарихьан Метег-Гаама тадабгънийи.
2 Гьацира Давудди муавитар дагъитмиш гъап1нийи. Дугъу дурар жилиин дахьуз гъитнийи ва т1урни гъеерцнийи. Дурарикан кьюб т1урнин кьадар йивну гъак1нийи, хъа шубубпи т1урниндар ч1ивиди гъитнийи. Муавитар Давуддиз гьаци мют1югъ гъахьнийи, ва дурари дугъаз харж тувуз хъюгънийи.
3 Гьацира Давудди Ададезер, Реховдин бай, Цовайин паччагь, дугъу Евфрат нирихъ жилариинна гьюжмар ап1урайиган, дагъитмиш гъапнийи. 4 Давудди агъзурна ургудварж атлу ва къад агъзур эскер гъидиснийи. Дугъу дявдин фургънарикк ккайи вари гьяйвнарин ликарин мет1ер хъат1нийи, дурарикан анжагъ чаз гъиту варж гьяйвнин хъат1ундайи.
5 Ададезериз, Цовайин паччагьдиз, кюмекназ Дамаскдин арамеяр гъафиган, Давудди дурарикан къанна кьюд агъзур кас талаф гъап1нийи. 6 Дугъу дамаскдин арамеярин паччагьлугъдиъ чан терефнаан аьхюдар дерккнийи, ва арамеяр дугъаз табигъ гъахьнийи, ва армеяри дугъаз харж тувуйи.
РАББИЙИ Давуддиз, думу наана гъушишра, гъалибвал тувуйи. 7 Давудди Ададезерин гъуллугънаъ айидарин гъизилин гъалхнар гъидиснийи ва дурар Ерусалимдиз гъахнийи. 8 Хъа Ададезерин хликк кади гъахьи Тевах ва Беротай шагьрариан Давудди лапра гизаф кемшир гъибиснийи.
9 Тойиз, Хаматдин паччагьдиз, Давудди Ададезерин вари кьушум дагъитмиш ап1бакан гъеебхьиган, 10 дугъу Давуд паччагьдихьна чан бай Ярам дугъаз салам тувуз ва думу чав дяви гъабхури гъахьи Ададезериин гъалибвалихъди мубарак ап1уз гьаънийи. Ярамди чахьди арсран, гъизилин ва кемшрин шей;ар гъахнийи.
11 Давуд паччагьди гьадму шей;арра чав мют1югъ гъап1у вари халкьарихьан – 12 эдумитарихьан ва муавитарихьан, амалекитарихьан, аммунитарихьан, филистимарихьан – гъибису арсрахъди ва гъизилихъди сат1иди РАББИЙИЗ бахш гъап1нийи. Гьацира дугъу Ададезерихьан, Цовайин паччагьдихьан, Реховдин балхьан, гъибису хюрчра бахш гъап1нийи.
13 Давуд Кьилан дерейиъ йиц1имиржид агъзур эдумжви йивну йик1бахъан адлу гъахьнийи. 14 Дугъу вари Эдумдиъ чан терефнаан аьхюдар дерккнийи, ва вари эдумитар дугъаз табигъ гъахьнийи. РАББИЙИ Давуддиз, думу наана гъушишра, гъалибвал тувуйи.
Давуддин гъуллугънаъ айидар
(2 Цар. 20:23-26; 1 Пар. 18:14-17)
15 Давудди, чан вари халкьдин диван ап1ури, вари Израилин дугъривалиинди паччагьвал гъап1ну. 16 Юав, Церуяйин бай, кьушмин аьхюр вуйи; Юшафат, Ахилуддин бай, тарих бик1рур вуйи; 17 Цадок, Ахитувдин бай, ва Ахимелех, Авиатарин бай, Заанурин гъуллугъчйир вуйи; Серая бик1рур вуйи; 18 Беная, Юхудайин бай, керетитарин ва пелетитарин к1ул;ин алийи; хъа Давуддин баяр Заанурин гъуллугъчйир вуйи.
9
Мефи-Бошетдихьна вуйи Давуддин уж;вал
1 Давудди гьерху:
– Саулин тухмикан фужк1а ч1ивиди гъузнайин? Юнатандихьна вуйи гьюрматназ лигну, дугъаз уж;вал ап1уз ккундузуз.
2 Саулин тухмихъ Цива ччвур али сар гъараваш хъади гъахьнийи. Дугъаз Давуддихьна дих ап1уру, ва паччагьди дугъхьан гьерху:
– Уву Цива вуна?
– Яв гъуллугънаъ хьуз шад вуза, – жаваб туву дугъу.
3 Паччагьди гьерху:
– Саулин тухмиъ фужк1а ч1ивир имийин? Заанурин гьюрматназ дугъаз уж;вал ап1уз ккундузуз.
Цивайи паччагьдиз жаваб туву:
– Гьеле Юнатандин бай ими. Думу кьюбиб ликарра ликур ву.
4 – Думу наан а? - гьерху паччагьди.
Цивайи жаваб туву:
– Думу Ло-Девариъ Аммиилин бай Махирин хулаъ а.
5 Давуд паччагьди Ло-Девариан Махирин, Аммиилин балин, хул;ан думу хуз гьау.
6 Мефи-Бошет, Юнатандин бай, Саулин хтул, Давуддихьна гъафиган, дугъу паччагьдиз, аьхю гьюрматнан лишан вуди, икрам гъап1нийи. Давудди гъапи:
– Мефи-Бошет!
– Магьаза, яв гъараваш, – жаваб туву дугъу.
7 – Гуч1 мап1ан, – к1уру дугъаз Давудди, – гьаз гъапиш яв адаш Юнатандин гьюрматназ узу увуз мажбур вуди уж;вал ап1идиза. Узу увухьна яв аба Саулин вуди гъабхьи вари жил кьяляхъ ап1идиза, ва уву гьарган йиз суфрайихъ уьл ип1идива.
8 Мефи-Бошетди икрам гъап1у ва гъапи:
– Гьамциб дубк1найи ***из уву фикир тувуз фуж ву узу, фуж ву яв гъараваш?
9 Паччагьди Саулин гъараваш Цивайиз дих гъап1у ва дугъаз гъапи:
– Яв агъайин хтулиз Саулихъ ва дугъан тухмихъ хъади гъабхьиб вари тувунза. 10 Уву яв баярихъди ва гъаравшарихъди, яв агъайин хтулиз ип1руб ади хьпан бадали, дугъаз жил тартиб ап1уз ва бегьер уч ап1уз буржлу вува. Хъа Мефи-Бошетди, яв агъайин хтули, гьарган йиз суфрайихъ уьл ип1иди.
(Цивайихъ йиц1ихьур бай ва къар гъараваш хъайи). 11 Цивайи паччагьдиз гъапи:
– Йиз агъа вуйи паччагьди чан гъаравшиз амур гъап1уб вари яв гъаравши тамам ап1иди.
Ва Мефи-Бошетди, паччагьдин балиси, Давуддин суфрайихъ уьл ип1ури гъахьну.
12 Мефи-Бошетдиз Миха ччвур али биц1и бай ади гъахьну. Цивайин хулаъ айидар вари Мефи-Бошетдин гъаравшар вуди гъахьну. 13 Мефи-Бошет Ерусалимдиъ яшамиш шули гъахьну, гьаз гъапиш дугъу гьарган паччагьдин суфрайихъ уьл ип1уйи. Думу кьюбиб ликарра ликур вуйи.
10
Аммунитариин ва арамеяриин гъалиб хьуб
(1 Пар. 19:1-19)
1 Саб кьадар вахт гъябгъбахъан аммунитарин паччагь кечмиш шулу, дугъан ерина паччагь дугъан бай Ханун шулу. 2 Давудди фикир гъап1у: «Узу Ханундиз, Нахашдин бализ, узуз дугъан адашди гьюрмат ап1ури гъашиси, гьюрмат ап1идиза».
Ва Давудди Ханундихьна, дугъан адаш кечмиш хьпан теклиф кап1бан бадали, чан гъаравшар гьаънийи. Давуддин адмийир аммунитарин жилариина гъафиган, 3 аммунитарин регьбрари чпин агъа Ханундиз к1уру:
– Давудди гьаму адмийир увухьна яв адашдин гьюрматназ теклифар кауз гьаъна к1уру фикир ап1урашалва гьа? Давудди дурар увухьна шагьриз лигуз, думу ахтармиш ап1уз ва хъасин шагьур дабгъуз гьаънайидар даринхъа?
4 Ханунди Давуддин адмийир гъидиснийи, дурарин мужрийир гьац1 машнаккан ккадаънийи ва, дурарин палтар гьац1аз, юкьвнахъна, ккадат1ну, дурар кьяляхъ гьаънийи.
5 Дидин гьякьнаан Давуддиз ктибтиган, дугъу дурарин улихьна адмийир гьаънийи, гьаз гъапиш дурар яманди биябур дап1найи. Паччагьди гъапнийи:
– Ичв мужрийир ярхи хьайизкьан Иерихондиъ гъузай, хъасин кьяляхъ гъачай.
6 Давуддиз чиб дяркънукьан даккнидар хьувалин гъавриъ гъахьиган, аммунитари Арам-Бет-Реховдиан ва Арам-Цовдиан къад агъзур эскер, хъа гьацира агъзур адми хъади Маахдин паччагь ва хъана йиц1икьюд агъзур адми Товдиан чпихъанди дяви ап1уз пулихъ гъидиснийи.
7 Дидкан гъеебхьиган, Давудди, вари ужударсдар кьушмарра хъади, Юав дурарихъди дяви ап1уз гьаънийи. 8 Аммунитар удуч1внийи ва шагьрин урнарин улихь дяви ап1ру къайдайиинди ерлешмиш гъахьнийи, хъа Цовдиан ва Реховдиан вуйи арамеярна Товдиан ва Маахдиан вуйи адмийир жаради ачухъ чюлиъ дийигънийи.
9 Чаз улхьандира, кьялхъяндира дяви ап1уб алабхърувал гъябкъиган, Юавди Израилин ужударсдар эскрар гъядягънийи ва дурар арамеяриз къаршуди дерккнийи.
10 Имбу адмийир дугъу чан чве Авишайин хликкна тувнийи, ва Авишайи дурар аммунитариз къаршуди дерккнийи. 11 Юавди гъапнийи:
– Эгер арамеяри узу ккагъуз хъюгъиш, уву узуз кюмекназ гъидива, хъа аммунитари уву ккагъуз хъюгъиш, узу увуз кюмекназ гъидиза.
12 Игит йихь! Ихь халкьдихъанди ва ихь Заанурин шагьрарихъанди дирбашди дяви ап1идихьа, гъит РАББИЙИ Чаз ккуниганси ап1ри!
13 Гьаму гафар ап1бахъан Юав чан эскрар хъади арамеярихъди дявдиъ уч1ву, ва арамеяр дугъан улхьан гьергуз хъюгъю. 14 Аммунитариз арамеярар гьерграйивал гъябкъиган, дурарра Авишайихьан гьергуз хъюгъю ва шагьриз кьяляхъ гъизигу. Хъа Юав арамеярихъди дявдиан кьяляхъ хътарку ва Ерусалимдиз гъафи.
15 Чпи израилари дагъитмиш гъап1уб дябкъну, арамеяр вари уч гъахьнийи. 16 Ададезери Евфрат нирин тму терефнаъ яшамиш шулайи арамеяриз дих ап1уз гьаънийи. Дурар Хеламдиз Ададезерин къушмин аьхюр Шовах к1ули ади гъафнийи.
17 Дидин гьякьнаан Давуддиз хабар дебккиган, дугъу вари Израил уч гъап1нийи, думу Ярдан ниркан ктуч1внийи ва Хеламдихьна гъафнийи. Арамеяр, Давуд къаршуламиш ап1бан бадали, дявдин къайдайиинди ерлешмиш гъахьнийи ва дугъахъди дявдиъ уч1внийи. 18 Амма дурар Израиларихьан гьергу, ва Давудди дурарикан ургуд варж аьрабйириъ айидар ва ягъч1вур агъзур атлуйир т1анкь гъап1у. Гьацира дугъу Шовахдиз, дурарин къушмин аьхюриз, гъиву, думу йик1уру. 19 Израили чиб дагъитмиш ап1увал дябкъну, Ададезерин хликк ккайи вари паччгьари израиларихъди мясляаьт гъийибт1у, ва дурариз мют1югъ гъахьи.
Дидхъантина аммунитариз кюмек ап1уз арамеяриз гуч1ури гъабхьну.
11
Давуд ва Батшева
1 Хьадукра, вари паччгьар дявдиз гъягъруган, Давудди Юав, къушмин вари аьхюдар ва вари израил къушум хъади, дявдиз гьау, ва дурари аммунитар дагъитмиш гъап1у ва дурарин к1улин шагьур Равва кьялаъ т1ап1у. Хъа Давуд Ерусалимдиъ гъузнайи.
2 Саб ражну хябяхъган, ахниккан гъудужвну, Давуд чан дараматдин гъваин лицури шулу. Гъваълан дугъаз чан жан жибк1урайи дишагьли рякъюру. Дишагьли гизаф уччвур вуйи, 3 ва Давудди, думу фуж вуш, аьгъю ап1уз гьаънийи. Гьаури к1уру:
– Думу Батшева, Элиамдин риш ва хеттжви Урияйин хпир, ву.
4 Думуган Давудди Батшева хъади гъюз адмийир гьау. Думу дугъахьна хъади гъафнийи, ва Давуд думу дишагьлийихъди гъахьнийи. (Думу палтарикан хьубхъан гьаци марцц духьну имийи). Хъасин дишагьли чпин хулаз кьяляхъ хътакнийи. 5 Думу дишагьли гъагъдиъ шулу, ва дугъу Давуддиз к1уруб пуз гьаънийи:
– Узу гъагъдиъ аза.
6 Думуган Давудди Юавдиз гъапи:
– Узухьна хеттжви Урия гьаъ.
Юавди думу Давуддихьна гьаънийи. 7 Урия чахьна гъафиган, Давудди Юавдикан, эскрарикан ва дявдин гьялнакан гьерхбар гъап1нийи. 8 Хъасин Давудди Урияйиз гъапнийи:
– Яв хулаз гъарах, рягьятвал гъадабгъ.
Урия паччагьдин дараматдиан удуч1вуру, хъа дугъан кьяляхъди гъаравши паччагьдихьан пешкеш гъабхуру. 9 Хъа Урия, чан агъайин гъаравшар дахьру, дараматдиъ уч1врушвахь хьайи йишваъ йишв адап1уз гъузу. Думу чан хулаз гъушундайи. 10 Давуддиз, Урия хулаз гъушундар, гъапиган, дугъу Урияйиз к1уру:
– Уву ярхларианмина дуфнайир дарнахъа? Гьаз хулаз гъушундарва?
11 Урияйи Давуддиз к1уру:
– Йикьрарнан Сундух, Израилин ва Ягьудайин эскрар чадрарикк кка, хъа йиз агъа Юав ва йиз агъайин вари адмийир чюллериъ а. Узхьан, ип1уз, убхъуз йиз хпирихъди хьуз, хулаз гъягъюз фици шул? Йиз уьмриинди ху ап1урза: узу дициб дарап1арза!
12 Думуган Давудди дугъаз к1уру:
– Гъисана гьамушваъ гъуз, хъа закур уву кьяляхъ гьаъдиза.
Урия хъайигъанра Ерусалимдиъ гъузнийи.
13 Давуддин теклифниинди дугъу паччагьдихъди ип1ури, убхъури гъахьну. Давудди думу бегьемди пиян ап1уру. Пиян гъахьир хябяхъган хъана чан агъайин гъаравшарихъди дахънийи. Урия чан хулаз му ражарира гъушундайи.
