7. 7. Сетевые модели в решении задач оптимизации о

7.7. Сеткавыя мадэлі ў вырашэнні задач аптымізацыі арганізацыі дзейнасці.

Аптымізацыя арганізацыі дзейнасці ўключае ў сябе два аспекта:
ПЕРШЫ-галоўны. Ўзгадненне працоўнага графіка і рытмікі занятасці ў межах сутак з біярытмікай чалавека.
Г.зн. у тых відах дзейнасці, дзе няма неабходнасці ў бесперапынным знаходжанні персаналу на працоўных месцах, прадукцыйнасць працы і якасць вынікаў якiя могуць быць істотна павышаны на аснове прадастаўлення работнікам права знаходзіцца, дзе заўгодна ў любы час, акрамя устаноўленага графіка планёрак і падвядзення вынікаў, пры ўмове, што да зададзеных тэрмінаў кантролю па факце "выканана - не выканана" даручанае ім справа будзе выканана ў адпаведнасці з патрабаваннямі, прад'яўленымі пры пачатку працы, альбо вышэй за іх.
Рост эфектыўнасці працы пры такім падыходзе дасягаецца за кошт таго, што работнік працуе ў адпаведнасці са сваёй біярытмікай, з прычыны чаго найлепшым чынам рэалізуе свой творчы патэнцыял.
І найгоршым варыянтам выкарыстання біярытмічна абумоўленага творчага патэнцыялу людзей з'яўляецца жорсткі графік: з давядзеннем да ідыятызму пры пачасовай аплаце працы бухгалтарскага патрабаванні аб захаванні абумоўленага заканадаўствам балансу працоўнага часу, для падганяння якога перапынак на абед летам складае 48 хвілін, а зімой - 45 хвілін; і з перакладам гадзін з "зімовага" на "летні" час на падставе эканоміі электраэнергіі*  — новае ў жыцці дзеюць не электралямпачкі, а Людзі на аснове біярытмікі, уласцівай кожнаму з іх, - а біярытміка дэкрэтам аб пераводзе гадзін далёка не ва ўсім падпарадкоўваецца (самы яркі таму прыклад: змест дойнага статка з аднаго сезоннага часу на іншае і назад ні дзе не вырабляецца - надоі падаюць незаменна).
ПА-ДРУГОЕ. Ліквідацыю паразітных відаў дзейнасці з працы ў цэлым, аднак пры ўзгодненасці захоўваюць віды дзейнасці з біярытмікай чалавека.

* Гэта можа быць дапушчальна ў нейкія надзвычайныя перыяды гісторыі дзяржаў, напрыклад у ходзе вайны, але не павінна станавіцца і быць звычайнай нормай жыцця грамадства. Акрамя таго, асноўная доля электраспажывання прыходзіцца не на асвятляльныя сістэмы, а на прамысловае і транспартнае абсталяванне, з прычыны чаго эканомія электраэнергіі за кошт увядзення сезоннага часу нікчэмная, нават калі яе не суадносіць з шкодай, які выклікае збой біярытмікай Мноства людзей (ёсць ацэнкі, згодна з якімі краіна губляе парадку 150 000 чалавек штогод з прычыны хвароб і траўмаў, выкліканых збоямі біярытмікі).

У аснове аптымізацыі арганізацыі дзейнасці ляжыць хранаметраж працоўнага часу. Хранаметраж працоўнага часу прадугледжвае аналіз працэсу працоўнай дзейнасці работніка ці калектыву, у ходзе якога:
- працэс працоўнай дзейнасці рубяжамі дыскрэтнага кантролю расчленяется на разнастайныя складнікі, сукупнасць якіх прадстаўляюць у форме сеткавага графіка, у якім кожнае дзеянне можа быць звязана з тым ці іншым канкрэтным работнікам;
- працягласць кожнам складнікам хронаметрыруецца па факце альбо аднаразова, альбо збіраецца статыстыка, якая пасля апрацоўваецца;
-  з усяго мноства складнікаў вылучаюцца:
= безумоўна неабходныя ў працы дзеяння (прыклад: пры мантажы станка на падмурку працоўны прысаджваецца на карткі, накладае на шпільку шайбу, пасля чаго нашрубоўваюць на шпільку гайку);
= адпачынак як неабходная біярытмічна абумоўленая фаза для падрыхтоўкі да чарговых безумоўна неабходных падзей (прыклад: навярнуўшы гайку, перад тым як перайсці да наступнай пазіцыі, каб навярнуць гайку на чарговую шпільку, працоўны распростваецца і размінаюць мышцы спіны і ног);
= паразітныя па адносінах да выканання працы дзеянні, якія не з'яўляюцца ні безумоўна неабходнымі, ні біярытмічна абумоўленым адпачынкам у працэсе працы
(прыклад: працоўны пастаянна падымае і кладзе ў кішэню ключы ад бытоўкі, выпадаючыя з нагруднай кішэні яго курткі кожны раз, калі ён нахіляецца: паразітныя дзеянні-ліквідаваць, для чаго неабходна забяспечыць працоўнага
спецвопраткай, у якой кішэні зашпіляюцца на маланку альбо на ліпучках).
= распрацоўваюцца мерапрыемствы па ліквідацыі паразітных дзеянняў (змяненне размяшчэння працоўных месцаў і кампаноўкі кожнага з іх*, пераразмеркаванне абавязкаў паміж членамі калектыву, увядзенне новых, сумяшчэнне і ліквідацыя нейкіх пасад, навучанне сумежных прафесіях і больш эфектыўным прыёмам працы);
= распрацоўваюцца мерапрыемствы па больш эфектыўнаму ажыццяўленню безумоўна неабходных дзеянняў (змяненне размяшчэння працоўных месцаў і кампаноўкі кожнага з іх*,пераразмеркаванне абавязкаў паміж членамі калектыву, увядзенне новых, сумяшчэнне і ліквідацыя нейкіх пасад, навучанне сумежных прафесіях і больш эфектыўным прыёмам працы);
-  фарміраванне і аблік сеткавай мадэлі дзейнасці адпаведнай новай яе арганізацыі;
- пераклад кіравання на новую арганізацыю дзейнасці.

* Гэтым павінна займацца эрганоміка - навука аб адпаведнасці тэхнікі і штучнай асяроддзя пражывання - з аднаго боку, фізіялогіі і псіхалогіі чалавека - з другога.