Китоби Хиштхона. Ашуров Абдусами Абдурахимович

                Ашўров Абдусами Абдурахимович



                Бувад равшан ин нукта бар ахли дид,
                Ки менаояд аз ќуфл кори калид.

                Чоми

          Ашўров Абдусамї  11 апрели соли 1949  дар дењаи Хиштхонаи љамоати Пунѓази ноњияи Ашт таваллуд ёфтааст. Падараш – Ашўров Абдурањим. Модараш – Ашўрова Тиллобибї.

          Соли 1964 мактаби њаштсолаи №13, ба номи Камоли Хуљандии дењаи Хиштхона ва соли 1966 мактаби миёнаи њаи Хиштхона ва соли 1966 мактаби миёнаи №7, ба номи Садриддин Айнии дењаи Бободархонро хатм намудааст.

         Солњои 1966-1967 дар омўзишгоњи касбї-техникии №18-и шањри Конибодом тањсил намуда, соњиби касби «тракторчии васеъихтисос» шудааст.

     Оиладор. Хамсараш – Ашўрова (Файзуллоева) Маърифат.

    Оид ба њаёту фаъолияти мењнатиаш маќолаи зер манзури хонандагон гардидааст.


                Мањаллаи  ибрати њамагон.


Сўњбати якчанд нафар мўйсафедон, ки дар чойхонаи маркази дењаи Хиштхонаи Љамоати дењоти Пунѓази ноњияи Ашт нишаста чой менўшиданду баъзеашон ба шоњмотбозиву баъзеи дигар ба мутоилаи рўзномањои даврї ва муњокимаи маводњои он рўзномањо машѓул буданд, беихтиёр диќќатамро љалб намуд. Яке аз онњо рўзномаеро чорќат намуда ба рўи дастархон гузошту ба болояш кафи дасти росташро, ки панљањояш кушода буданд, нињода гуфт:

     -Кас аз ин мухбирону рўзноманигорони имрўза њайрон мешавад. Шарм надошта, тамоми камбудињои дар њаёти љомеа љойдоштаро айби њукуматдорон ё каси дигаре медонанд. Њай-њай нагўї, тоза намудани њавлињояшону дар хонањояшон хўрокпазиро низ ба гардани онон бор мекунанд…

     - Њољї бобо, аз афташ боз ягон маќолаи бемазмунеро хонданд, - табассум кард мўйсафеди дигаре пиёлаи чойро ба њампањлўяш дароз намуда.

     - Ин сафсатањоро хонда, дилам бењузур мешавад, - суханашро идома дод Њољї бобо, - агар табъашон аз партовтўдаи назди хонаашон хира гашта бошад, магар наметавонанд ба зану фарзандонашон ва њамсояњояшон фањмонанд, ки партовњоро ба љои дигаре баранд? Магар наметавонанд, ки ба њамон ду-се чуќураки сабилмондаи роњи назди дарвозаашон каме хок андохта њамвор намоянд? Не, эшон даст дар киса нишинанду њатман бояд касе аз идораи роњсозї омада чуќуракро њамвор кунад, ё мутасаддии дигаре илољи партовро ёбад!

      Мўйсафеди дар катчаи рў ба рў нишаста бо аспи худ пиёдаи њарифашро тараќќосзанон гирифт ва табассумкунон:

      - Шах! – гуфту сар аз болои тахтаи шоњмот бардошт ва ба Њољї бобо нигариста, - гапатон њаќ, агар ба умеди ким-кадом идорањо шуда менишастем, магар роњи дењаи моро каси бегонае таъмир намуда, мумфарш мекард? Ё магар масъалаи обро дар дењаи мо бегонаи дигаре омада њал карда дода метавонист? Рањмат ба аъзоёни кумитаи дењаю раиси кумита Абдусамї Ашўров, - гўён боз ба болои тахтаи шоњмот хам шуд...