14 Гвач1нинган Давудди Юавдиз кагъаз гъибик1нийи ва думу Урияйихьди хътап1нийи. 15 Кагъзиъ дибик1найи: «Наан гъизгъин дяви аш Урия гьадина гьаъ. Дугъаз кюмек мап1анай. Думу йик1ну ккунди азуз».
16 Юавди саб шагьур кьялаъ т1ап1ну бисурайиган, дугъу Урия варит1ан ижми йивбаригъна гьаънийи. 17 Шагьрин агьлар Юавдихъди дявдиъ архьиган, Давуддин къушмиан гизафдар гъийихнийи. Хеттжви Урияра йивну гъак1нийи.
18 Юавди Давуддиз дявдикан хъайи-хъайибси хабар дебккнийи. 19 Дугъу хабар хьади гьаърайи чархачийиз гъапнийи:
– Уву паччагьдиз дявдикан гъапиган, 20 дугъак хъял кубч1вну увхьан гьерхуз мумкин ву: «Дяви ап1уз учву шагьриз думукьан багахь гьаз гъахьунчва? Цаларилан дурари ч1имрар йивруб учвуз аьгъдайинчвузхъа? 21 Гьаци гъак1ир дайин Тевецдиъ Гедеондин бай Авимелехра? Цаллан дугъ;инна ахал ипур дишагьли дайин? Учву цалариз дицикьан багахь гьаз гъахьунчва?» Эгер увхьан гьаци гьерхиш, дугъаз йип: «Яв гъараваш хеттжви Урияра гъак1ну».
22 Чархачи рякъюъ уч1ву, ва дугъу, хъуркьиган, Юавди гъапиб вари Давуддикна к1уру. 23 Чархачийи Давуддиз гъапнийи:
– Думу адмийир уч;ин алархьнийи хъа учу тинаси ачухъ йишваз гьудуч1внийча, вушра учу дурар шагьрин урнарихъна кьяляхъ хъуржнийча. 24 Ч1имрар хьайидари учуз чпин цаларилан йивуз хъюгънийи. Паччагьдин эскрарикан гизафдар гъийихнийи. Яв гъараваш Урияра гъак1нийи.
25 Давудди чархачийиз к1уру:
– Юавдиз гьамци йип: «Пашман гъахьну пну, гъабхьибси гъабхьну сарун. Ханжли сар дарш сар йик1ур. Думу шагьриз къаршуди артухъдиси кьувватар уч ап1ин ва ккидип». Гъит Юавдин кефйир дюрюргъри».
26 Урияйин хпириз чан жилир йик1уваликан гъеебхьиган, думу жилирихъ гизаф гъишнийи.
27 Яс уьбхбан вахт улдубч1виган, Давудди Батшева чаз хпирди хуз гьаънийи. Думу дугъан хпир гъахьнийи. Батшевайи паччагьдиз бай гъап1нийи. Аммаки Давуддин му ляхин РАББИЙИЗ кьабул гъабхьундайи.
12
Нафан пайгъамбри Давуд штун зиина адагъуб
1 РАББИЙИ Давуддихьна Нафан гьау. Думу дугъахьна гъафи ва гъапи:
– Саб шагьриъ кьюр адми ади гъахьну, сар – девлетлур, сар – касибур. 2 Девлетлуйиз лап гизаф чарвйир ва малар ади гъахьну, 3 хъа касибриз, чав масу гъадабгъу саб биц1и марччт1ан савайи, фук1а ади гъабхьундар. Дугъу дидин гъайгъу зигури гъахьну, ва думу дугъан биц1идарихъди сат1иди аьхю ап1уру. Чарвайи дугъан зах;ан ип1ури, дугъан гъабраан шид убхъури, ва думу гьятта дугъан багахь дабхъну абхури гъабхьну. Думу касибриз шурак гьисаб вуйи.
4 Девлетлуйихьна юлчи гъюру, хъа девлетлуйиз чахьна дуфнайи юлчийиз хураг гьязур ап1уз чан чарвйиригъян ва маларигъян фук1а гъядябгъюз гьяйиф шулу. Дидин ерина дугъу касибрин биц1и марчч бисуру ва дидкан чахьна дуфнайи хялижвиваз хураг гьязур ап1уру.
5 Давуддиз гьаци гъап1у касдикан гизаф яман хъял гъюру , ва дугъу Нафандиз к1уру:
– РАББИЙИН гьякьниинди дицир касдиз аьжалра ц1иб ву! 6 Дицир инсафсуздихьан марччлихъ юкьубди кьимат дибисну ккундийи!
7 Думуган Нафанди Давуддиз гъапи:
– Ари гьацир уву вува! РАББИЙИ, Израилин Заанури, фу к1ураш, магьа: «Узу увкан Израилин паччагь гъап1унза, Саулин хилккан гъюрхюнзаву. 8 Узу увуз яв агъайин хал, хпар тувунзавуз. Израилин ва Ягьудайин насил хлиъ ивунзияв. Эгер гьамрар вари ц1ибди вуш, Узу увуз хъана артухъди тувдийза. 9 Гьаз уву РАББИЙИН гаф тина гъап1унва? Гьаз уву Дугъаз даккниб гъап1унва? Уву хеттжви Урия ханжликкна гьаунва. Дугъан хпир увуз хпирди гъадагъунва. Уву думу кас аммунитари йивну йик1уз гъитунва. 10 Гьаддиз яв тухумдилан ханжал кам хьибдар, гьаз гъапиш уву Узу гьясппи ккаундарва ва увуз хпирди хеттжви Урияйин хпир гъадагъунва».
11 Гьамци к1ура РАББИЙИ: «Узу ув;инна яв хул’ан бала алап1идиза. Яв уларикк Узу яв хпар жарариз тувидиза, ва акв али йигъан думу дурарихъди дахъну варидариз рябкъиди. 12 Уву думу ляхин жиниди гъап1унва, хъа Узу думу ляхин вари Израилин уликк ап1идиза».
13 Ва Давудди Нафандиз гъапи:
– Узу РАББИЙИН улихь гуннагь гъап1унза.
Нафанди жаваб туву:
–РАББИЙИ яв гунгьилан хил алдабгъну. Уву йик1идарва. 14 Йик1рур – духьнайи яв бай хьиди. Фицики РАББИ уву ул’ан идитунва.
Давуддин балин аьжал
15 Дидин кьяляхъ Нафан чан хулаз гъушну. Давуддиз Урияйин хпири гъап1у биц1ириз РАББИЙИ гъиву, ва думу иццру гъахьнийи. 16 Давуд биц1ирин гьякьнаан Заануриз ккарагнийи. Паччагьди ушвар дисуйи ва йишвар чан хулаъ жилиин дахъну адауйи. 17 Дугъан тухмин гьюрматлу яшлуйир, думу жилилан за ап1уз чарйир ап1ури, дугъан багахь дийигъуйи, амма думу дурарихъ хъпехъурдайи, ва дугъу дурарихъди саб жюрейинра хураг ип1урдайи.
18 Ургудпи йигъан биц1ир кечмиш гъахьи. Давуддин гъаравшариз биц1ир кечмиш хьуваликан дугъакна пуз гуч1уйи, гьаз гъапиш дурари фикир ап1уйи: «Биц1ир гьеле ч1ивиди имиди Давуддик гафкьан кап1уз шулдайи, гаф кап1иш, хъа гьамус гьап1ур дугъу! Биц1ир гъак1ну к1ури фици пухьа дугъаз?»
19 Давуддиз чан гъаравшари чиб-чпигъ бурбрар ап1ури гъябкъю, ва чан бай йик1увалин гъавриъ ахъу.
– Бай гъак1нийин? – гьерху дугъу.
– Ав, гъак1ну – жаваб туву дурари.
20 Думуган Давуд жилилан гъудужвнийи. Дижик1ну, ицци ниъ хъайи ччимар кадатну, палтар гьюдюхну, РАББИЙИН хулаз гъушу, ва икрам гъап1у. Хъасин думу чан хулаз гъафи, ва ип1руб ап1ин дупну, дугъу думу гъип1у.
21 Хъа гъаравшари паччагьдихьан гьерхнийи:
– Уву мици гьаз ап1урава? Биц1ир ч1ивиди имиди, ишуйва, ушвар дисуйва, хъа гьамус гъак1иган гъудужвунва, ип1уз хъюгъюнва!
22 Дугъу жаваб туву:
– Биц1ир ч1ивиди имиди, узу ушвар дисуйза, ишуйза. Узу фикир ап1уйза: «Шлиз аьгъя? Белки, РАББИ узухьна рягьимлу шул, ва биц1ир ч1ивиди гъузур». 23 Хъа гьамус думу дук1на, сарун узу ушвар гьаз дисузахъа? Узхьан думу кьяляхъ ап1уз шулин? Узу дугъахьна гъягъиди, хъа думу узухьна кьяляхъ гъидар».
Сулейман бабкан хьуб
24 Хъасин Давудди чан хпир Батшева ккаарцнийи, дугъахьна гъушнийи ва дугъахъди гъахьнийи. Дугъак биц1ир киршнийи, ва бай гъап1нийи. Дугъ;ин Сулейман ччвур иливнийи.
РАББИЙИЗ думу ккун гъахьнийи, 25 ва Дугъу Нафан пайгъамбар, РАББИЙИЗ ккуниси, дугъ;ин Ядидья (РАББИЙИЗ кьабулди вуйир) к1уру ччвур иливуз гьаънийи.
Давудди Равва гъадабгъуб
(1 Пар. 20:1-3)
26 Гьадму вахтна Юавди аммунитарин меркез Раввайиз къаршуди дяви гъабхурайи ва дурарин паччагьдин гъала айи шагьур гъадабгънийи. 27 Юавди Давуддихьна гьамциб хабар хьади хабарчйир гьаънийи:
– Узу Раввайихъди дяви гъап1унза ва дидин штар гъидисунза. 28 Хъа гьамус уву уч дап1ну халкь, думу шагьур бис. Эгер узу гъибисиш, думу йиз ччвурнахъ хьибди.
29 Давудди вари къушум уч гъап1нийи, думу Раввайиина гъушнийи, дяви дап1ну, думу гъибиснийи. 30 Давудди дурарин паччагьдин к1уллан гъизилин таж алдабгънийи. Дидиъ сумч1урна юкьуб килайихьна гъагъ айи. Думу багьа гъванарихьди дабалгнайи. Давудди думу чан к1ул;ин улубк1нийи. Гьацира дугъу шагьриъ зурба хюрч гъибиснийи.
31 Дугъу душваъ айи агьлар адаънийи. Дурар дурхнарихьди, газгзарихъди ва ек1варихъди лихуз, кирпичар ап1уз алаънийи. Шагьур гъарабгънийи. Дугъу аммунитарин вари шагьрарикан гьаци ап1уйи. Дидхъан Давуд чан вари къушмихъди Ерусалимдиз кьяляхъ гъафнийи.
13
Тамариин аьйиб алап1уб
1 Саб кьадар вахтналан Давуддин бай Амнондин, Тамар к1уру гюзел шур;ин, Давуддин бай Авессаломдин чучч;ин, юк1в улубкьуру. 2 Амнонди гьаци аьзаб зигуйики, чан дархи чи Тамар себеб вуди иццру гъахьнийи, гьаз гъапиш думу ришди имийи, ва Амнондиз дугъахъди фук1а ап1уз даршлубси гьугъубжвуйи.
3 Амнондихъ Юнадав ччвур али дуст хъайи, думу Шимайин, Давуддин чвуччвун, бай вуйи. Юнадав гизаф аьмалдар вуйи. 4 Дугъу Амнондихьан гьерхнийи:
– Уву, паччагьдин бай, йигълан-йигъаз гьаз ипни шулава? Узукна пидарнахъа?
Амнонди дугъаз гъапнийи:
– Узуз Тамар, йиз чве Авессаломдин чи, ккун духьназуз.
5 – Ахникк дахъ ва уву иццурайирси улуп, – гъапнийи Юнадавди. – Ув;ин улуркьуз яв адаш гъафиган, дугъаз йип: «Гъит йиз чи Тамар узухьна гъюри ва узуз фук1а ип1руб туври. Узуз думу рякъюри ва дугъан хилариан ип1бан бадали, гъит дугъу хураг йиз уларикк гьязур ап1ри».
6 Амнон, иццурайиганси учв улупури, ахникк дахънийи. Чаин улуркьуз паччагь гъафиган, Амнонди гъапнийи:
– Гъит йиз чи Тамар узухьна гъюри ва, узхьан дугъан хилариан ип1уз хьпан бадали, дугъу йиз уларикк кьюб лаваш гьязур ап1ри.
7 Давудди Тамариз гьамци пуз дараматдиз гьаънийи:
– Яв чве Амнондин хулаз гъарах ва дугъаз ип1руб гьязур ап1ин.
8 Тамар чан чве Амнондин думу ахникк дахънайи хулаз гъягъюру. Тамари хямир кт1ибшуру, дугъан уларикк лавшар арк1уру ва дурар ягълучайиъ уржуру. 9 Хъасин дугъу, лавшар духну, дугъан улихь дивру, амма Амнон ип1уз рази гъахьундайи.
– Гъит вари мушв;ан удуч1ври, к1уру- Амнонди.
Ва вари удуч1ву. 10 Думуган Амнонди Тамариз к1уру:
– Яв хилариан узхьан ип1уз хьпан бадали, хураг узухьна узу дахъру хулаз, абкъин.
Тамар, чав гьязур гъап1у лавшар гъадагъну, дурар чан чве Амнон дахъру хулаз хьади гъюру. 11 Амма дугъу дурар Амнондин улихьна, дугъу дурар ит1бан бадали, гъахиган, Амнонди думу гъидису ва гъапи:
– Гъач, узухъди дахъ, чи!
12 – Ваъ, чве! – гъапи Тамари дугъаз. – Узу мажбур мап1ан. Израилиъ дициб ляхин ап1уз хай шулдар! Мициб деллувал мап1ан! 13 Хъа узу йиз аьйибнакан гьап1ру? Уву Израилиъ гьясппикк ккадраърударикан сар хьидива аьхир. Миннат вуйиз увкан, паччагьдихъди гафар-ч1алар ап1ин; узу увуз швушвди тувуз думу къаршу хьидарa.
14 Амма думу Тамарихъ хъпехъундайи, учв гужлир вуди хьпаз лигну, дугъ’ин дугъу аьйиб алап1нийи. 15 Дидин кьяляхъ Амнондиз думу яманди даккун гъахьнийи. Мугагьназ ккунигант1ан гужалди даккун гъахьнийи дугъаз думу.
Амнонди дугъаз гъапи:
– Гъудужв, гьамлин дургин йихь!
16 – Ваъ! – гъапи Тамари дугъаз. – Узу дургин ап1увал – му узуз уву гьамусди гъап1убт1ан артухъди аьхю писвал ву.
Амма Амнон дугъахъ хъпехъурадайи. 17 Дугъу чаз гъуллугъ ап1урайи жигьилиз дих гъап1у ва гъапи:
– Гьаму мушв;ан дургин ап1ин ва дугъан кьяляхъди раккин хъябкь!
18 Ва гъаравши думу адау ва дугъан кьяляхъди раккин хъябкью. Тамариин думу вахтна паччагьдин жилирихь хьтру шубари алабхьру гизаф багьади дабалгнайи палат алийи. 19 Тамари дерднаан чан к1ул биширугдиан гъап1у ва чан девлетлу палат гъяч1ябгъю. Дугъу к1ул хиларигъ гъибису, ва, яманди ишури, думу душвхьан дургин гъахьи. 20 Чан чве Авессаломди дугъаз гъапнийи:
– Увухъди яв чве Амнон гъахьнийин? Хъа гьамус, чи, ккебехъ; думу яв чве ву. Дидин гьякьнаан дердер мизиган, узу лигидиза.
