Китоби Хиштхона. Ниёзов Махмудчон

                НИЁЗОВ  МАХМУДЧОН
 
                (01.01.1934 – 30.01.2009)

               
                Кучо бењунар шуд асири ниёз,
               
                Хунарманд хар кучо бошад сарфароз.

               
                Фирдавсї


    Ниёзов Мањмудљон   соли 1 январи соли 1934  дар дењаи Хиштхонаи љамоати Пунѓази ноњияи Ашт дар оилаи дењќон ба дунё омадааст. Падараш – Одирматов Ниёзмат. Модараш – Мирзохонова Њамроњбибї.

    Соли 1945 мактаби ибтидоии назди колхози «Гулистон» - и дењаи Хиштхона ва соли 1949 мактаби њафтсолаи дењаи Бободархонро ба итмом расонидааст. Соли 1960 мактаби миёнаро ѓоибона хатм намудааст.

    Фаъолияти мењнатии Ниёзов М. хеле барваќт ба њайси чўпони колхози ба номи Энгелс  сар шуда,  минбаъд дар  совхози ба номи Тўйчї Эрйигитов то ба нафаќа баромаданаш  давом ёфтааст.

      Туфайли муносибати софдилонааш ба мењнат тўли ин солњо доимо натиљањои баланд бадаст оварда, борњо ѓолиби мусобиќањои сотсиалистї дониста мешавад.

        Бо ордени «Нишони Фахрї» (1976), медалњои «100-солагии В.И.Ленин» (1970), «Барои мењнати шуљоатнок» (1980), «Собиќадори мењнат» (1984), медали нуќраи Намоишгоњи комёбињои хољагии халќи (ВДНХ) СССР, чандин нишонњои ѓолиби мусобиќаи сотсиалистї ва зарбдори панљсолањо, ифтихорномаю рањматномањои зиёд ќадр гардидааст.

То охири умраш бо њамсараш - Ниёзова Турсуной њаёти ањлу тифоќона бурда, соњиби њафт нафар фарзанд гардидаанд. Писаронашон – Шарифљон, Ањмадљон, Рањматљон ва духтаронашон – Ќимматой, Мављуда, Лочиной ва Заррина дар соњањои гуногуни хаљагии халќ мењнат менамоянд.

Месазад ин љо боре падари Ниёзов Мањмудљон – Одирматов Ниёзматро ба ёд оварем ва аз хислатњои њамидаи ин марди накўном, ки аз байни шаш нафар фарзандонашон (Ањмадљон, Рањматљон, Тиллобибї, Равшанбибї, Нуринисо ва Мањмудљон) ду нафарашон – Ањмадљону Рањматљон дар Љанги Бузурги Ватанї иштирок намуда, њангоми аз фашистон озод намудани кишвари Беларус ќахрамонона њалок гардидаанд, хонандагони гиромиро хотиррасон намоем. Дар бораи ватандўстиву инсонпарварї ва љавонмардии Одирматов Ниёзмат байни мўйсафедони дењаи Хиштхонаву Бободархон ќиссањои ибратбахши зиёде њастанд, ки мо ба наќли њамаи он ќиссањо дар њачми як маќолаи кўчак имкон надорем. Вале лозим донистем,  аз байни онњо ду ќиссаи воќеиро ифшо намоем.

     Боре аз шодравон Бобои Олимљон Исоев пурсидам, ки чаро  бародари калониашон – Бобокалонов Мадисмоилро њамагон «Исмоил Оќсаќол» ном мебаранд?  Бобои Олимљон аввалин раиси Совети ќишлоќи «Пунѓази Поён» («Юќори Понѓоз») таъин шудани Бобокалонов Мадисмоилро наќл намуда, аз љумла чї гуна аз тарафи босмачиёни Рањмонќул – ќурбошї асир гирифта шудан ва ба дењаи Ошоба бурдани он касро наќл намуда гуфтанд:

- Агар љидду љањд ва саховату мардонагии амакам Ниёзмат намебуд, њељ кас акоямро (Бобои Мадисмоилро) аз чанголи босмачиён халос карда наметавонист. Ниёзмат-амакам молу мулки зиёдашонро фурўхтанду аз хешу аќрабои доро ва ёру дўстонашон низ маблаѓе чамъ намуда, онро ба асп бор намуданд ва бо њамроњии чанд нафар љавонмардони дења ба Ошоба рафта, акоямро аз асирї, аз дасти босмачиён халос намуданд, - наќл намуданд Бобои Олимљон.

    Ин ќиссаро баъдтар ман аз забони боз чандин нафар мўйсафедони  дењахои Хиштхонаю Бободархон шунидаам…

     Муаллифи ин сатрњо (А.М.) борњо аз забони рафиќи шодравонаш Анорќулов Фармонќул шунидааст, ки ў чї тавр њангоми сўњбатњои дўстона:

   - Ман њам хиштхонагї, - гўён, таърихи чї гуна соли хониши 1948-1949  дар мактаби њафтсолаи дењаи Бободархон кор кардану дар болохонаи Бобои Ниёзмат дар дењаи Хиштхона зиндагї намудани падараш – Њайдаров Анорќулро бо завќ наќл менамуд.


                Бољи хубиро зи хубони љањон гирад равост,
                Баски номи ў ба хубї дар њама афвоњ шуд.
               
                Туѓрал.


     Ваќте бо худи Њайдаров Анорќул, ки худ зодаи дењаи Ашт буда, солиёни зиёд дар соњаи маориф кор кардаасту њоло дар зодгоњаш истиќомат дорад,  сўњбат намудем, аён гашт, ки он кас њамон солњо бо фармони шўъбаи маорифи ноњия барои кор дар мактаби номбурда ба сифати муаллими математика сафарбар шуда будаасту њамроњи оилаашон њамон сол дар хонаи Бобои Ниёзмат зиндагї менамудаанд ва њаќиќатан писарашон Фармонќул дар ин хона ба дунё омада будааст. Хайдаров А. аз мењмоннавозию лутфу эњсон ва одамдўстиву дасткушодии  соњибхона сухан ронда, бо як мењру муњаббати бепоён аз љумла ќайд намуд,  ки дар ин манзил  аксар ваќт бо рафиќонашон – Холматов  Абдуќодир, Исфандиёров, Усмонов Абдувоњид, Имомов Холмуњаммад, Обидљонов Рањматљон, Собиров Муњаммадљон, Халилов Бобокалон ва дигарон љамъ меомадаанду сўњбатњо меоростаанд.

          - Азбаски мактаби дењаи Хиштхона ибтидої буду барои идомаи тањсил аксар хонандагони ин мактаб ба мактаби њафтсолаи дењаи Бободархон мерафтанд, ман ба фарзандони сокинони њар дуи ин дења аз фанни математика илм меомўхтам ва то њол бисёре аз шогирдони худ ва волидайни ононро бо некї ба ёд меорам, - мегўяд Анорќул Њайдаров…

         Аз инсони нек номи неку фарзандони неку боѓе ёдгорї мемонад. Чї гуна фарзандонро тарбия намудани Ниёзмат Бобо дар мисоли писаронаш маълуму равшан аст. Ва чашмаю боѓе, ки ў онро дар мавзеи «Ќамма»  бунёд намудааст, низ нишонаест аз њалолкору мењнатќарин ва ватандўст будани ин инсони комил.