Мучозот

                ;икоя
Шаб;ои гарму нафасгир ва анбошта аз хом;шак;ои газандаи тобистони ша;ри ;анда;ор дар зиндагии сокинонаш г;ё як чизи му;аррарианд. Ша;риён, ки асосан аз хели пашту;ои абдол; ва борикзаианд ба ин;ики;ои табиати гармсеру хушк ва пур аз чангу таппакдуди зодго;ашон аз овони тифл; баладу х; гирифтаанд. Дар умум, кулли ;анда;ориён мисоли зо;и бадмур ;онсахту ;оиманд. Сарфи назар аз барх;рд;ои хунини байни;абилав;, б;;рони сиёсиву иктисод; ва ;анги ша;рвандии дурудароз сокинони ин ша;ри бостон; ;е; го; хонаву дари худро тарк накардаву боре ;ам фирор; набудаанд. Тан;о ;анда;ориён та;аммули чунин зиндагии пурмаша;;атро доранд ва ба ме;мони худ ;амеша некбинона мег;янд: - Шояд шумо бехабаред, вале андарзи «дар он ;ое ки хуни нофат рехтааст, буданат ;атмист» тан;о барои мо - ;анда;ориён аст.
Таба;аи сарватманд ба хотири ;илавгир; аз газанди хом;шак;ои шал;ини нешдор шаб;о дар долону да;лез пашшахона (хаймачаи т;рдор, ки аз хом;шак му;офизат мекунад) монда,  андаруни он хоб мекунанд. Бенавоён бо дуди таппаки нимс;з хом;шак;оро гурезонда, дар  суфаю суфача болои б;рёи бофта аз ;ути (зироатест, ки аз он гилеми дурушт та;ия мекунанд) бан;ол; ёзида, шабро са;ар мекунанд.
Донишч;и курси дуввуми факултаи заминшиносии техникуми зироати ;анда;ор Ма;бубшо;и Дарвоз; тобу тавони шаб;ои тамузи ;анда;орро надошт. Имшаб, ; ;аршаба барин зодго;и худ – де;аи ;омарчи болоро пеши назар оварда, дам ба дам о;и сарде мекашид. ;амин ки шаб;ои ма;тобии сал;ини де;и азизашро ба ёд меовард, ;алби нозуки ;авонаш аз хуш;ол; гуп-гуп мезад. Дар гармо ; бо додарак;ояш дар ман;аи зери гелоси чинорвор азим к;рпа партофта истиро;ат мекард. Тобистони Дарвоз ;ам гарм аст, вале на мисоли гармои тафсони ин ша;ри барои мусофирон дилбазан. Дар ;омарч ;ам мисоли дигар маноти;и гармсер ан;иру анор, ангуру хурмои ва;ш;, ки мардумон онро чилванд мег;янд, мер;яд. Агарчи ;омарч р;зона гарм бошад, шаб;ои он сал;инанд, зеро аз тарафи дарёчаи ;авайоб ;ама ва;т шаббодаи р;;афзо мевазад.
Хоби Амонбек - шарикдарси Ма;бубшо; ;ам ким-кай;о гурехта буд. Амонбеки бечора тобу то;ати сардиро дошт, вале ба гармии бе;ад ;е; не ки одат кунад, зеро ватани ; сардтарин макони Аф;онистон – вулусволии баландк;;и Зебок буд. Тахминан пас аз ;ар пан; да;и;а, ; аз гарми нафасгир шуда, ;исми фарбех;и худро аз як па;л; ба па;л;и дигар мегардонд. Чапаркати ч;бин аз вазни со;ибаш ;и;ирросзанон нолиш мекард.
 Амонбек аз х;рроккашии пасти Баширхон донист, ки ;амуто;аш масти хоб аст. Ангор Амонбек хоб рафтани Баширро хоста буд, ки дафъатан чапаркати (кроват) Ма;бубшо;ро о;иста ;унбонду мисоли афроди ш;ъбаи кашф (разведчик) бо овози паст гуфт:
 - Ма;бубшо; аз гарм; хобам намебарад. Биё, то ;амёза кашиданамон дар ро;рави лайлия (хобго;) сайр кунем.
 - Хуб шудаст.
Дар долони на он ;адар равшани хобго; д;стон бухси дил кафонданд.
Амонбек ба ;аъри чашмони д;сташ нигариста, мушаввашона гуфт:
 - Ин но;авонмардист, Ма;бубшо;. Дасткавли (сумка) Баширхон пур аз ма;зу ча;з аст.
 - Чи мег;;?
 - Он чизеро ки шунид;.