Ва Тамар чан чве Авессаломдин хулаъ, гъирагъдиан сарихъдира гаф-ч1ал дарап1ди, яшамиш шули гъахьнийи.
21 Гьаму варибдикан Давуд паччагьдиз гъеебхьиган, дугъак яманди хъял кубч1вну, амма дугъу Амнондиз жаза тувундайи, гьаз гъапиш чан сарпи велед вуйи Амнон паччагьдиз гизаф ккундийи. 22 Авессаломди Амнондиз саб гафра гъапундайи, я харжибра, я ужубра; дугъаз думу дяркънукьан ккундайи, гьаз гъапиш дугъу Авессаломдин чи Тамар аьйибнакк ккаънийи.
Авессаломди Амнон йивну йик1уб
23 Кьюд йислан, Ефраимдин багахь хьайи Баал-Хацориъ Авессаломдин чарвйир улт1укъурайиган, Авессаломди дина паччагьдин вари баяриз теклиф гъап1нийи. 24 Авессаломди, паччагьдихьна дуфну, гъапнийи:
– Яв гъаравшин чарвйир улт1укъура. Паччагь ва дугъан гъуллугънаъ айидар узухъди гъидийк1ан?
25 – Ваъ, йиз бай, – жаваб тувнийи паччагьди. – Увуз гъагъиди алалабхъбан бадали, учу вари гъидарча.
Дугъкан Авессаломди гизаф ккун ап1ури гъахьнушра, дугъу гъягъбакк к1ул ккивундайи, амма дугъаз думу ляхин ап1уз чан разивал тувнийи. 26 Думуган Авессаломди гъапнийи:
– Уву ваъ к1ураш, учухъди йиз чве Амнондиз гъюз ихтияр тув.
Паччагьди дугъхьан гьерхнийи:
– Дугъан увухъди душну гьаз ву?
27 Амма Авессаломди дугъкан гизаф ккун гъап1нийи, ва паччагьди дугъахъди Амнон ва имбу вари чан баяр деетнийи. Авессаломди паччагьдин дем гьязур гъап1нийи.
28 Авессаломди чан адмийириз амур гъап1нийи:
– Лигай, Амнон чяхирикан кефлу гъахьиган ва узу учвуз «Амнондиз йивай» гъапиган, думу йивну йик1ай. Гуч1 мап1анай. Мициб амур учвуз туврайир узу учв даринхъа? Дирбаш ва к1убан йихьай!
29 Ва Авессаломдин адмийири Авессаломдин амур тамам гъап1нийи - дурари Амнон йивну гъак1нийи. Хъа паччагьдин вари баяр гъудужвнийи ва, чпин гъятрариин элеъну, гьергнийи. 30 Дурар рякъюъ имиди, Давуддихьна хабар гъафнийи: «Авессаломди паччагьдин вари баяриз гъивну; дурарикан саркьан имдар».
31 Паччагь гъудужвнийи, яснан лишан вуди, дугъу чаин али палтар гъяч1яргънийи ва жилиина ккадаркнийи, паччагьдин багахь дийигънайи вари гъаравшарира чпин палтар гъяч1яргънийи.
32 Амма Юнадавди, Давуддин чве Шимайин бали, гъапнийи:
– Гъит йиз агъайи, паччагьдин вари баяр йивну гъак1ну к1ури, фикир дарап1ри, анжагъ Амнон гъак1ну. Авессаломди дициб кьаст чан чи Тамариз Амнонди аьйиб туву йигъланмина дап1найи. 33 Паччагьдин вари баяр гъак1ну к1уру хабриинди гъит йиз агъа вуйи паччагьди чан к1вак гъалабулугъ кидрипри. Анжагъ Амнон гъак1ну. 34 Авессалом гьергнийи.
Гъаравлиъ дийигънайи живан гъилигнийи, ва дугъаз тепейин ямажнакан вуйи рякъюъди ктуч1вурайи гизаф кьадар адмийир гъяркънийи. 35 Юнадавди паччагьдиз гъапнийи:
– Магьа, паччагьдин баяр гъюра; вари яв гъаравши гъапиганси якьинди гъабхьну.
36 Дугъан улхуб ккудубк1иган, паччагьдин баяр, гьарйир ап1ури, ишури, уч1внийи. Паччагь учвра, дугъан вари гъаравшарра гизаф яманди гъишнийи.
37 Авессалом гьергнийи ва Гешурин паччагь Талмайихьна, Аммиуддин балихьна, гъафнийи. Хъа Давуд паччагьди йигъан-йигъан чан балихъ ишлар ап1урайи.
38 Гьергну ва Гешуриз дуфну, Авессалом душваъ шубуд йисан гъузнийи. 39 Хъа паччагьдин к1ваъ Авессаломдихьна хъял имдайи, гьаз гъапиш дугъу Амнондин дерд зигури имдайи.
14
Юавди Авессалом Ерусалимдиз кьяляхъ гъювал ккабалгуб
1 Юавдиз, Церуяйин бализ, паччагьдин юк1в Авессаломдихъ либцурайиб аьгъяйи. 2 Ва Юавди Текоайиз душв;ан аьяндар дишагьли хъади гъюз гьау. Дугъу думу дишагьлийиз гъапнийи:
– Уву ишурайирси улуп. Яснан палат алабхь ва увкан ицци ниъ хъайи ччимар макадатан. Уву гъак1ирихъ ишлар ап1ури гизаф йигъар гьау дишагьлиси гъайих. 3 Паччагьдин багахьна гъарах ва дугъаз гьаму гафар йип. Ва Юавди дугъаз, фу гафар дупну ккундуш, улупнийи.
4 Текоайиан вуйи дишагьли, паччагьдихьна уч1виган, маш асина ккадаркну ва икрам дап1ну, дугъаз гъапнийи:
– Кюмек ап1ин узуз, я паччагь!
5 Паччагьди дугъхьан гьерхнийи:
– Фу дерди вуяв?
Дугъу гъапнийи:
– Гьяйиф, узу ач1ни хпир вуза, йиз жилир кечмиш гъахьну. 6 Яв гъаравшин кьюр бай айи. Дурар фужк1а алдру хут1лиин элегнийи. Дурарикан санури тмунуриз гъивнийи ва сар гъак1нийи. 7 Ва магьа яв гъаравшиз къаршуди вари тухум удубч1вна; дурари к1ура: «Чве гъач1ир учухьна ча! Чан чве йивну гъак1и думу ирсчи учура йивну йик1урча!». Дурари узуз гъубзнайи аьхиримжи ц1юмгъялра кт1убшвиди ва йиз жилириз жилиин я ччвур, я ирсчи гъитидар.
8 Паччагьди дишагьлийиз гъапи:
– Гъарах яв хулаз; узу яв гьякьнаан табшуругъ тувдиза.
9 Амма Текоайиан вуйи дишагьлийи гъапи:
– Йиз агъа вуйи паччагь, гъит тахсир уз;ин ва йиз хизандиин алабхъри, хъа паччагь ва дугъан тахт тахсир ктрудар ишри.
10 Паччагьди жаваб туву:
– Эгер увуз шлик1а фук1а гъапиш, думу узухьна хъади гъач, ва сарун дугъу увук кучидар.
11 Дугъу гъапи:
– Дици вуш, ифдихъан ифи удубзру хъял дерккуз ва йиз бай сагъди гъузуз,гъит паччагьди РАББИЙИИНДИ, чан Заануриинди, ху ап1ри.
– РАББИ ч1ивир вуйиб гьякь вуйибси , – гъапи паччагьди, – яв балин к1улланра саб ч1аркьан алдабхъидар.
12 Думуган дишагьлийи гъапи:
– Йиз агъа вуйи йиз паччагьдиз гаф пуз яв гъаравшиз ихтияр тув.
– Йип, – жаваб туву дугъу.
13 Дишагьлийи к1уру:
– Вуш гьаз уву Заанурин халкьдиз къаршуди дициб кьаст дап1навахъа? Дициб ляхни, паччагьди чав чак тахсир кипрадаринхъа? Чан ут1урккнайи бай паччагьди кьяляхъ гъап1ундар аьхир. 14 Ухьу вари кечмиш шлудар вухьа; ухьу жилиинди удубзу уч ап1уз даршлу штуз ухшар вухьа. Аммаки Заанур уьмур тадабгъбахъ хътар; хъа гьатци, Дугъан чара ут1урккнайир ут1урккну гъидритуб ву. 15 Ва магьа узу гьаму пуз йиз агъа вуйи паччагьдихьна гъафир вуза, гьаз гъапиш халкьди узуз гуч1 ккап1а. Яв гъаравши фикир гъап1ну: «Паччагьдикна йиз дерди-бала пидиза хъа дугъу, мумкин ву, кюмек ап1ур. 16 Белки паччагьди, чан гъараваш узура, йиз байра, Заанури учуз тувнайи ирснахъан хътат1уз ккундайидарин хликкан азад ап1ур». 17 Гъит йиз агъа вуйи паччагьдин гафну узуз сикинвал хури, гьаз гъапиш йиз агъа паччагь уж;вална писвал аьгъю шлу Заанурин малайиксир ву. Гъит РАББИ, яв Заанур, увухъди ишри!
18 Паччагьди дишагьлийиз гъапи:
– Увхьан гьерхруб айиз, лиг жин мап1ан.
– Ап1идарза, гьерх, йиз агъа паччагь, – гъапи дишагьлийи.
19 Паччагьди гьерху:
– Юавди алаур вуна му вари пуз?
Дишагьлийи жаваб туву:
– Йиз уьмриинди ху ап1урза, йиз агъа паччагь, уву к1уруб вари гьякь ву. Ав, яв гъараваш Юавди му гафар пуз яв гъараваш хъаъну. 20 Яв гъараваш Юавди му ляхнин аьгьвалат дигиш ап1бан бадали гъап1ну. Йиз агъайин аьяндарвал Заанурин малайикдин аьяндарвалсиб ву – дугъаз жилиин арайиз гъюрайиб вари аьгъя.
21 Хъа паччагьди Юавдиз гъапнийи:
– Ужуйи, узу думу ляхин ап1идиза. Гъарах, живан Авессалом кьяляхъ ап1ин.
22 Юавди жилиина икрам ва паччагьдиз уж;вал ккун дап1ну, гъапи:
– Гъи яв гъаравшиз паччагь чахъанди вуйивал аьгъю гъабхьну, йиз агъа вуйи паччагь, гьаз гъапиш паччагьди чан гъаравшин т1алаб тамам гъап1ну.
23 Юав Гешуриз гъушнийи, ва дугъу Авессалом Ерусалимдиз кьяляхъ гъап1нийи.
24 Амма паччагьди гъапнийи:
– Гъит думу чан хулаз гъарахри; дугъаз йиз маш рябкъюз гъитуб лазим дар.
Авессалом, паччагьдин маш дярябкъди, чан хулаз гъушнийи.
Авессалом Давуддихъди албагуб
25 Вари Израилиъ Авессаломси уткан, дугъ;инси гьяйран шлу жилижви адайи. К1улин к1ук1шилан швякьярихъна дугъак саб жюрейинра нукьсан ктайи. 26 К1улин ч1арар алдау гьарсаб ражну (дугъу ч1арар йискьубак саб ражну, чаз дурар лапра гъагъи гъахьиган, алдауйи), дугъу дурар ерцуйи, ва дурариан кьюбна гьац1 килойихьна гъагъ гъюйи.
27 Авессаломдихъ шубур бай ва сар риш гъахьнийи. Шураз Тамарю к1уйи, думу гюзел риш вуйи.
28 Авессалом Ерусалимдиъ кьюд йисан, паччагьдин маш дярябкъюри, яшамиш гъахьнийи.
29 Ва магьа, паччагьдихьна думу гьаъбан бадали, Авессаломди Юавдиз дих ап1уз адмийир гьаънийи, амма Юавди дугъахьна гъюз «ваъ» гъапнийи. Думуган дугъу кьюбпи ражари адмийир гьаънийи, амма Юавди му ражнура «ваъ» гъапнийи. 30 Думуган Авессаломди чан гъаравшариз гъапнийи:
– Йиз хут1лин багахь Юавдин хут1ил рябкъюрачвуз? Дугъан душваъ мух дубзна. Гъарахай, дидик ц1а кипай.
Авессаломдин гъаравшари хут1лик ц1а кипнийи. 31 Думуган Юав гъудужвнийи ва Авессаломдин хулаз гъафнийи, ва дугъу дугъаз гъапнийи:
– Яв гъаравшари йиз хут1лик ц1а гьаз кипну?
32 Авессаломди Юавдиз гъапнийи:
– Узуз уву Паччагьдихьна, узу Гешуриан гьаз гъахнуш гьерхуз, гьауз ккундийзуз, хъа уву гъафундайва. Эгер узу душваъ имийиш, ужу хьибдийзуз! Узуз паччагьдин маш рябкъюз ккундузуз, хъа эгер узук фтинк1а тахсир каш, гъит дугъу узу аьжализ туври.
33 Юав паччагьдихьна гъушнийи ва гьаму гафар дугъахьна гъурукьнийи. Паччагьди Авессаломдиз дих гъап1нийи, ва думу гъафнийи, жилик маш кубк1ну, паччагьдиз икрам гъап1нийи. Паччагьди к1уруш, Авессаломдиз мак гъап1нийи.
15
Авессалом къаршуди удуч1вуб
1 Дидин кьяляхъ Авессаломди чаз гьяйвнар ккит1найи дявдин аьраба, гьяйвнар ва, учв уьрхбан ва чан улихьди жаргъбан бадали, чан гъуллугънаъ айидарин хьуц1ур касдикан ибарат вуйи десте гьязур гъап1нийи.
2 Думу гвач1нин ухди гъудужвуйи ва шагьрин урнарихъна гъябгъру рякъюн гъирагъдихъ дийигъуйи. Гьарсаб ражну, фужк1а паччагьдихьна диванханайиз аьрз ап1рур гъягъруган, Авессаломди дугъаз чан багахьна дих ап1уйи ва гьерхуйи:
– Уву фуну шагьриан вува?
Гьадгъу жаваб тувуйи:
– Яв гъараваш израилин флану тухмиан ву.
3 Ва Авессаломди дугъаз к1уйи:
– Ав, яв аьрз гьякьлуб вуяв, амма паччагьдин багахь увухъ хъпехъуз ужур хьтар.
4 Хъасин Авессаломди к1уйи:
– Магьа узу уьлкейин диванбеги вуди тяйин гъап1нийиш! Думуган гьарсар аьрз ясан гьюжат айирихьан узухьна гъюз хьибдийи, ва узу ляхниз дугъривалиинди лигидийза.
5 Ва гьарсаб ражну, фужк1а чахьна икрам ап1уз гъафиган, Авессаломди хил гьач1абккуйи, думу хабаъ ауйи ва дугъаз мак ап1уйи. 6 Авессаломди паччагьдихьна дугъривал абгури гъюру вари израиларихъди учв гьамци гъахуйи. Гьамциб аьмлиинди думу вари израиларин юк1вариъ уч1вуйи.
7 Юкьуд йислан Авессаломди паччагьдиз гъапнийи:
– Узуз Хеврондиз гъягъюз ва узу РАББИЙИЗ туву гаф тамам ап1уз ихтияр тув. 8 Яв гъараваш вуйи узу Арамдин Гешуриъ айиган, гьамциб гаф тувнийза: эгер РАББИЙИ узу Ерусалимдиз кьяляхъ гъап1иш, Узу РАББИЙИЗ Хеврондиъ икрам ап1идиза.
9 Паччагьди дугъаз гъапнийи:
– Ислягьвалиинди гъарах.