      Ин сўњбатро бо завќ гўш мекардаму дар лавњи хотирам чанд лањзае аз њодисоти солиёни пешин бедор гашт. Солњои 90-и асри бист ва аввали асри бисту якум дар Тољикистон байни ањолии кишвар ягон табаќае набуд, ки аз ранљи воќеоти нангини он замон дар канор монда бошад. Яке на аз тарсуї, балки аз бими љони ањли байту хешу аќрабо худро ба мулки бегона афканда бошад, дигаре барои ба наздикони хеш ќути лоямуте пайдо намудан. Дар ќатори њамдиёрон ман њам давоми солњои 2001-2004 ба чандин манотиќи Федератсияи Русия сафар намуда бо муњољирони мењнатї њамсўњбат мешудаму аз њолу ањволашон хабардор мегаштам. Дарду аламњо зиёд буданд, вале вазъияте њамеша малолхотирам намуда, боиси сўзиши ќалбам мегашт. Ин њам бошад, дар байни муњољирони ба њама гуна корњои тасодуфї омодагии доимидошта дидани нафароне буд, ки замоне дар мактабњои олии Иттињоди Шўравї бомуваффаќият тањсил намуда, соњиби касбу њунарњои гуногун гашта буданду дар соњањои мухталиф ба халќу Ватан хизмат мекарданд. Дар байни ин мутахассисони хору зоргашта муаллимон низ кам набуданд. Ба он омўзгорони маълумоти олидор, ки чандин нафарашон донишгоњу донишкадањоро бо гирифтани дипломи аъло (сурх) хатм намуда буданду њоло яке дар даст асбоби дуредгарї, дигаре – бел ё чалаки пурлой, сеюмї – љорубу чорумї -  аробача дар мулки бегона машѓули ба пайвандонашон пайдо намудани ризќе буданд, менигаранду сўзи љигари ононро андаруни дили худ боз њам баръалотар эњсос мекардам. Охир, фарзандунаберањои мардум дар мактабњо мўњтољи омўзгори босаводеанду ин омўзгорон бошанд маљбуранд…

     Дар шањри Перм бањори соли 2004 бо яке аз чунин омўзгорон – Ашўров Абдусамї вохўрдам, ки њанўз соли 1971 шўъбаи рўзонаи факултаи биологияи Институти давлатии педагогии Ленинобод ба номи С.М. Киров (њоло ДДХ ба номи Б.Ѓафуров) –ро бо бањои аъло хатм намуда буду дар мактабњои миёнаи ш. Шањритус, ш. Адрасмон, дењаи Хиштхонаи ноњияи Ашт аз фаннњои химия ва биология дарс гуфта, туфайли мањорати баланди педагогї ва дониши фундаменталию саъю кўшиши њамарўзааш дар самти бењтар намудани сифату самаранокии дарсњояш њам дар байни шогирдонаш, њам дар байни волидайни онон  ба обрўю эътибори хосае соњиб шуда, дар ќатори мукофотњои хеле зиёде ба Ифтихорномаи Вазорати маорифи СССР (1988 с.) ва Нишони «Аълочии маорифи халќи Тољикистон» (1991 с.)  низ сазовор гашта буд.

      Абдусамї, ки соњиби 9 фарзанду наберањои зиёде асту худ чун фарзанди ягона парастории модарро низ дар зимма дорад, муддати якчанд рўзи њамроњ буданамон на дар бораи он, ки таќдир дар чунин синну сол маљбураш намудааст, соле 5-6 моњ дар муњољират барои рўзгузаронї пул кор кунад, балки бо сўзу гудоз дар он бора наќл менамуд, ки аз имконияти ба чандин шогирдонаш, ки, ба гуфти худи ў «хеле болаёќатанду дар сурати таълими дуруст гирифтан мутахассисони хубе њам мешуданд», мањрум гаштааст. Бале,дили пурэњсоси ў на барњолихудаш,балки ба фарзандони аз тањсили босифат дарканормондаи мардум ва баояндаи миллат месўхт…

     Шукри Худо, ки њаёти мардуми кишварамон тадриљан бењтар гашту  Ашўров А. низ имкон ёфт, ки аз соли 2005 сар карда, боз пурра ба касби дўстдоштааш машѓул гардаду дарвазифаи директории мактаби миёнаи раќами 13 дењаи Хиштхона ба эњё намудани низоми пештараи љараёни таълиму тарбия дар ин мактаб камар бандад. Ў дар муддати кўтоњ тавонист муаллимони пуртаљрибаи зиёдеро барои бозгаштан ба касби худ тарѓиб намояд. Албатта, ин кор ба Абдусамї пеш аз њама аз он сабаб муяссар гашт, ки ў аллакай њамон ваќт таљрибаи бои беш аз 12- солаи роњбарї намудан ба коллективи муаллимонро дошт. Яъне Ашўров А. аз соли 1984 то соли 1990 дар вазифаи љонишини директори мактаби миёнаи № 13–и дења ва аз соли 1990 то соли 1998 дар вазифаи директори мактаби № 61–и дењаи Хиштхона, ки навтаъсис буду дар натиљаи љидду љањд ва кўшишњои ў бо коллективи ањлу тифоќи педагогї пурра карда шуда ва бо бинои наву асбобу анљоми хониши замонавї таъмин гардонида шуда буд, фаъолият бурда соњибмалака гардида буд.