 - Наход?
 - Ба Худо ;асам, Ма;буби ;ун (Амонбек го;-го; навозишкорона ба д;сташ чунин хитоб мекард), ки дасткавли Баширхони парвон; анбошта аз бодоми бирёну, кишмишу чорма;зу писта аст.
 - Пас чаро ; маро фиреб дода гуфт, ки дар дохили бордонаш ба ;уз аз либоси ношуста чизи дигаре нест?
 - Дар аввал ман ;ам ба афсонахонии ; бовар кардам, чароки ; намоишкорона покати (пакет) нимсераи (3.5 кило, як сери аф;он; баробар ба ;афт килост) бодому пистаро аз р;и либоси ношустаи бордонаш кашида болои дастархон монда буд, вале баъдан дур;;и бефур;;аш ошкор шуд. Медони-ч; Ма;буби ;ун, - Башири ;азораи чашмтанг киса;ояшро пури ма;з карда ними шаб о;иста-о;иставу макида-макида мех;рдаст. Дишаб г;ш фаро дода, садои кишмишх;рии ;ро аранг-аранг шунидам.
 - Ту бубин? Наход одам к;рмуш барин ;изоро аз ;;ра;ояш пин;он мекарда бошад?
 - Соддаи Махбуб, соддаи ту. Агар бордони Башир аз сав;отии аз Парвон овардааш пур намебуд, пас чаро ; дари ;евонашро ;улф зада калид дар ;айб мегардад?
 - Волло; ки гапат билкул са;е; аст. Баъди таътилу аз Парвон гаштани ;;раамон дари ;евони либосаш ;улфу калиддор шуду ;евони ману ту да;анвозу бе ;улфу калид. Худсито; пешаи шайтон аст, вале бовар мекуни, ман як дона тутмавизи аз Дарвоз овардаамро дар тан;о; нах;рдам. Худат шо;иди, ки ман дар р;зи аввали ба ;анда;ор расиданам д;стонамро ба ме;мон; хоста, кулли х;рдании бордонамро р;и дастархон монда будам: ;ам чорма;зу ;ам ашта; (як навъ зардолуи хушки бема;з) ва ;ам туту тутписти (тутмавизи аз осиёб гузаронда) ;алво барин сап-сафеди ватанамро.
 - Ман-ч;? Магар ман чизеро аз д;стонам путу пин;он карда будам? Ба худат возе;у равшан аст, ки ман ;ам мисоли худат як дасткавл сав;отиямро дар т;ли ду ;афта бо ;амсояуто;у шарикдарсонам лаззат бурда тановул кардам. Боз ошно;оям он ;адар паниру ;урути Зебокро таъриф карда буданд, ки мондан гир. ;амин Башири хасис дар ;атори дигар андивол;оям (;;ра;о) сари дасторхон нишаста буд. ;ори Исмат барин фатирро дар ;аймо;и  Вахон ;;тонда ба да;ан мебурду дафъатан боз аз г;шти яхнии хашгови Помир чошн; мебардошт. Он ;адар шикамсериву дулун;а х;рд, ки р;зи дигар маризи (бемор) дарунрав; шуда буд. Чашмони бодомиаш ;ангоми тановул олучаи К;ксултон барин калон шуда буданд. ;оло сав;оташро аз мо руст мекардаст.
 - Ман миллатч; нестаму лекин аз бардоштам як чизро да;и; донистам. Мо – то;икони к;;истон; бурдаи охирини нонро бо д;стон мебинем, вале кору амали ;амин ;азораву пашту;о вожгуна аст. Пан; ва;т намоз хонда ;адру макр мекунанд.
 - Ма;буби ;ун, ту ризоят меди;и, агар ман ;амватанам Навр;збеки вахониро ба уто;амон биёраму Баширхон ба уто;и ; ба пеши ;азора;ои бомиёниаш равад. Дар лайлия ;оло ;азора бо ;азораву пашту бо паштуву нуристон; бо нуристон; мезиянд. Наход, мо, то;ик;о, аз он;о кам бошем?
 - Розиям, бигузор Навр;збек ба уто;и мо биёяд, вале ман то ;амин Башири лаънатиро ;азо нади;ам, Ма;бубшо;и дарвоз; набошам.
 - Чи тур ;ро ;азо меди;;?
 - Ни;он аз ;ама бо саргур;;и бахшамон Барёлаи пашту як кор мекунем. Ба Башир бардур;; хабари фавти падари беморашро мег;ем. Замоне ки ; Парвон рафт, мо, айёрони гур;; сав;оти;ои русткардаашро ба ;ама баробар та;сим мекунем.