Ва думу Хеврондиз рякъюъ уч1внийи. 10 Авессаломди Израилин вари тухмариз гьамци пуз жини чархачйир гьаънийи:
– Учвуз к1арчариан йивурайи сесер гъеерхьубси: «Авессалом Хеврондиъ паччагь духьна» йипай.
11 Ерусалимдиан Авессаломдихъди, чав гъач дупну кьюдварж адми гъушнийи. Дурариз, чпиз гьаз гъач дупнаш хабаркьан адайи. 12 Гъурбнар ап1руган Авессаломди, Гило шагьриъ яшамиш шулайи Ахитофел, Давуддин насигьятчи, хъади гъюз дина сар кас гьаънийи.
Гьамци, пис кьастнан кьувват аьхю, хъа Авессаломдин терефкрарин кьадар артухъ шулайи.
Давуд гьергуб
13 Давуддихьна чархачи гъафнийи ва дугъаз гъапнийи:
– Израиларин юк1вар Авессаломдин терефнаъ а.
14 Давудди Ерусалимдиъ чахъди хъайи чан гъуллугънаъ айидариз варидариз гъапнийи:
– Уч йихьай! Ухьу гьергну ккунду, дархьиш ухьу сарра Авессаломди ч1ивиди гъитидар. Ухьхьан гьергуз хьпан бадали, гьялак йихьай, дархьиш думу ухьухъ ухди хъуркьди, дугъу ухь;ин бедбахтвал алап1иди ва шагьур ханжликкан ап1иди.
15 Паччагьдин гъуллугънаъ айидари дугъаз жаваб тувнийи:
– Яв гъаравшар ич агъа вуйи паччагьди адагъу йикьрар тамам ап1уз гьязурди а.
16 Ва паччагь чан вари тухумдихъди,чан кьюрпидар хпарикан йиц1ур хпир чан дараматдиз лигуз гъитну, рякъюъ уч1внийи.
17 Паччагь рякъюъ уч1внийи, вари халкьди думу гьаърайи, ва, саб кьадар гъушиган, дурар дийигънийи. 18 Вари дугъан адмийир паччагьдин кьяляхъди керетитарихъди ва пелетитарихъди гъюрайи, хъа Гат шагьриан дугъахъди хъайи йирхьуд варж кас, паччагьдин улихьди гъягъюрайи.
19 Паччагьди Гатдиан вуйи Иттайиз гъапнийи:
– Яв учухъди дуфну гьаз вуяв? Кьяляхъ хъадак ва Авессалом паччагьдихъди гъуз. Уву жара юрдариан вуйир, багъри жилилан улт1уккнайир вува. 20 Уву анжагъ накь гъафунва. Хъа гъи, узузра узу наана гъягъюруш аьгъдруган, узу уву учухъди мина-тина гъягъюз мажбур ап1идин? Кьяляхъ гъарах, увухъди яв ватанагьлийирра гъадагъ. Ва гъит увухъди рягьим ва дугъривал ишри.
21 Амма Иттайи паччагьдиз гъапнийи:
– РАББИЙИИНДИ ва йиз агъа вуйи паччагьдиинди ху ап1урза, йиз агъа вуйи паччагь наан гъахьиш, ч1ивиди гъузрушра ясан йик1урушра, гьадушваъ яв гъаравашра хьиди.
22 Давудди Иттайиз гъапнийи:
– Дици вуш, гъарах, улихьна гъарах.
Ва Гатдиан вуйи Иттай чахъди хъайи чан вари адмийир ва биц1идар хъади улихьна гъушнийи.
23 Паччагьдин адмийир гъягъруган, вари уьлке гьарйир ап1ури ибшуйи. Паччагьди Кедрон дере ккадап1нийи, ва вари халкь ич1и чюлин терефназди диш гъабхьнийи.
24 Гьадушвахь Цадокра, дугъахъди хъайи ва Заанурихъди Йикьрарин сундух гъабхурайи левитарра хьайи. Дурари Заанурин сундух дивнийи, ва Авиатари вари халкь шагьриан удубч1вайизкьан гъурбнар ап1урайи.
25 Паччагьди Цадокдиз гъапнийи:
– Заанурин сундух шагьриз кьяляхъ ап1ин. Узуз РАББИЙИН улариъ рягьим гъибихъиш, Дугъу узу кьяляхъ ап1иди ва ц1ийик1улт1ан узуз сундух ва думу айишв рякъюз гъитди. 26 Хъа эгер Дугъу узуз гъапиш: «Узу ув;ин рази дарза», думуган узу гьязур вуза; гъит Дугъу узкан Чаз ккуниб ап1ри. 27 Паччагьди Заанурин гъуллугъчи Цадокдиз хъана гъапнийи:
– Увуз рябкъюрадарвуз? Шагьриз яв бай Ахимаацдихъди ва Авиатарин бай Юнатандихъди ислягьвалиинди кьяляхъ хъадарк. Увуна Авиатари учвухъди ичв кьюрид баярра гъадагъай. 28 Узу ич1и чюлиъ ниркан ктуч1врушвахь учвхьан узухьна хабрар гъяйиз ккилигидиза.
29 Цадокди ва Авиатари Заанурин сундух хьади Ерусалимдиз кьяляхъ гъафи, ва чпира гьадушваъ гъузу.
30 Хъа Давуд Елеон(Ччимдин) дагъдиина, ишури, гъушу; дугъан к1ул;ин улубк1найи, ликар гъяц1алди вуйи, думу дердну ккагънайи. Дугъахъди хъайи вари адмийирра дерднакк ккахънайи ва, дагъдиина за шули, ишуйи.
31 Давуддиз «Ахитофел пис кьаст дап1найидарин арайиъ Авессаломдихъди хъа» гъапиган, Давуд РАББИЙИЗ ккарагнийи:
– РАББИ, Ахитофелин насигьят тамам хьуз мигъитан.
32 Давуд дагъдиина гъафиган, душвайишв Заануриз икрам ап1ушв вуйи, аркижви Хушай дугъан улихьинди удуч1внийи; дугъан (яман дерднан лишан вуди) палат дяч1ябгънайи ва к1ул биширугдиан дап1найи. 33 Давудди дугъаз гъапнийи:
– Эгер уву узухъди гъафиш, уву узуз гъагъишинт1ан хьибдар. 34 Хъа эгер уву шагьриз кьяляхъ хътаркиш ва Авессаломдиз гъапиш: «Узу яв гъараваш хьидиза, паччагь. Мугагьназ узу яв адашдин гъараваш вуйза, хъа гьамус узу яв гъараваш хьидиза», увхьан, Ахитофелин насигьят ч1ур дап1ну, узуз кюмек ап1уз хьидивухьан. 35 Увухъди душваъ Заанурин гъуллугъчйир Цадок ва Авиатар хьиди. Увуз паччагьдинишваъ гъеебхьуб вари дурарикна йип. 36 Дурарин кьюр бай, Цадокдин бай Ахимаац ва Авиатарин бай Юнатан, дурарихъди гьадушваъ а. Учвуз гъеебхьуб дурарикди узухьна хъадап1ай.
37 Ва, Давуддин дуст Хушай Ерусалимдиз, Авессалом шагьриз гъюрайи вахтна хъуркьнийи.
16
Цивайин куч1ал
1 Давуд дагъдилан ц1иб исина ктуч1внийи, дугъаз хабарсузди Цива, Мефи-Бошетдин гъараваш, раст гъахьнийи. Дугъахь кьюд варж уьл, варж багълама кишмиш, варж багълама инжир ва чяхир айи эрж юкламиш дап1найи жут дажйир хьайи.
2 Паччагьди Цивайихьан гьерху:
– Мурар фтиз вуяв?
Цивайи жаваб туву:
– Дажйир – паччагьдин хуландар элеъбан бадали; уьл ва йимишар – эскрари ит1уз, хъа чяхир – ич1и чюлиъ зяиф гъахьидари убхъуз.
3 Думуган паччагьди гьерху:
– Хъа яв агъа Саулин хтул наан айк1ан?
Цивайи дугъаз жаваб туву:
– Думу гьамусяаьтна Ерусалимдиъ а, гьаз гъапиш дугъу гьамци фикир ап1ура: «Гъи Израилин тухми узуз йиз аьхю абайин паччагьлугъ кьяляхъ ап1иди».
4 Думуган паччагьди Цивайиз гъапи:
– Муганайиз Мефи-Бошетдин мал-мутму, гьамус вари яв ву.
– Исди икрам ап1урза увуз, йиз агъа вуйи паччагь, – гъапи Цивайи. – Гъит узуз яв улариъ рягьим бихъри.
Шимейи Давуддиз агьрар ап1уб
5 Давуд Бахуримдиз багахь гъахьиган, шагьриан Саулин хизандин тухмиан вуйи адми удуч1внийи. Дугъаз Шимей, Герайин бай, к1уйи. Дугъу, гъягъюри агьрар ап1урайи. 6 Дугъу Давуддиз ва дугъан гъуллугънаъ айидариз, Давуддихьан гагвлахъандира, арччлахъандира эскрар ва гъаравлар хьайивализ дилигди, гъванар йивуйи. 7 Агьрар ап1ури, Шимейи к1уйи:
– Дург! Дург! Адмийир йивну гъак1ир! Алчагъ! 8 Саулин паччагьвал уву гъибисган, дугъан тухмиан уву удубзу вари ифдихъанди увуз РАББИЙИ гьаци гъап1ну. РАББИЙИ паччагьлугъ яв бай Авессаломдиз тувну. Хъа уву бедбахтвалиъ ахъунва, гьаз гъапиш уву адмийир йивну гъак1ир вува!
9 Авишайи, Церуяйин бали, паччагьдиз гъапи:
– Гьатму мурдал ***и йиз агъайиз, паччагьдиз гьаз агьрар ап1ура? Узуз тгъан к1ул алдабт1уз ихтияр тув.
10 Амма паччагьди гъапи:
– Учвкан фу ап1уза, Церуяйин баяр? Эгер дугъу агьрар ап1ураш, дугъаз РАББИЙИ гъапну «Давуддиз агьрар ап1ин», хъа Шимейиз шилхьан пуз шулу: «Уву мици гьаз ап1урава?»
11 Давудди Авишайиз ва чан багахь дап1найидариз варидиз гъапи:
– Йиз ифдикан гъахьи йиз бай, йиз уьмур тадабгъуз чалашмиш шулайиган, Беньяминдин тухумдиан вуйирикан фу пуз шулу! Гъитай думу; гъит агьрар ап1ри, гьаз гъапиш РАББИЙИ дугъаз гьаци гъапну. 12 Белки, РАББИЙИЗ йиз дерд рябкъюр, ва узуз гъи ерхьурайи агьрарианди узуз уж;вал тувур.
13 Ва чан адмийирра хъади Давуд ц1ийик1улт1ан рякъюъ уч1внийи, хъа Шимей, дугъаз агьрар ап1ури ва гъванар, бишируг йивури, дагъдин дугъаз гъаншар ямаждикди гъягъюрайи.
14 Паччагь ва дугъахъди хъайи чан вари адмийир Ярдандихъна бизар духьну хъуркьнийи ва душвахь рягьятвал йивуз дийигънийи.
Авессалом Ерусалимдиъ
15 Хъа гьадму вахтна Авессалом ва вари израилар Ерусалимдиъ уч1внийи, ва Ахитофелра дурарихъди хъайи. 16 Аркижви Хушай, Давуддин дуст, Авессаломдихьна гъафиган, дугъу паччагьдиз гъапи:
–Яшамиш ишри паччагь! Яшамиш ишри паччагь!
17 Авессаломди Хушайихьан гьерху:
– Яв дустраз яв вафалувал магьа гьамциб вуйин? Уву дугъахъди гьаз гъушундарва?
18 Хушайи Авессаломдиз гъапи:
– Ваъ, фуж РАББИЙИ, гьаму халкьди ва вари израилари ктагънуш, узу гьадгъван терефнаъ аза ва гьадгъвахъди гъуздиза.
19 Хъа узу шлиз гъуллугъ ап1иди? Дугъан бализ даринхъа? Яв адашдиз узу гъуллугъ гъап1ганси, увузра гъуллугъ ап1идиза.
20 Авессаломди Ахитофелиз гъапну:
–Учуз насигьят тув. Фу ап1уча?
21 Ахитофели жаваб тувну:
–Дараматдиз лигуз гъитнайи яв адашдин кьюрпидар хпарихъди дахъ. Думуган уву яв адашдиз дяркънукьан даккнир хьувал вари Израилиз ебхьиди, ва яв терефнаъ айидарин варидин хилар мюгькам хьиди.
22 Авессаломдиз дараматдин гъваин чадур дивнийи, ва думу чан адашдин гьадму хпарихъди вари Израилин уларикк гъахьнийи.
23 Думу йигъари Ахитофели туву насигьят Заанурихьан вуйи гафси гьисаб ап1уйи. Ахитофелин фунубра насигьят Давуддира, Авессаломдира гьаци гьисаб ап1уйи.
17
Ахитофелин ва Хушайин насигьятар
1 Ахитофели Авессаломдиз гъапи:
–Узуз йиц1икьюд агъзур кас гъядягъюз ва ахъли Давуддихъ хъергуз гъягъюз ихтияр тув. 2 Думу бизар ва зяиф духьну имиди, узу дугъ;ин алархьидиза. Узу дугъак зегьле гъабхру гуч1;вал кипдиза, ва думуган дугъахъ хъайи вари адмийир гьергиди. Хъа узу сарди гъузу паччагь йивну йик1идиза 3 ва вари халкь увухьна кьяляхъ хъади гъидиза. Увуз анжах сар адмийин уьмур гъадабгъуз ккунди авуз, хъа вари эскрар сагъ-саламатди гъитуз ккундувуз.
4 Гьаму кьаст Авессаломдиз ва Израилин вари гьюрматлу яшлуйириз кьабул гъабхьи. 5 Амма Авессаломди гъапи:
–Аркижви Хушайизра дих ап1инай, дугъу фу к1уруш, ухьу хъпехъбан бадали.
6 Чахьна Хушай гъафиган, Авессаломди гъапи:
–Ахитофели гьаму насигьят тувну. Дугъу к1урубси ап1уча? Эгер ваъ к1уруш, учуз яв фикир ашкар ап1ин.
7 Хушайи Авессаломдиз жаваб туву:
– Гьаму ражари Ахитофели туву насигьят ужуб дар. 8 Увуз яв адаш ва дугъан адмийир аьгъявузки; дурар къудралу эскрар, чан чиркквар тадагъу швеъси, дебккуз даршлу хъял кайидар ву. Дидланна савайи, яв адаш тажруба айи эскер ву; дугъу кьушмихъди йишв адап1идар. 9 Гьамуст1ан думу фициб-вуш хьараъ ясана жара йишваъ жин духьна. Эгер яв бязи эскрар сабпи дявдиъ гъак1иш, дидкан гъеебхьу гьарсари пиди: «Авессаломдихъди гъушдар талаф гъахьну». 10 Ва думуган гьятта варит1ан к1убан, чан юк1в асландин к1ваз ухшар вуйи эскерра, гуч1 хьувалиан асуллагь зяиф хьиди, гьаз гъапиш вари Израилиз яв адаш кьудратлу эскер, хъа дугъахъди хъайидар игитар вуйиваликан аьгъя.
11 Гьаддиз узу увуз гьамциб насигьят тувраза: гъит Дандихъан Беэр-Шевайихъна вари Израил, гьюлин гъирагъдихъ гъумкьан гизаф вуйиб, увухьна уч ибшри, ва уву хусусиди думу женгназ хъади гъягъидива. 12 Думуган ухьу Давуддиин, думу наан ади гъахьишра, алархьидихьа, дугъ;ина жилиина чиг абхъруганси алжагъидихьа, я думу учв, я дугъан инсанарикан сарра ч1ивиди гъузидар 13 Эгер думу саб фунуб шагьриъ гьит1ик1иш, думу шагьрихьна вари Израили т1урнар хиди, ва ухьу думу гъяризди хъюч1юбхидихьа, дидкан саб биц1и гъванкьан гъудрубзайизкьан.