      Дар урфият «ба умеди касе нашаву буттаро дор!» мегўянд, ки аз сўњбати мўйсафедони барнодили дењаи Хиштхона, ки лањзае аз онро мухтасаран дар аввали ин маќола овардем, низ чунин маънї бармеояд. Мањз натиљаи дуоњою, насињат ва маслињатњои хайрхоњонаи онњо буд, ки бисёр љавонмардони некирода анъанањои гузаштагони дења ба монанди Тошматов Алибой, Ќаландаров Њамроќул, Юлдошев Эшбой, Орипов Маъруфхон ва дигар некзамиронро давом дода, тањти роњбарии шўрои дења ба корњои ободонию созандагї камар баста, таи чанд соли охир ба натиљањои назаррас ноил гаштанд. Дар ин бора дар сањифањои рўзномањои вилоятиву ноњиявї маводњои зиёди муфассале дарљ гардидаанд, вале такрор намудани баъзеашон аз ањамият холї нест:

     1) Бо кўмаку дастгирии Абдулазизов Абдурањим, Ќодиров Содиќљон, Мадаминов Эшбой барин хайрхоњону саховатпешагон пурра аз таъмин баровардану тахтафарш намудани њамаи синфхонањо ва ошхонаю њуљрањои кории мактаби миёнаи №13 ва дар сатњи баланд љашнгирии 80-солагии ин таълимгоњ;
     2) Бо ташаббусу кўмаки моддии Эшбоев У., бародарон Мадаминовњо, Сафаров Н., бародарон Ахмадалиевњо ва дигарон бо оби нўшокии чашмасор таъмин намудани мањаллањои Сафедорас, Наврўз, Дашти Мало ва ѓайра;
     3) Бо саъю кўшиши имом- хатиби масљиди дења Марасулов М. ва дастгирии шўрои дења љамъоварии маблаѓу бо усули њашар таъмир ва мумфарш намудани роњи марказии дења;
     4) Сохтмони маркази савдову тўйхонаи замонавї аз тарафи бародарон Юлдошевњо;
     5) Сохтмони комплекси спортию маркази саломатии замонавї бо ташаббус ва маблаѓњои шахсии соњибкор Эшбоев У. ва бародару писарони ў.

     Рўихати чунин чорабинињову чунин саховатмандони накўкор басо дароз аст.

     Бесабаб нест, ки танњо дар давоми соли 2013 дењаи Хиштхона аз тарафи маќомоти иљроияи Њокимияти давлатии вилояти Суѓд ду маротиба бо «Сипоснома» -њо ќадрдонї карда шудааст. Дар «Сипоснома»-и ин маќомот аз 07.02.2013 чунин омадааст: « Маќомоти иљроияи Њокимияти давлатии вилояти Суѓд барои таъмини сарљамъиву муттањидии сокинон, ноил шудан ба натиљањои пурсамардар саварбар намудани ањолї ба корњои ободониву созандагї, мусоидат ба риояи тартиботи љамъиятї, тарбияи љавонон, устувории оилањо ва амалї намудани санадњои меъёрии њуќуќї Кумитаи мањаллаи «Хиштхона»-и Љамоати Понѓози ноњияи Аштро бо Сипосномаи мазкур ќадр менамояд.
Раиси вилоят Ќ.Расулзода»

     Дар «Сипоснома»-и дигар гуфта мешавад: «Мањаллаи «Хиштхона»-и Љамоати дењоти Понѓоз ноњияи Ашт барои иштироки фаъолона дар озмуни вилоятии «Мањаллаи ањолинишини бењтарин» бахшида ба муносибати «Соли байналхалќии њамкорї дар соњаи об» бо Сипосномаи мазкур сарфароз гардонида шавад. Раиси вилоят Ќ. Расулзода. 06 сентябри соли 2013»

        Ваќте бо Раиси ноњияву кормандони маќомоти иљроияи Њокимияти давлатии ноњияи Ашт, бо роњбарияти сохторњои њифзи њуќуќ ва дигар ташкилотњои давлатию љамъиятии ноњия сўњбат намудам њамаи онњо ба усули корбарии Шўрои дењаи Хиштхона ва шахсан раиси он Ашўров А. бањои баланд дода, таљрибаи ононро намунаи ибрат донистанд. Дар чандин баромадњои худ ин нуктаро таъкид намудани собиќ Раиси вилояти Суѓд Ќоњир Расулзода низ аз ин нукта дарак медињад.


                Абдуќаюми Мухаммадчон

«Чумхурият», № 98 аз 24.05.2014 ва «Хаќиќати Суѓд», №64 аз 27.05.2014.