 - Кош чунин мекардед, Ма;буби ;ун.
 - ;оло мебини, Амон. Ман гапамро ду намекунам.
Нисфируз;. Башири шикамкалони бинипучу; аз маш;улияти навбат; баромада, хиромон-хиромон ба с;и лайлия гом мебардошт. Фикру зикри ; тан;о банди як чизе буд: «;оло ки шарикдарсон дар дарсанд, ; метавонад дар тан;о; аз пистаи тозакардаи ватанаш шикамсер; бих;рад. Сипас, ; дар покате каме аз ;улингу чорма;з гирифта, ба гулгашти ша;р меравад. Болои курсие нишаста ба;узуру бо хотири ;амъ аз т;шаи покаташ н;ши ;он мекунад».
Мисоли айёрони маш;дида, ; гирду атрофи худро аз назар гузаронда, ба ;авлии калони лайлия даромад. ;авливу долонро беодам дида, Баширхон бо хотири ;амъ шоду масрур байтеро аз мардумони ;азора;от зери лаб тараннум карда ба уто; даромад.
Уто; пур аз одам буд. Ма;бубшо;у Амонбек аз ку;ое к;рпа талабидаанд, ки шарикдарсон болои он;о ба ;ам ;афсу чорзону мунтазири чизе сокиту сархам нишаста буданд. Баширхони ;айратзада мушаввашона тарафи ;;ра;ояш нигарист. ;ама лолу музтар: ;ам пашту;ои хушчашму  сиё;м;й, ;ам ;азора;ои рухсорадунгу майдабин; ва ;ам то;икони сафедп;сту те;биниву ;ам нуристони;ои зардинаву кабудчашм. Дар сафи пеш мураббии сахтгир Си;истон; бо имом-хатиби мас;ид Саидфаррухи Пан;шер; муаддабонаву ма;зунона нишаста буданд. Саидфаррух як бори дигар тарафи Баширхон ниго;и ма;зунона афканда, бо овози хуш сураеро аз ;уръони Ма;ид тиловат кард. Башир моту маб;ут ;ониби Амонбеку Ма;бубшо; нигарист. ;атраи калони ашкро дар н;ги мижгони Амонбек дида, че;рааш шукуфон гашт. «Хайр аст, ки мусибати омада дур аз хонаводаам будаст. Ба сари Амонбеки бечораи сиришк дар чашм кадом бадбахтие омадааст. Пас аз ;афтае имти;онот шур;ъ мешаванд. Бечора Амонбек ба Бадахшон, ба ;амон вулусволии наздики Читроли Покистон чи тур худро мерасонда бошад?» - аз дил гузаронд Баширхон. Саидфаррух дуову ;уръонхониро хатм кард. Шарикдарсон дар ;а;;и мар;ум бори охир омин гуфта, як-як аз ;о бархостанд. Ма;бубшо;и рангпарида ;амро;и Барёлайи русух (бо;уръат) назди Баширхон омада, ;ро бародарвор о;;ш гирифтанд. Баширхон ;уръати саволу ;авобе надошт. Мисоли тифли маъсум ; ;айрон-;айрон тарафи ;;ра;ояш менигарист. Сукути хонаро Ма;бубшо; халалдор сохта, бо овози пасти барояш бегона гуфт:
 - Баширхон, д;стам. Ин са;ар як саррофи (с;дхур) то;ире бо номи Мирзай Кайони аз Парвон наздамон омада буд. Туро мо пайдо накардем. Он марди то;ир хабари бадеро бароямон оварда буд. Д;стам, ин р;з ба сари ;ар кас меояд. Таъзияи маро бипазир. Падари бузургворат р;зи ;умъаи ;афтаи пеш дунёи фониро тарк карда, ;он ба ;онофарин супурдааст...
 - О; Худоё. Ин мусибати ман будааст, на аз Амонбек, - нолаи пурс;зе кашид Баширхон. Да;и;ае баъд ; нобоварона як-як ба р;и ;амро;онаш  нигариста бо як о;анги пураламу озурда;олона гуфт:
 - Агар шумоён д;стони ман бошед, чаро о;илан маро ога; накардед? Ку;ост он то;ири шумхабар, ку;ост?
- Баширхон моро маъзур дор. То;ир омад, хабарро гуфту пушти кораш ба ша;ри ;алолобод рафт, - тарсону ларзон дар ;авоб гуфт Амонбек.