14 Авессаломди ва вари израилари гъапи:
–Аркижви Хушайин насигьят Ахитофелин насигьятт1ан ужуб ву.
Авессаломдиин бала алап1бан бадали, гьамци РАББИЙИ Ахитофелин ужуб насигьят кьабул дарап1руси гъап1нийи.
Хушайи Давуддиз хабар дебккуб
15 Хушайи Заанурин гъуллугъчйир Цадокдиз ва Авиатариз гъапи:
–Ахитофели Авессаломдиз ва Израилин гьюрматлу яшлуйириз гьамци ва гьамци ап1уз насигьят тувну, хъа узу гьамци ва гьамци ап1уз насигьят тувунза. 16 Ва гьаци, кьан дарап1ди Давуддиз хабар дебккуз гьаай: «Ич1и чюлиъ, ниркан ктуч1врушвахь йишв маадап1ан; фу дап1нура, кудуч1вну тина гъарахай, дархьиш паччагь ва дугъахъди хъайи вари адмийир т1анкь ап1иди».
17 Юнатан ва Ахимаац Рогел булагъдихь хьади гъахьнийи. Гъараваш дишагьлийи, душну, дурариз хабар дебккну ккундийи, хъа дурар Давуд паччагьдиз хабар дебккуз душну ккундийи, гьаз гъапиш дурар шагьриз гъювал хат1алу вуйи. 18 Амма сар живандиз дурар гъяркънийи ва дидкан Авессаломдихьна гъурубкьнийи. Гьаддиз дурар кьюридра чкиди гъушу ва Бахуримдиъ сар касдин хуларихъна гъафи. Дугъан гьяятдиъ гъуйи айи, ва дурар гьаддиъ уч1ву. 19 Бахуримдиъ айи сар касдин хпири гъуйдин зиин чарч илипу ва дид;ин удар гьарабгъу. Саризра дидкан фук1а аьгъдайи. 20 Думу дишагьлийин хулариз Авессаломдин адмийир гъафиган, дурари гьерху:
– Наан а Ахимаац ва Юнатан?
Дишагьлийи дурариз жаваб туву:
– Дурар ниркан ктуч1вну.
Думу адмийири дурар агури хъюгънийи, амма фужк1а гъидихъундайи ва Ерусалимдиз кьяляхъ хътаркнийи. 21 Хъасин дурар гъягъбахъан думу кьюр гъуйдиан удуч1ву ва Давуд паччагьдиз хабар дебккуз гъушу. Дурари дугъаз гъапи:
– Кьан дарап1ди рякъюъ уч1в ва ниркан кудуч1в; Ахитофели увуз къаршуди гьамци ва гьамци насигьят тувну.
22 Давуд чахъди хъайи вари адмийирихъди рякъюъ уч1ву ва Ярдандикан ктуч1ву. Ахсрар ккивайиз Ярдандикан ктруч1ву сар касра гъузундайи.
23 Чан насигьят тамам дарап1уб гъябкъиган, Ахитофели чан даждиин хъюрар иливу ва чан шагьриз хулаз гъушу. Дугъу чан мал-мутмуйин гьякьнаан табшуругъ тувну чав учв ккерху. Гьаци думу кечмиш гъахьнийи ва чан адашдин дюрхъяъ кивнийи.
24 Давуд Маханаимдиз гъафнийи, хъа Авессалом вари израиларихъди Ярдандикан ктуч1внийи. 25 Юавдин ерина кьушмин зиин Авессаломди Амаса дерккнийи. Амаса израиллу Иеферайин бай вуйи. Иеферайин хпир Авигал Нахашдин риш, Церуяйин чи ва Юавдин дада вуйи.
26 Израилари ва Авессаломди Галааддин жилиин бина гъивнийи.
27 Давуд Маханаимдиз гъафиган, аммунитдин Раввайиан вуйи Нахашдин бай Шовийи, Ло-Девариан вуйи Аммиилин бай Махири, Роглимдиан вуйи Галаад вилаятдиан вуйи Барзиллайи ахнар-леъфар, гъабар ва ругдин ч1акьар гъахнийи. 28 Хъана дурари Давуддиз ва дугъан адмийириз хураг вуди дяхин ва мух, хю ва к1уриц1, харар ва нахут харар, 29 йиччв ва шур, марччар ва хюндин никкдикан гъап1у нис гъахну, гьаз гъапиш дурари гъапнийи:
– Ич1и чюлиъ адмийириз гаш гъабхьну, дурар бизар гъахьну ва дурариз шид убхъуз ккунду.
18
Давуд дявдиз гьязур хьуб
1 Давудди чахъди хъайи адмийирилан ул илбицнийи ва дурариина агъзур эскриз ва варж эскриз буйругъ дебккрудар тяйин гъап1нийи.
2 Давудди кьушмар гьаънийи – шубубдикан саб пай Юав к1улиъ ади, шубубдикан саб пай Церуяйин бай, Юавдин чве Авишай к1улиъ ади, ва шубубдикан саб пай Гатдиан вуйи Иттай к1улиъ ади. Паччагьди эскрариз гъапнийи:
– Узура учвухъди сат1иди дявдиз гъягъидиза.
3 Хъа адмийири гъапнийи:
– Мягъян; эгер учу гьергуз мажбур гъахьиш, дурари фикир тувидар. Эгер учкан гьятта гьац1ар гъийихишра, дурари фикир тувидар; хъа уву учкан йиц1уд агъзурин ккайир вува. Гьаци вуйиган, уву учуз шагьриан кюмек дап1ну ужуйи ву.
4 Паччагьди жаваб туву:
– Учвуз фици ужуйи рябкъюраш, гьаци ап1идиза.
Ва паччагь урнарихъ вари къушум, варж-варж ва агъзур-агъзур кас айи дестйир, удубч1вайиз дийигънийи.
5 Паччагьди Юавдиз, Авишайиз ва Иттайиз гъапнийи:
– Йиз хатирназ йиз бай Авессаломдиз хат1а хьуз мигъитанай.
Авессаломдин гьякьнаан паччагьди женгнан аьхюдарикан гьарсариз фици гъапнийиш, вари эскрариз гъеебхьнийи.
Авессалом талаф хьуб
6 Къушум, израиларихъди дяви ап1бан бадали, чюлиз удубч1внийи, ва дяви Ефраимдин ярквраъ гъабхьнийи. 7 Душваъ Давуддин адмийири израиларин къушум дагъитмиш гъап1нийи, ва думу йигъан талаф гъахьидарин кьадар аьхюб гъабхьнийи – къад агъзур кас. 8 Дяви вари аьтрафариъ гъябгъюрайи, ва думу йигъан ханжлит1ан ярквру гизаф уьмрар талаф гъап1нийи.
9 Авессаломдиз Давуддин адмийирихъди гюрюшмиш хьуб алабхънийи. Думу чан гъятириин алийи, ва, гъятир аьхю мяхъюн гьарккантина жабгъурайиган, Авессаломдин к1ул дидин кюлин кьючлигъ гъябснийи. Думу учв гьавайиъ ккерхну гъузнийи, хъа думу алди гъабхьи гъятир душвхьан тинара гъажабгънийи. 10 Давуддин адмийирикан сариз думу ляхин гъябкъиган, дугъу Юавдиз хабар дебкку:
– Узуз гьамусди мяхъюн гьарин кюлин кьючлигъ гьябсну к1ул керхнайи Авессалом гъяркъюнзуз.
11 Чаз дидкан хабар туву касдиз Юавди гъапи:
– Фу! Увуз думу гъяркъюнвуз? Уву гьадушвахь думу гьаз йивну гъак1ундарва? Узу шадвалиинди увуз арсран йиц1уб шекел ва эскрин ч1ул пешкеш ап1идийза.
12 Хъа думу касди жаваб туву:
– Йиз хилариъ йиц1уд агъзур шекел ивнийишра, узу паччагьдин бал;ина хил за ап1идайза. Паччагьди увуз, Авишайиз ва Иттайиз «Йиз хатирназ йиз бай Авессаломдиз хат1а хьуз мигъитанай » к1ури гъапиб, учуз гъеебхьунчуз.
13 Тмуну терефнаан, узу думу алчагъвалиинди йивну гъак1нийиш, паччагьдихьан фук1а жин ап1уз хьибдайи, хъа уву гъирагъдиъ гъузидийва.
14 Юавди гъапи:
– Увухъди вахт адап1уб лазим дарзуз.
Дугъу хлиз шубуб жида гъадагъу ва дурарикан саб Авессаломдин к1ваъ, думу гьеле ч1ивиди, мяхъюн гьарикк ккерхну имиди, убччвну. 15 Юавдин яракь хьади гъюрудар вуйи йиц1ур касди Авессалом кьялаъ ау, дугъаз гъиву ва думу гъак1и.
16 Хъасин Юавди к1арчнаан сесер гъап1у ва дугъан эскрари израиларихъ хъергувал дебкку, гьаз гъапиш Юавди чан къушум дебкку. 17 Дурари Авессалом ккадагъу, думу ярквраъ аьхю ич1азди гат1ахьу ва дугъ;ин гъванарин зурба ч1веъ гъап1у. Гьадму вахтна вари израилар чпин хулариз гьергу.
18 Гьеле учв ч1ивиди имиди Авессаломди чаз гюмбетдин гъван гъадабгънийи ва думу Паччгьарин дерейиъ чаз дивнийи, гьаз гъапиш дугъу фикир ап1уйи: «Йиз ччвур ирснаъ уьбхюз узухъ бай хътарзухъ». Дугъу гъвандиз чан ччвур тувнийи, ва гъира дидиз «Авессаломдин гюмбет» к1ура.
Давуддиз Авессаломдин аьжликан пуб
19 Ахимаацди, Цадокдин бали, гъапи:
– Узуз паччагьдихьна жаргъуз ва РАББИЙИ думу чан душмнарин хилккан азад ап1бакан паччагьдиз хабар тувуз ихтияр тув.
20 – Гъи хабар уву тувидарва, – гъапи Юавди. – Увхьан жара ражну хабрар тувуз хьибдивухьан, хъа гъи думу ляхин мап1ан, гьаз гъапиш паччагьдин бай дук1на.
21 Юавди чан гъараваш кушитжвиваз гъапи:
– Гъарах, увуз гъябкъюбдикан паччагьдиз кидибт.
Кушитжвиву Юавдиз икрам гъап1у, ва думу гъажаргъу. 22 Цадокдин бай Ахимаацди хъана Юавдиз гъапи:
– Чан шлуб ибшри, узуз кушитжвиван кьяляхъди жаргъуз ихтияр тув.
Амма Юавди жаваб туву:
– Йиз бай, увуз гъягъюз гьаз ккундувуз? Мициб хабрихъ пешкеш гъадабгъидарва.
23 Дугъу гъапи:
– Чан шлуб ибшри, узуз жаргъуз ккундузуз.
Ва Юавди гъапи:
– Жаргъ!
Ахимаац Ярдан дерейин рякъюъди гъажаргънийи, ва дугъу кушитжви хътитнийи. 24 Думу вахтна Давуд шагьрин ч1атан ва айт1ан урнарин арайиъ деънайи, гъаравул урнариин цалихъинди али гъваина удуч1внийи. Улар за гъап1ган, дугъаз ялгъузди жаргъурайи адми гъяркънийи. 25 Гъаравли паччагьдиз дих гъап1нийи ва дугъаз дидкан хабар дебккнийи. Паччагьди гъапи:
– Эгер думу сар вуш, дугъак хабар кади дубхьну ккунду.
Адми багахь, багахь шулайи. 26 Хъасин гъаравлиз жагъурайи жара адмира гъяркънийи, ва дугъу гъаравшдиз ч1игъ гъап1нийи:
– Магьа, сарсана адми жаргъура!
Паччагьди гъапи:
– Дугъура хабар хуради дубхьну ккунду.
27 Гъаравли гъапнийи:
– Узуз гьибгъразузки, сарпир Ахимаацси, Цадокдин байси, жаргъура.
– Думу ужур адми ву, – гъапи паччагьди. – Думу ужуб хабар хьади гъюра.
28 Ва Ахимаацди, багахь гъахьиган, паччагьдиз ч1игъ гъап1у:
– Вари ужуйи ву!
Дугъу паччагьдиз жилиинакьан икрам гъап1нийи ва гъапнийи:
– Адлувалин ад ади ишри РАББИ, яв Заанур! Йиз агъайиина, паччагьдиина чпин хилар за гъап1у адмийир Дугъу увуз тувну.
29 Паччагьди гьерху:
– Йиз бай Авессалом хат1асузвалиъ айин?
Ахимаацди жаваб туву:
– Паччагьдин гъараваш Юавди узу, яв гъараваш, хабар хьади гьауз гьязур шулайиган, душваъ аьхю гъалабулугъ гъябкъюнзуз, амма думу гьаз вуйиш, узуз аьгъдарзуз.
30 Паччагьди гъапи:
– Гьудич1в гьамлин, тинди дийигъ.
Думу гъирагъдиз гьудуч1ву ва гьадушвахь дийигъу.
31 Кушитжви гъафи ва гъапи:
– Йиз агъа вуйи паччагь! Хъебехъ ужуб хабрихъ! РАББИЙИ гъи уву, увуз къаршуди удуч1ву варидихьан азад гъап1ну.
32 Паччагьди кушитжвивхьан гьерху:
– Йиз бай Авессалом хат1асузвалиъ айин?
Кушитжвиву жаваб туву:
– Йиз агъа вуйи паччагьдин душмнариз ва увуз къаршуди удуч1вдариз варидиз, гьадму живандиз гъабхьиб ибшри!
33 Паччагь гъарк1 гъахьнийи. Думу урнариин али хулаз гъушу ва гъишу. Гъягъруган, дугъу к1уйи:
– Агь, йиз бай Авессалом! Йиз бай, йиз бай Авессалом! Узхьан яв ерина йик1уз шуйиш, агь, Авессалом, йиз бай, йиз бай!
19
Юавди Давуддиз тягьна йивуб
1 Юавдиз гъапнийи:
– Паччагь Авессаломдихъ ишура ва дугъахъ дерд зигура.
2 Ва вари къушмиз думу йигъандин гъалибвал ясназ илт1ибк1нийи, гьаз гъапиш думу йигъан эскрариз, фици «Паччагьди чан балихъ дерд зигура» к1уруш, гъеебхьнийи. 3 Думу йигъан шагьриз гъюру эскрар пашманди, суссузди, к1ул ибхну, дявдиан гьергну аьйибнакк ккайидарси гъюйи.
4 Паччагьди маш элебкнийи ва аьхюди гьарйир ап1уйи: «Агь, йиз бай Авессалом! Агь, Авессалом, йиз бай, йиз бай!»
5 Юавди, паччагьдихьна хулаз уч1вну, гъапнийи:
– Яв уьмур, яв баярин ва шубарин уьмрар, яв хпарин ва кьюрпидар хпарин уьмрар гьамусяаьт аьжаликкан ккадау яв вари адмийир гъи уву асккан гъап1унва. 6 Увуз, уву дарккнидар ккундувуз, уву ккунидар ккундарвуз. Гъи уву, къушмин аьхюдар ва дурарин адмийир увуз фук1а дарудар вуйивал, ачухъди улупунва. Эгер гъи Авессалом ч1ивиди ади, хъа учу вари дийихнайиш, уву рази хьидийва. 7 Ч1ат удуч1вгьа, яв адмийирик аьшкь кап1! РАББИЙИИНДИ ху ап1урза, эгер уву удудуч1виш, йишв улубкьайиз увухъди сар адмира гъузидар. Думу ляхин, увуз яв живан вахтнахъанмина гьамусдиз улуркьу вари балйирт1ан ч1уруб хьибди.
8 Паччагь гъудужву ва урнарихъ деу. Эскрариз «Паччагь урнарихъ деъна» гъапиган, дурар вари дугъахьна гъафнийи.
Давуд Ерусалимдиз кьяляхъ хътакуб
Гьадму вахтна израилар чпин хулариз гъушнийи. 9 Израилин вари тухмарин адмийири, сари сарихъди гьюжат ап1ури, к1уйи:
– Паччагьди ухьу ихь душмнарихьан азад гъап1ну; дугъу ухьу филистимарин хилариккан ккадаъну. Гьамус думу Авессаломдин к1уллан ут1урккну, уьлкейиъ уьргъна; 10 хъа, ухьу ухь;ин паччагьвал ап1уз ччим ктату Авессалом дявдиъ дук1на. Гьциган, паччагь кьяляхъ хуз учву сарира дидкан гьаз к1урдарчвахъа?
11 Давуд паччагьди Заанурин гъуллугъчйир Цадокдихьна ва Авиатарихьна гьамци пуз гьау:
– Ягьудайин гьюрматлу яшлуйирихьан гьерхай: «Паччагь хулаз кьяляхъ ап1бан ляхниъ учву гьаз ккебехъну дугъужвначва? Вари Израилиъ к1урайиб паччагьдихьнара, дугъан тухумдихьнара гъурубкьну аьхир. 12 Учву йиз чвйир, йиз ифина йикк вучва. Гьаци, паччагь кьяляхъ ап1баъ учву гьаз аьхиримжидар вучва?» 13 Хъа Амасайиз йипай: «Уву йиз ифи ва жан дарнахъа? Гъит Заанури узуз ижмиди жаза туври, гьамус ва гьамусдихъантина Юавдин ерина уву йиз къушмин аьхюр дархьиш».
14 Дугъу вари ягьударин юк1вар сар адмийинси чаз багахь гъап1у. Дурари паччагьдиз пуз гьау:
– Яв ув’инди уву гъач ва яв вари адмийирра гъюри.
15 Ва паччагь кьяляхъ хътаркнийи.Думу Ярдандихъна гъафнийи. Хъа ягьудар Гилгализ, паччагь къаршуламиш ап1уз ва думу Ярдан ниркан ктагъуз, гъафнийи.
Давуддин рягьим
16 Бахурим шагьрин агьали, Беньяминдин тухумдиан вуйи Герайин бай Шимей ягьударихъди сат1иди Давуд паччагьдин гъаншаризди удуч1внийи. 17 Дурарихъди агъзур кас беньяминар, хъа гьацира Цива, Саулин тухумдин гъараваш, йиц1ихьур дугъан бай ва къар гъараваш хъайи. Дурар паччагь хъайи Ярдан нирихъна гьялакди рякъюъ уч1ву. 18 Паччагьдин тухум ктагъбан ва дугъаз ккуниб вари тамам ап1бан бадали, дурар ниркан ктуч1ву. Шимей, Герайин бай, ниркан ктуч1виган, думу паччагьдин улихь кьамкьариинди деу 19 ва гъапи:
– Гъит йиз агъайи узук йиз тахсир кидрипри. Йиз агъа вуйи паччагь Ерусалимдиан удуч1ву йигъан яв гъаравши фу писвал гъап1нуш, к1ваин мап1ан. Гъит паччагьди думу к1ваин гъидрибтри. 20 Яв гъаравшиз чав гуннагь ап1увал аьгъя аьхир, амма гъи узу Юсуфдин тухумдикан сарпир вуди йиз агъа вуйи паччагь къаршуламиш ап1уз дуфназа.
21 Авишайи, Церуяйин бали, гъапнийи:
– Дидиз лигну Шимей аьжлин хлиз тувну ккундаринхъа? Дугъу РАББИЙИ ччим кадатнайириз агьрар гъап1нийи.
22 Давудди жаваб тувнийи:
–Учвкан гьап1за, Церуяйин баяр? Гъи учву узуз фу к1ури дуфначва? Гъисиб йигъан израиларикан фужк1а дариз зигруб вуйин? Гьамус рябкъюрайиз узу хъана Израилин паччагь вуйиб!
23 Паччагьди Шимейиз гъапнийи:
– Уву йик1идарва!
Ва паччагьди дугъаз ху гъап1нийи.
24 Мефи-Бошетра, Саулин хтул, паччагьдиз гъаншарди удуч1внийи. Паччагь гъушу йигъхъанмина думу сагъ-саламатди кьяляхъ гъафи йигъазкьан Мефи-Бошетди ликар гъижик1ундайи, сумплар кут1укъундайи ва чан палат гъубччундайи. 25 Паччагь къаршуламиш ап1уз думу Ерусалимдиз гъафиган, паччагьди дугъхьан гьерху:
– Уву узухъди гьаз гъафундайва, Мефи-Бошет?
26 Дугъу жаваб туву:
– Йиз агъа вуйи паччагь, яв гъараваш ликур вуйивализ лигну, узу гъапнийза: «Йиз даждиин хъюрар иливидиза ва паччагьдихъди рякъюъ уч1вуз гьадди;инди гъягъидиза». Хъа Цивайи, йиз гъаравши, узу масу тувну. 27 Дугъу гьацира яв гъаравшилан йиз агъа вуйи паччагьдин улихь футнйир гъап1ну. Йиз агъа вуйи паччагь, Заанурин малайикдиси, увуз фици ккундуш, гьаци ап1ин. 28 Йиз абайин вари наслар йиз агъа вуйи паччагьдихьан аьжализт1ан фук1айизра лайикьлу гъахьундар, хъа уву яв гъаравашдиз яв суфрайихъ деърударин арайиъ йишв тувунва. Паччагьдикан хъана фук1а ккун ап1уз узуз фу ихтияр ахъа?
29 Паччагьди дугъаз гъапи:
– Мушвхъантина улхуб гьаз ву? Узу увуз яв хут1ларикан Цивайиз тув к1ураза.
30 Мефи-Бошетди паччагьдиз гъапи:
– Гъит дугъу вари чаз дисри, йиз агъа вуйи паччагь хулаз сагъ-саламатди гъюб ч1яаьн вузуз.
Давудди Барзиллайиз баркаллагь пуб
31 Ярдандикан паччагьдихъди ктуч1вуз ва душвхьан думу рякъюъ ауз Роглимдиан, Галаадиан вуйи Барзиллайра гъафнийи.
32 Барзиллай лапра кьабир вуйи, дугъан миржиц1ур йис духьнайи. Паччагь Маханаимдиъ айиган, дугъу думу гьарсабдихъди тямин ап1уйи, гьаз гъапиш думу гизаф девлетлур вуйи.
33 Паччагьди Барзиллайиз гъапи:
– Узухъди ниркан кудуч1в ва узухь Ерусалимдиъ яшамиш йихь, узу уву увуз ккунибси дурккдизаву.
34 Хъа Барзиллайи паччагьдиз жаваб туву:
– Паччагьдихъди Ерусалимдиз гъягъбан бадали, узуз яшамиш хьуз швнуд йис имишул? 35 Гьамус йиз миржиц1ур йис вуйиз. Хуш вуйиб хуш дарубдихьан узхьан жара ап1уз шулинхъа? Яв гъаравшихьан чав ип1рубдин ва убхърубдин дад гьисс ап1уз шули имийинхъа? Мяълийир ап1ру баярин ва шубарин сесер узхьан сарун жара ап1уз шулинхъа? Йиз агъа вуйи паччагьдин гъюнаригъна гъагъ духьну йиз, яв гъаравшин гьаз ву? 36 Яв гъаравшихьан паччагьдихъди Ярдандикан гужназт1ан ктуч1вузра даршул, хъа узуз мициб уж;вал пешкеш дап1ну паччагьдин гьаз ву? 37 Узуз йиз багъри ватандиъ, йиз адашдна дада кивнайишваъ аьжал хьпан бадали, яв гъаравшиз кьяляхъ хътаркуз ихтияр тув. Хъа магьа, яв гъараваш Кимгам. Гъит думу йиз агъа вуйи паччагьдихъди гъарахри. Дугъаз, вари увуз ккуниб ап1ин.
38 Паччагьди гъапи:
– Кимгам узухъди гъафиган, ва узу увуз ап1уз ккуниб вари гьадгъаз ап1идиза. Хъа узу увуз, увуз ккуниб ап1уз гьязур вуза.
39 Ва вари халкь Ярдандикан кудубч1внийи, хъасин паччагьра ктуч1внийи. Паччагьди Барзиллайиз мак гъап1у, дугъаз уж;вал ккун гъап1у, ва Барзиллай хулаз хътарку.
40 Паччагь Гилгализ гъафиган, Кимгамра дугъахъди гъафнийи. Ягьудайин вари эскрар ва Израилин гьац1 пай эскрарра дурарихъди гъушнийи.
Ягьударихъди израиларин гьюжат
41 Ц1иб вахтналан вари израилар паччагьдихьна гъафнийи ва дугъаз гъапнийи:
– Гьаз ич чвйир ягьудари паччагь чпин ликрихъ хъит1на? Гьаз дурари паччагь, дугъан тухум, дугъан вари адмийир Ярдан ниркан ктаиди?
42 Вари ягьудари израилариз гьамци жаваб туву:
– Думу ляхин учу, паччагь ич ифдиинди багахьлу вуди хьпаз лигну, гъап1унча. Дидин к1уллан учвук гьаз хъял кубч1вначвук? Учуз, паччагьдин ит1рударикан фук1а ккубкьнинхъа? Учуз, дугъхьан пешкешар гъахьнийинхъа?
43 Израилари ягьудариз жаваб туву:
– Давуд паччагьдик ичра йиц1убди артухъ пай кайич, гьаддиз Давуддиина учвузт1ан артухъ ихтиярар ачуз. Гьаз учву учу саймиш ап1урдарчва? Паччагь кьяляхъ хуваликан учу садпидариди пуз хъюгъюндайин?
Амма ягьудари израиларит1ан артухъди ижмиди жавабар тувуйи.
20
Шева къаршу удуч1вуб
1 Душвахьна Беньяминдин тухумдиан сар алчагъ Шева, Бихрийин бай, адахъну. Дугъу к1арчнаан сесер гъап1у ва гьарай ипу:
– Давуддик ктарихь пай, ихьур дар Ессейин бай! Яв чадрариккна гъарабх, Израил!
2 Вари израилар, Бихрийин бай Шевайихъди гъягъбан бадали, Давуддихьан гьудуч1ву. Амма ягьудар чпин паччагьдиз вафалуди гъузу ва дугъахъди Ярдандихъан Ерусалимдиз гъушу.
3 Давуд Ерусалимдиъ айи чан дараматдиз кьяляхъ гъафиган, дугъу чав дараматдиз хъайивал ап1уз гъиту йиц1ур кьюдпидар хпар хулаъ итнийи ва дурарихъ гъаравул хъитнийи. Дугъу дурар вари лазим вуйибдихъди тямин ап1уйи, амма сарун дурарихъди гъахьундайи. Дурар, чпи кечмиш хьайизкьан, ач1ни хпарси яшамиш шули, гъаравликк гъахьнийи.
4 Паччагьди Амасайиз гъапнийи:
– Шубуд йигъандин арайиъ узухьна ягьудар уч ап1ин ва увура гьамушвахь йихь.
5 Амма Амасайи, ягьудариз дих ап1уз гъушиган, чаз паччагьди тяйин дап1найибт1ан кьан гъап1нийи. 6 Давудди Авишайиз гъапнийи:
– Гьамус Шевайи, Бихрийин бали, ухьуз Авессаломдит1ан артухъ зарар тувиди. Яв агъайин адмийир гъадагъ ва дугъахъ хъерг, дархьиш думу мюгькам дап1найи шагьрарикан сабдиъ ухьхьан жин хьиди.
7 Юавдин адмийирра керетитарихъди ва пелетитарихъди ва вари къудратлу эскрарихъди сат1иди Авишайин аьхюваликкди Ерусалимдиан, Шевайихъ, Бихрийин балихъ, хъергбан бадали, удуч1внийи.
8 Дурар Гивондиъ айи аьхю гъарзухъна хъуркьиган, Амасара гьадинди гъафнийи. Юавдиин эскрин палат алийи, юкьвнаан, халариъ айи ханжал ккибт1найи ч1ул, идибт1найи. Думу улихьна гьудуч1виган, ханжал халариан адабхънийи.
9 Юавди Амасайиз гъапи:
– Фицияв яшайиш, йиз чве?
Юавди Амасайин мужри, дугъаз мак ап1бан бадали, арччул хли гъибису.
10 Амасайиз Юавдин хлиъ ханжал айиб гъябкъюндайи, хъа Юавди думу ханжал дугъан фуниъ гьаци убччвуки, рудрар жилиинди адахьу, ва думу гъак1и. Кьюбпи ражну йивуб лазим гъабхьундайи.
Юавна дугъан чве Авишай Шевайихъ, Бихрийин балихъ хъана хъергнийи. 11 Юавдин адмийирикан сар жигьил эскер Амасайин майт’ин дийигъу, ва дугъу гъапи:
– Гъит Юавдиз вафалу вуйир ва Давуддихъанди вуйир, Юавдихъди гъарахри!
12 Амаса ифдин дагриъ рякъюн кьялаъ дитнайи, ва думу жигьилиз, вари эскрар душвахь дийигъури лигури рябкъюрайи. Гьадмуган дугъу майит рякъ’ан ч1ирнахъиди хъч1юхюру ва дугъ;ин ккуттар иличуру. 13 Амасайин майит рякъ;ан адабгъбалан кьяляхъ, вари халкь Юавдихъди Шевайихъ, Бихрийин балихъ, хъергуз гъубшу.
14 Хъа Шева, рякъюъ алахьрукьан израиларин вари тухмаригъянтина, Авел-Бет-Маахийихънакьан гъафнийи. Думуган дугъахъди Берима шагьрин вари агьларра гъушнийи.
15 Хъасин Юавдин кьушмар гъафнийи, ва дурари Шева Авел-Бет-Маахайиъ кьялаъ т1ап1у. Дурари шагьрин ч1атан цаларихъ, душв’инна за хьуз шлуганси, руг хъабхьнийи. Дурари цалар даргъуз хъюгъиган, 16 сар аькьялу дишагьлийи шагьрин цаллан ч1игъ гъап1у:
– Хъебехъай! Хъебехъай! Юавдиз гьамина гъач йипай, йиз дугъаз к1уруб айиз.
17 Юав дишагьлийин багахьна гъушу, ва дишагьлийи гьерху:
– Уву Юав вуна?
– Вуза, – жаваб туву дугъу.
Дишагьлийи дугъаз гъапи:
– Яв гъаравши увуз фу к1уруш, хъебехъ.
– Узу хъпехъураза,- жаваб туву Юавди.
18 Дишагьлийи гъапи:
– Мугагьназ, кюмек ккун гъабхьиган, «Жаваб Авелиъ абг» ва лазим вуйиб вари хьибдивуз, к1ури шуйи. 19 Узу мушваъ ислягьвал ва вафалувал уьрхрударикан сар вуза, хъа увуз, Израилин важиблу шагьур ккидипуз ккундавуз. Уву РАББИЙИН насил гьаз ккидипурава?
20 – Ккидипурадарзв! – жаваб туву Юавди. – Узу гьич саб вахтнара думу рабгъидарза ва талаф ап1идарза! 21 Ляхин дидиъ адар: Ефраим дагълариан вуйи Шева к1урури, Бихрийин бали, паччагьдиина, Давуддиина, хил за гъап1ну. Думу сар узухьна чавай, хъа узу шагьрихьан гьудуч1видиза.