Баширхон аз ;аму анд;;и бекарон даст ба сар бурда о;оз ба м;каниву р;кани кард. Ин замон мурабб; Си;истон; Баширро оромкунон гуфт:
 - Баширхон, писарам, р;каниву м;кан; хоси занони мусибатзада аст. Мардона бош. Ин хости худованд асту сабур; аз ту мехо;ад.
   Дониш;;ёни шиносу ношинос даст ба гардани Баширхон ;ал;а карда, бо овози ;азин ;ро дилбардор; медоданд. Си;истон; баъди тава;;уфе омирона амр кард:
 - Баширхон, ;оло ба ватан рафтанат лозим. Муаллимону дониш;;ён бароят пул ;амъ карданд.
 - Имти;онот чи мешавад? - ;и;;осзанон гуфт Баширхон.
 - Дар ин бобат ;ам махур. Пасон месупори.
Баширхон бо к;маки Ма;бубшо;у Амонбек рахти сафарро тез ;амъовар; намуд. Амонбек ориятан бордони калони худро ба д;сташ таъвил дод. ;амро; бо д;стони ;азорааш Баширхон ба бозори калони ша;р, ба он ;ое, ки аз пеши чавк (чорс;) мусофирон ба ша;ру наво;; мераванд ра;сипор шуд. ;ангоми хайрбод бо д;стон Баширхон то;ат накарда мисоли занон як бори дигар ;ой-;ойг;ён гирён шуд.
Ронанда, як ;збеки даризабон ога; аз чунин «во;еаи ноба;ангом» мутари (мошин) там;аи таксидорашро давону о;ил ;ай мекард. Го;-го; ; ба оиначаи болои сар ба мусофири ;амзадааш ниго;и пур аз тасаллият мефиристонд. Баширхон худро идора карда наметавонист. Аз с;зишу шиддати ;ами ноба;ангом ; тамоми ро; паст-паст мегирист, вале наздик ба ша;ри Парвон садои гиряаш баландтару баландтар мешуд.
 - Хонаатон дар кадом тараф, о;о? – о;иста пурсид аз Баширхон ронандаи дамдузд.
 - Ба тарафи чап тоб дода, ба ма;аллаи Гулба;ор ;ай кунед. Хонаи мо дар охири ма;алла аст, - фи;-фи;кунон гуфт Баширхон.
Чангу хокро ба ;аво бардошта, мутар ба пеш, ба назди як ;авлии похсагин, ки атрофашро полезе аз кадуву харбузу тарбуз печонда буд, мехазид. Баного; рангу р;и Баширхон дигаргуна гашт. Ками дигаре монда буд, ки чашмони ; аз косахона бароянду ; ;аландарвор «ё ;у» биг;яд. Бо як овози хирросии ба худ бегона ; амркунон дод зад:
 - Ронанда со;иб, лутфан, назди он марди миёнсоли каланд дар китф истод кунед. Хо;иш мекунам мутарро истод кунед.
Такси каме дуртар аз он марди де;;онсурати полезкор истод шуд. Баширхон аз мутар баромада, бо нидои «маро фирефтанд, маро г;л заданд, падар;онакам зинда будаст» г;ён масту девонавор ба с;и мард давид. Ду ;адами дигар барин масофа то он марди де;;он;иёфа монда буд, ки Баширхон р;и ро;и пур аз чанг бехуду беёд чаппа шуд.
Мард, ки то ин ва;т ;айрону музтар ба с;и ;авони аз такси поиншуда ниго; мекард, якку якбора ;ирев бардошт:
 - Ё Алло;, ;авони афтода дар хок Баширхони ман набошад?
Марди де;;он пеши чавони сарсомзада (бехуш) омада даст ба че;рааш бурд ва пас аз да;и;ае фи;они ;амолудаш ба осмон печид.
 - О; Худоё. Бачам, писаракам, маро дида аз хурсанд; шодимарг шуд. Худоё бачаамро зинда бисоз...
 Сухан дар да;он мард дар назди Баширхон якпа;лу афтод. Ронанда чунин ла;заро аслан интизор набуд. ; бешуурона назди ;;йбори калон рафта, осемасар ним сатил обро ба сару р;и падару писар рехт. Баширхони ба ;уш омада падарро сахт о;;ш гирифту дубора ла;оми гиряро сар дод.
Дар лайлияи техникуми зироати ша;ри ;анда;ор та;ти ро;барии Барёлаю Ма;бубшо; ;улфи ;евони Баширхон шикаста шуд. Шарикдарсон мушт-мушт ма;зу ча;з дар ;айб мерехтанду аз хуш;ол; ;а;-;а;занон механдиданд...
Муаллиф Довудшо;и Сулаймоншо;
Сана 20.09.2021 
 


Рецензии