Дишагьлийи Юавдиз гъапи:
– Ибшри. Дугъан к1ул увуз цаллан ипдича.
22 Дишагьли халкьдихьна, чан аьяндар насигьятниинди илт1ик1нийи.Халкьди Шевайин, Бихрийин балин, к1ул алдабт1нийи ва Юавдихьна гат1абхьнийи. Хъа гьадмуган Юавди к1арч гъарабху, ва вари дугъан адмийир шагьрихьан гьудуч1ву. Дурар чпин хулариз гъушу. Юав Ерусалимдиз паччагьдихьна гъафнийи.
Давуддиз багахь дап1найидар
23 Юав вари израилин кьушмин аьхюр вуйи;
Беная, Юхудайин бай, керетитарин ва пелетитарин аьхюр вуйи;
24 Адорамдиз, азадвалиъ дарди лихурайидариин, гюзчивал гъабхуз ихтибар дап1найи;
Юшафат, Ахилуддин бай, тарих бик1рур вуйи;
25 Шава бик1рур вуйи;
Цадок ва Авиатар Заанурин гъуллугъчйир вуйи;
26 ва гьацира Яир шагьриан вуйи Ира Давуддихь Заанурин гъуллугъчи вуйи.
21
Саулин наслариз жаза тувуб
1 Давуддин паччагьвалин вахтна шубуд йисан хъади-хъади гаш абхъу, ва Давуд дидин гьякьнаан РАББИЙИХЬНА илт1ик1у. РАББИЙИ гъапнийи:
– Му Саулиз ва ифдин шил хъайи дугъан тухмиз лигну ву. Му дугъу Гивон шагьрин агьалйир аьжлин хлиз тувбаз лигну ву.
2 Паччагьди Гивон шагьрин агьалйириз дих ва дурарихъди гафар-ч1алар гъап1нийи.
Гивон шагьрин агьалйир Израилиз дахил шулдайи, дурар аморей халкьдикан гъуздар вуйи; израилари дурариз рягьим ап1уз ху гъап1нийи, хъа Саул, Израилихъан ва Ягьудайихъан юк1в убгури, дурар т1анкь ап1уз чалашмиш гъахьнийи. 3 Давудди Гивон шагьрин агьалйирихьан гьерху:
– Учву бадали фу ап1уза? РАББИЙИН девлетназ-Чан халкьдиз, учву уж;вал ккун ап1бан бадали, Саулин тухмин тахсир фтиинди илдипуза?
4 Гивон шагьрин агьалйири дугъаз жаваб туву:
– Учуз Саулихьан ясана дугъан тухмихьан я арс, я гъизил лазим дарчуз, ва учуз Израилиъ фужк1а аьжалин хлиз тувуз ихтияр адарчуз.
– Узу учвуз фу дап1ну ккундучвуз? – гьерху Давудди.
5 Дурари паччагьдиз жаваб туву:
– Учу т1анкь ап1ури гъахьи ва, учуз Израилин жилариин йишв дархьбан бадали, учу талаф ап1уз кьаст гъап1у касдикан к1уруш, 6 гъит дугъан насларикан учухьна, РАББИЙИН улихь РАББИЙИ ктагъу Саулин Гивайиъ йивну йик1бан ва адмийириз рякъюз керхбан бадали, ургур адми жили тяфа туври.
Ва паччагьди гъапи:
– Узу дурар учвухьна тувдиза.
7 Давудди Мефи-Бошетдиз, Юнатандин бализ, Саулин хтулиз, рягьим гъап1ну. Дугъу думу ляхин чан ва Юнатандин, Саулин балин, арайиъ РАББИЙИН улихь гъабхьи ху тувувалин хатурназ лигну, гъап1нийи.
8 Паччагьди, Айяйин риш Рицпайи Саулиз гъахи кьюр бай – Армони ва Мефи-Бошет улупу. Ва Мехола шагьриан вуйи Верзиллийин бай Адриэлиз Саулин риш Меравди гъахи хьур байсана, гъядягънийи. 9 Дугъу дурар Гивон шагьрин агьларихьна тувнийи. Гивондин агьлари дурар дагъдиин РАББИЙИН улихь йивну гъак1нийи ва адмийириз рякъюз керхнийи.
Вари ургридра сат1иди гъак1нийи. Дурар аьжлин хлиз, мухан иган убгуз хъюгъру садпи йигъари тувнийи.
10 Айяйин риш Рицпайи чаз ккипну деуз шлугансиб ирин бархлин кьат1 хьади душну майтар алишвахь гъарзарин ккипнийи. Иган убгуз ккебгъхъанмина тап завариан дурарин жанариина мархь убгъайизкьан дугъу дурарик йигъну жакьвари, хъа йишвну ч1урдин нахшрари кучуз гъитри гъахьндар. 11 Рицпайи, Айяйин шуру, Саулин кьюрпидар хпарикан вуйи дишагьлийи гъап1уб Давуддиз ктибтнийи. 12 Хъа гьадмуган паччагьди Галааддин Явешдин агьалйирихьан Саулин ва дугъан бай Юнатандин к1урбар дидисну гъахнийи. Явешдин агьлари думу к1урбар, Гилбоайиъ филистимар Саулиин гъалиб хьплан кьяляхъ, адашна бай дариз гъизигу Бет-Шеандиъ раццариан жиниди гъахидар вуйи.
13 Давудди, Саулинна дугъан бай Юнатандин гъахи к1урбарна дариз гъизигу гьадму хьурин к1урбар сабишв’инна уч гъап1нийи.
14Чав, Саул пачагьди васият гъап1иганси, Саулин ва дугъан бай Юнатандин к1урбарихъди тмундаринра, Беньяминдин жилиин али Целайиъ Саулин адаш Кишдин дюрхъяъ фаракьат гъап1нийи. Дидин кьяляхъ, Заанури, уьлкейин гьякьнаан вуйи ккарагбар кьабул гъап1нийи.
Филистимарихъди дявйир
(1 Пар. 21:4-8)
15 Ва хъана филистимарин ва Израилин арайиъ дяви гъабхьнийи. Давуд чан адмийирихъди дявдиз гъушнийи. Дурари филистимарихъди дяви гъап1ну, ва Давуд бизар гъахьнийи. 16 Хъа Ишби-Беновди, Дюрдраринb тухмарикан сари, жидайин кемшрин к1ак1наъ шубуб килона гац1 гъагъ айири ва ц1ийи ханжал ккибт1найири, Давуд йивну йик1урза, гъапнийи. 17 Амма Авишай, Церуяйин бай, Давуддиз кюмекназ гъафнийи; думу филистимляниндиин алархьнийи, ва дугъу думу йивну гъак1нийи.
Хъа Давуддин адмийири паччагьдиз ху гъап1нийи ва гъапнийи:
– Израилин чирагъ кт1ут1убшвбан бадали, сарун уву учухъди дявдиз гъидарва.
18 Саб вахтналан филистимарихъди Гобайиъ ц1ийи дяви гъабхьнийи. Думуган Хуша тухумдиан вуйи Сивхайи Дюрдрарин насларикан сар – Саф к1урур йивну гъак1нийи.
19 Гобайиъ филистимарихъди гъабхьи жара дявдиъ Вифлеемдиан вуйи ир убхру уста Иаирин бай Элхананди Галиафдин чве йивну гъак1нийи, Галиафдин чвуччвун жида ир убхру дуркьарин гак1улсиб вуди гъабхьнийи.
20 Гатдиъ гъабхьи сабсана дявдин вахтна, зурба жан хъайи, гьарсаб хил;ин йирхьуб т1уб али ва гьарсаб ликриин йирхьуб муркул али сар адми ади гъахьнийи. Думура Дюрдрарин насларикан вуди гъахьну. 21 Думу, Израилик кялхъруган, Давуддин чве Шимайин бай вуйи Юнатанди йивну гъак1нийи.
22 Дурар юкьридра Гатдиъ Дюрдрарин насларикан вуйи. Дурар вари Давуддин ва дугъан адмийирин хиллан гъушнийи.
22
Давудди гъап1у тярифнан мяъли
(Пс. 17:1-51)
1 Давудди РАББИЙИЗ му гафар, РАББИЙИ учв чан вари душмнарихьан ва Саулин хилхьан азад гъап1иган, мяълийиинди гъапидар вуйи. 2 Дугъу гъапнийи:
РАББИ – йиз Гъарз,
Ижмишин йиз ва узу Гъюрхюр!
3 Заанур йиз – Дагъ йиз!
Дугъахь узу гьит1ик1уз йишв абгурза!
Думу – йиз Гъалхан ва узу уьрхрур, йиз Гъала!
Думу – узу гьит1ик1ру йишв ва узу ккадаърур!
Уву узу гуж тувбахьан гъюрхюнва.
4 РАББИЙИЗ ккарагурза, тярифназ лайикьлуриз–
ва йиз душмнарихьан уьрхидизу.
5 Аьжлин лепйир илт1ик1нийи узлан гургутум,
талафвалин селлери узуз гуч1 ккап1нийи.
6 Накьвдин зунжрар илдижнийи узлан ва аьжлин чулари гъидиржнийи.
7 Йиз бедбахтвалиъ узу РАББИЙИЗ дих гъап1нийза:
узу йиз Заануриз ккарагнийза.
Чан Дараматдиъ Дугъаз йиз сес гъеебхьну;
йиз гьарай Дугъан ибарихъна хъубкьну.
8 Гук1ни гъабхьнийи жил, гъут1убч1внийи,
заварин дибар гъиришвнийи,
гук1ни гъахьнийи, гьаз гъапиш Дугъак хъял кубч1внийи.
9 Кум ут1убччвнийи Дугъан хъюхънин ппулариан,
вариубгру ц1а – ушвниан Дугъан,
ктахьуйи Дугъкан ургру аржлар.
10 Дугъу завар арццнийи, ва Думу гъафнийи,
ликарикк – к1ару амсар.
11 Думу херувимдиин деъну гъит1ирхнийи,
Думу мик1лан хлинццариин гьавайиъ уьрхнийи.
12 Муч1ували ккаънийи Учв, чарчликкси,
илт1ик1нийи Чаллан мархьлин амсар.
13 Дугъан улихь хьайи аквнакан
ц1а кайи аржлар дижи шуйи.
14 РАББИЙИ хъухърумар гъап1у заварилан;
Заанури Чан сес улупну.
15 Дугъу Чан ч1имрар деетну ва душмнар гъарагъну,
кьюркьлин ц1а деебтну – ва дурар дагъитмиш гъап1ну.
16 Думуган гьюлин деринвал ачмиш гъахьну
ва гъяц1ал гъахьну жилин бинйир
РАББИЙИ тягьна йивувалиан,
Дугъан хъюхънин ппуларин гужли илнаан.
17 Ягълишнаан Думу узухьнади алахъну
Дугъу узу дерин штариан адагъну.
18 Дугъу узу узут1ан гизаф кьувватлу кьудратлу душмнихьан,
узу дяркънукьан даккнидарихьан азад гъап1ну.
19 Йиз бедбахтвалин йигъан дурар уз;ина алжагънийи,
амма РАББИ йиз даягъ вуййиз.
20 Дугъу узу ачухъ йишваз адаънийи,
Дугъу узу азад гъап1нийи,
гьаз гъапиш узу Думу рази ап1рур вуза.
21 РАББИЙИ узуз йиз дугъривализ ва вафалувализ лигну тувну,
йиз хиларин марццивализ лигну пешкеш гъап1ну,
22 узу РАББИЙИН къанундин рякъяр уьрхюри гъахьунза,
ва, йиз Заанурихьан гьидицну, писвал гъап1ундарза аьхир.
23 Дугъан вари къанунар йиз улихь хьа;
узу Дугъан буйругъарилан улдуч1вундарза.
24 Узу Дугъан улихь нукьсан ктрур вуйза
ва жвув гуннагьдихьан уьрхюйза.
25 РАББИЙИ узуз йиз дугъривализ ва вафалувализ,
Дугъан уларихь марццишназ лигну тувну.
26 Уву вафалу вуйирихъди вафалу вува,
Нукьсан ктрурихъди Уву нукьсан ктарди гъахурва,
27 марццирихъди – марцциди,фендигар вуйирихъди – дугъан аьмалдарвализ лигну.
28 Уву бахтсузар ккадаурва,
Хъа Яв лигуб дамагъ кайидариин ал,
дурар асккан ап1бан бадали.
29 Уву – йиз Чирагъ,
РАББИЙИ йиз муч1увал аку ап1уру.
30 Яв кюмекниинди узу къушум дагъитмиш ап1урза,
йиз Заанурихъди душмнин шагьрин цал;ина за шулза.
31 Заанурин рякъ тягьна ктруб ву,
Худайин гаф ву марцциб.
Дугъахь жин хьуз йишв абгруриз
Гьарсариз гъалхан ву Думу.
32 Фуж ву аллагь, сар РАББИТ1АН?
Ва фуж ву гъарз, ихь Заанурт1ан?
33 Заанур – йиз гьит1ик1ру мюгькам йишв,
ва Дугъу йиз рякъ дюз вуйиб ап1уру.
34 Дугъу йиз ликар дич1вли миршран ликарси ап1уру
ва узуз гъалибвалар тувру.
35 Дугъу йиз хилариз дяви ап1уз улупуру,
Гьаци вуйиган дурари кемшрин ч1имир биржуру.
36 Уву узуз Яв ккадаувалин гъалхан тувунва,
Яв рягьми йиз ад за ап1уру.
37 Уву узу азадди лицуз гъитурва,
Йиз ликар хътрарсбан бадали.
38 Узу йиз душмнарихъ хъч1арккунза ва дурар терг гъап1унза,
узу кьяляхъ илдицундарза, дурар т1анкь дарап1дикьан гагьди.
39 Узу гъивунза дурариз, гъачархьунза дурар,
ва дурарихьан сарун гъудужвуз хьибдар;
йиз ликарикк дахьну дурар.
40 Уву узуз дяви ап1уз кьувват тувунва;
узуз къаршу удуч1вдар йиз ликарикк ккирчунва.
41 Душмнар Уву узухьинди кьялди илт1ик1унва,
ва узу даккнидар т1анкь гъап1унза.
42 Дурари за ап1уйи чпин лигуб,
амма фужк1а адайи дурар ккадаърур –
РАББИЙИЗ ккарагуйи, амма Дугъу дурариз жаваб тувдайи.
43 Узу дурар биширугси гъарк1унза;
узу дурар, кючейин бат1рарси, хът1ишунза.
44 Уву йиз халкь узуз къаршуди удуч1вбаккан ккадаунва;
Уву узу жара халкьаринра аьхюрди дерккунва.
Узуз муганайиз аьгъдру халкьари узуз гъуллугъ ап1ура.
45 Жара юрдарин адмийири йиз улихь лук1;вал улупуру;
узкан анжагъ гъеебхьубси, дурар мют1югъ шулу.
46 Дурар вари гук1ни духьну гъюргъну,
гук1унди, чпин гъалйириан удуч1вуру.
47 Гьарган ч1иви РАББИ! Ад ибшри йиз Гъарзуз!
адлу ишри йиз Заанур,
йиз гъюрхю Гъарз!
48 Думу – узхъанди хъял алдабгъру Заанур,
узуз халкьар мют1югъ ап1рур
49 ва узу йиз душмнарихьан азад ап1рур.
Уву узуз къаршу вуйидариин узу за гъап1унва,
пис адмийириккан узу ккадаунва.
50 Гьаддиз лигну жара халкьарин арайиъ
Яв ад ап1идиза, РАББИ;
Яв ччвурнан тяриф мяълийиинди пидиза.
Чан паччагьдиз Дугъу аьхю гъалибвалар пешкеш ап1уру
51 ва Чав ччим кадатнайи Давуддиз ва дугъан тухумдиз
аьсрариъ уж;вал гьап1ру.
23
Давуддин аьхиримжи гафар
1 Магьа Давуддин аьхиримжи гафар:
– Давудди, Ессейин бали, гьамци к1ура,
Заанури за гъап1у адмийи,
Якьубдин Заанури ччим ктату адмийи
Ва Израилин ширин сес айи мяълийир ап1рури, гьамци к1ура;
2 РАББИЙИН Рюгьну узлантина к1ура;
Дугъан гаф йиз мелзниин ализ.
3 Израилин Заанури гъапну,
Израилин Гъарз вуйи Заанури узкан гъапну:
«Шли инсанариин дугъриди гьякимвал ап1уруш,
шли Заанурихьан гуч1;валиъ гьякимвал ап1уруш, думу
4 гвач1индин аквназ ухшар ву,
дифар алдру гвач1нинган гьудубч1вурайи, мархьлин кьяляхъ акв туврайи,
жилиан ук1 битмиш ап1урайи ригъуз ухшар ву».
5 Заанурихь йиз тухум гьациб даринхъа?
Дугъу узухъди тамамди албагнайи ва ч1ур даршлу
гьаргандиз йикьрар гъап1ундаринхъа?
Дугъхьан даринхъа йиз вари ккадаувал
ва йиз вари метлебар тамам хьувал?
6 Хъа вари намуссузар, тинди гат1абхьру
ва хилари дисуз даршлу зазариз ухшар ву.
7 Хъа дурарик курк1у гьарсар касдиз,
рукьан ясана гак1влин жидайиси иццру ап1уру.
Дурар дугъридан ц1а кипну убгуру зазар ву.
Давуддин адлу эскрар
(1 Пар. 11:10-41)
8 Магьа Давуддин эскрарин ччвурар:
Тахмон шагьриан вуйи Юшев-Башевет дестейин аьхюр гъахьну; дугъу чан жидайиинди саб дявдиъ миржидварж кас гъийихну.
9 Дугъахъна вуйир, Элеазар, Додойин бай, Ахохайин худул, гъахьну. Думу Давуддихъди, дявдиз уч духьнайи филистимариз кч1ихуз дих ап1руган хъади гъахьи шубурикан сар игит ву. Думуган израилар гьергнийи. 10 Хъа Элеазар гьергундайи. Дугъу чан хил хътабхъайизкьан филистимар йихури гъахьну. Дугъан дюч1юркьнайи т1убаригъян ханжал гъюч1юбгъюз шулдайи. Думу йигъан РАББИЙИ израилариз зурба гъалибвал тувнийи. Анжагъ дяви ккудубк1бан кьяляхът1ан эскрар Элеазарихьна гъафундайи, думура, дийихнайидарихь хьайиб т1араш ап1уз.
11 Дугъахъна вуйир Шамма, Арар шагьриан вуйи Агейин бай, гъахьну. Филистимар Лехийиъ, харар дурзнайи хут1ил айишваъ уч гъахьиган, Израилин эскрар дурарихьан гьергнийи. 12 Хъа Шамма, хут1лин гьац1кьялаъ дийигъну, хут1ил гъюбхну ва филистимлянар йивну гъак1ну. РАББИЙИ дугъаз зурба гъалибвал тувнийи.
13 Игнар ургувал ккебгъру вахтназди сумч1ур регьбрикан шубур Давуддихьна Адуллам хьараз гъафнийи. Думуган Дюрдрарин дерейиъ филистимлянарин дестейи бина йивнайи. 14 Давуд думуган мюгькам дап1найи йишваъ айи, хъа филистимлянарин кьушмар – Вифлеемдиъ. 15 Давуд штухъ дахаргнайи, ва дугъу гъапну:
– Эгь, эгер шли вифлеемдин урнарихъ хъайи гъуйдиан узуз убхъуз шид гъабхнийиш!
16 Думуган гьадму шубур эскер филистимаригъянтина гужниинди гъюдуч1вну, дурари Вифлеемдин урнарихъ хъайи гъуйдиан шид адабц1ну Давуддиз гъабхнийи. Амма дугъу шид гъубхъундайи, хъа удубзбан аьдат дап1ну, РАББИЙИЗ бахш гъап1нийи.
17 – Узу уьрх, РАББИ, мициб шид узу убхъидарза! – гъапнийи дугъу. – Му шид, чпин уьмур хат1айикк ккипу адмийирин ифи ву, Мегер узу му убхъурин?!
Ва дугъу шид гъубхъундайи.
Гьамцдар гьунарар улупну гьадму шубур эскри.
18 Юавдин чве, Авишай, Церуяйин бай, чан дестейин аьхюр гъахьну. Думу жидайихъди шубуд варж адмийихъди кч1ихну, дугъу дурар вари гъийихну, ва думу гьадму дестейихъди сабси адлу гъахьну. 19 Думу дестейиъ варит1ан адлу вуйир ва дестейин регьбер гъахьну, вушра, думу, зиихъ ктуху игитарин гьисабнаъ ахъундар.
20 Беная, Юдаяйин бай, Кавцеилиан вуйи адлу эскер, зурба гьунарар гъап1ур гъахьну. Дугъу Муавдиан вуйи кьюр варит1ан гужли эскер йивну гъак1ну. Гьацира дугъу, йиф гъубгъу йигъан, шид уьбхюри шлу аьхю ич1аъ уч1вну душваъ аслан ч1инич1 гъабк1ну. 21 Дугъу гьацира зурба жан хъайи Египетжви йивну гъак1ну. Египетдиан вуйирин хлиъ жида ади гъабхьну, хъа Беная дугъаз къаршуди маргъ хьади удуч1вну. Дугъу Египетдиан вуйирин хил;ан жида уьч1юбгъну ва гьаддихъди думу йивну гъак1ну.
22 Гьамцдар гъахьну Юдаяйин бай Бенаяйин гъап1у жара гьунарарра. Думура гьадму шубур игитси адлу гъахьну. 23 Думу сумч1ур игитт1ан лап адлу вуйир гъахьну, аммаки думу шубур игитрин ц1арнаъ ахъундар. Давудди думу чан гъаравларин аьхюрди дерккнийи.
24 Сумч1урин арайиъ ади гъахьну:
Асаил, Юавдин чве,
Элханан, Вифлеемдиан вуйи Додойин бай,
25 Харод тухумдиан вуйи Шамма ва Элика,
26 Пелет шагьриан вуйи Хелец,
Ира, Текоа шагьриан вуйи Иккешдин бай,
27 Анатот шагьриан вуйи Авиезер,
Хуш тухумдиан вуйи Мебуннай,
28 Ахохи тухумдиан вуйи Цалмон,
Нетофа шагьриан вуйи Магарай
29 ва Баанайин бай Хелев,
Беньяминдин вилаятдиъ айи Гивайиан вуйи Рибайин бай Иттай,
30 Пирафон шагьриан вуйи Беная,
Нахле-Гаашдиан вуйи Иддай,
31 Араба тухумдиан вуйи Ави-Албон,
Бахурим шагьриан вуйи Азмавет,
32-33 Шаалбон шагьриан вуйи Элияхба,
Гимзо шагьриан вуйи Яшен,
Арар шагьриан вуйи Шаммайин бай Юнатан,
Арар шагьриан вуйи Шарарайин бай Ахиам,
34 Мааха шагьриан вуйи Ахасбайин бай Элифелет,
Гило шагьриан вуйи Ахитофелин бай Элиам,
35 Кармилиан вуйи Хецрай,
Араба шагьриан вуйи Паарай,
36 Цовайиан вуйи Нафандин бай Игал,
Гад тухумдиан вуйи Бани,
37 аммунжви Целек,
Беэротдиан вуйи Нахарай, Церуяйин бай Юавдин яракь хрур,
38 Йира шагьриан вуйи Ира ва
Гарев,
39 ва хеттжви Урия.
Вари дурар сумч1урна ургур вуди гъахьну.
24
Халкьдин кьадар гьисаб ап1баз лигну РАББИЙИ Давуддиз жаза тувуб
(1 Пар. 21:1-17)
1 РАББИЙИН хъял ц1ийик1улт1ан израилариина гъизмиш гъабхьнийи. РАББИЙИЗ Давуд израилариз къаршуди адауз ккун гъабхьнийи.
Давудди: Израилинна Ягьудайин халкьарин кьадар, гъарахай, гьисаб ап1инай гъапнийи.
2 Паччагьди Юавдиз ва къушмин дугъахъди хъайи аьхюдариз гъапнийи:
– Дандихъан Беэр-Шевайихъна Израилин вари тухмариз гъарахай ва, дурар фукьан вуш узуз аьгъю хьпан бадали, агьалйирин кьадар гьисаб ап1инай.
3 Амма Юавди паччагьдиз жаваб туву:
– Гъит РАББИЙИ, яв Заанури, агьалйирин кьадар варж ражну артухъ ап1ри, ва гъит йиз агъа вуйи паччагьдин улариз думу рябкъри. Хъа гьаз йиз агъа паччагьдиз дициб ляхин ап1уз ккунду?
4 Амма паччагьдин гаф Юавдин ва кьушмин аьхюдарин гафт1ан гужлиб гъабхьнийи, ва дурар, израилин агьалйирин кьадар гьисаб ап1бан бадали, паччагьдихьан гъушнийи. 5 Ярдандикан кудуч1вну, дурар, Гаддин дерейин кьялаъ айи шагьрихьан кьибла терефназди, Язер шагьрихьинди хьайи Ароериъ бина йивну дийигъу ва, вари думу йишварин агьалйир гьисаб гъап1у. 6 Дурар Галааддиз ва Тахтим-Ходшийин жилиина гъушу, дурар Дан-Яандиз Сидондихьна вуйи хътицбан рякъюъди гъафнийи ва вари думу йишварин агьалйирра гьисаб гъап1нийи. 7 Хъасин дурар Тир гъалайихьна ва хиввеярин, ва ханаанеярин вари шагьрарихьна рякъюъ уч1ву ва Ягьудайин варит1ан кьибла пайназ, Беэр-Шевайиз, думу йишварин вари агьалйирра гьисаб дап1ну, гъафи.
8 Урч1вуб вазна къад йигъан вари уьлке ккадап1ну, дурар Ерусалимдиз кьяляхъ гъафнийи. 9 Юавди паччагьдиз агьалйирин кьадар гьисаб ап1бан гьякьнаан мялумат туву: ханжал ишлетмиш ап1уз удукьру, гужли миржидварж агъзур жилижви Израилиъ а ва хьудварж агъзур – Ягьудайиъ.
10 Амма Давудди, чав агьалйирин кьадар гьисаб ап1бан кьяляхъ, нач хьувал гьисс гъап1нийи ва РАББИЙИЗ гъапнийи:
– Думу ляхин дап1ну, узу зурба гуннагь гъап1унза. Гьамус, я РАББИ, Увуз ккарагураза, Яв гъаравашдилан тахсир алдабгъ! Узу асуллагь фикир дарап1ди ляхин гъап1унза.
11 Хъайигъан гвач1нинган Давуд гъудужвайиз, Гад пайгъамбрихьна, Давуддин кярякърурихьна, РАББИЙИН гаф гъафи:
12 – Гъарах, Давуддиз йип: «Гьамци к1ура РАББИЙИ: Узу увуз шубуб жаза теклиф ап1ураза. Узу ув;ина гьап1бан бадали, дурарикан саб кадабгъ».
13 Гад Давуддихьна гъафнийи ва дугъаз гъапнийи:
– Кадабгъ гьамрарикан: яв уьлкейиъ ургуд йисан гаш хьибдин? Ясана шубуб вазли увухъ хъергру яв душмнарихьан гьергидина? Ясана яв уьлкейиъ шубуд йигъан вари гъирмиш ап1ру уьзур хьибдин? Гьаци вуйиган, фикир ап1ин ва, узу Гьаънайириз узу фициб жаваб тувруш, гьял ап1ин.
14 Давудди Гаддиз гъапнийи:
– Узуз гизаф гъагъиди вузуз, вушра гъит ухьу РАББИЙИН хилариъ ахъри, Дугъан рягьим зурбаб ву аьхир, амма узу адмийирин хилариъ ахъуз мигъитан!
15 Ва РАББИЙИ гвач1инт1ан тап тяйин дап1найи вахтнан аьхиризкьан Израилиина вари гъирмиш ап1ру уьзур гьап1нийи. Дандихъан Беэр-Шевайихъна ургуц1ур агъзур кас кечмиш гъахьнийи.
16 РАББИЙИН амриинди Малайикди Ерусалим терг ап1уз хил гьач1абккиган, РАББИЙИ бала алап1бан гьяйиф гъизигу ва халкьдиз йивурайи Малайикдиз гъапи:
– Ч1яаьн! Ис ап1ин яв хил.
РАББИЙИН Малайик думуган Евус халкьдиан вуйи Орнайин раццан зиин алди гъахьну. 17 Халкьдиз йивурайи Малайик чаз гъяркъиган, Давудди РАББИЙИЗ гъапнийи:
– Гьаму гуннагь ва писвал узу гъап1унза, хъа мурар марччар ву – фу гъап1ну дурари? Гъит Яв хил уз;ина ва йиз хизандиина илт1ибк1ри.
Давудди гъурбан ап1рушв тикмиш ап1уб
(1 Пар. 21:18-27)
18 Думу йигъан Гад Давуддихьна гъафнийи ва дугъаз гъапнийи:
– Гъарах, евусжви Орнайин рацц;ин РАББИЙИЗ гъурбан ап1рушв тикмиш ап1ин.
19 Ва Давуд, чазРАББИЙИ Гаддилантина гъапиганси, дина гъушу. 20 Орна гъилигиган ва чахьна гъюрайи паччагь ва дугъан адмийир гъяркъиган, думу улихьна удуч1ву ва, жилик маш кубк1ну, паччагьдиз икрам гъап1у.
21 Орнайи гъапи:
– Гьаз йиз агъа вуйи паччагь чан гъаравашдихьна гъафну?
– Яв рацц масу гъадабгъуз, – жаваб туву Давудди, – ва, халкьдин арайиъ вари гъирмиш ап1ру уьзур ккудубк1бан бадали, РАББИЙИЗ гъурбан ап1рушв тикмиш ап1уз.
22 Орнайи Давуддиз гъапи:
– Гъит йиз агъа вуйи паччагьди чаз лазим вуйиб вари гъадабгъри ва гъурбан ап1ри. Магьа вариубгбан гъурбан ап1уз йицар, хъа гак1вларди гад ап1ру ггарар ва йицар ккит1ру алатар. 23 Я паччагь, Орнайи гьамрар вари паччагьдиз тувра.
Хъана Орнайи дугъаз гъапи:
– Гъит РАББИ, яв Заанур, увухьна ужувлиинди янашмиш ишри!
24 Хъа паччагьди Орнайиз жаваб туву:
– Ваъ, узу яв гьякъи тувдиза. Узу РАББИЙИЗ, йиз Заануриз, узу чахъ фук1а тутруву вариубгбан гъурбан ап1идарза.
Давудди рацц ва йицар арснан хьуц1ур шекел тувну масу гъадагънийи. 25 Давудди душв;ин РАББИЙИЗ гъурбан ап1рушв тикмиш гъап1нийи ва вариубгбан ва шадлугънан гъурбнар гъап1нийи. РАББИЙИЗ Давуддин чан уьлкейихъан вуйи ккарагбар гъеерхьнийи, ва Израилиъ вари гъирмиш ап1ру кьаза дугъубжвнийи.
––––––––––––
Переводчики:
Абдулмеджида Курбанова – основной текст.
Рашида Азизова – текст некоторых мест.
2 Царств на табасаранском языке
© Copyright: Рашид Азизов, 2021
Свидетельство о публикации №221020301941
Свидетельство о публикации №221020301941
Рецензии