Чароуная дудачка. казка для дзяцей
– Цяжкім стала наша жыццё на зямлі. Не магу я вас ужо пракарміць. Састарэў я, ды і надышоў час вам сваёй справай заняцца. Адпускаю вас, мае сыны, на ўсе чатыры бакі. Ідзіце ў свет і жывіце, як зможаце.
Апусцілі сыны галовы, прызадумаліся, ды нічога не зробіш. Пагадзіліся яны з рашэннем бацечкі і назаўтра адправіліся ў дарогу па беламу свету свой хлеб здабываць. Першы сын, якога Сцяпанам звалі, быў кемлівым і на рукі ўмелым. Не доўга хадзіў ён па свеце, хутка сцяміў да незнаёмага каваля ў вучні папрасіцца. Ды так у яго і застаўся. Кажуць, з цягам часу добры каваль са Сцяпана выйшаў. Другі брат, якога Васілём звалі, па дарозе натрапіў на хатку сельскага краўца. І яму пашанцавала ў краўца застацца і яго майстэрству вывучыцца. Кажуць, нядрэнны кравец з Васіля атрымаўся. А трэці сын, Іван, ні да каго так і не прыладзіўся. Можа, розуму ды хітрасці не хапіла, бо з дзяцінства яго ўсе дурнем звалі. Але, усё-такі, быў у хлопца ад роду адзін цудоўны дар. Умеў ён музыку лесу чуць і свае песенькі складаць. Але што гэта ўменне яму можа даць у жыцці, чым дапаможа, Іван нават не здагадваўся. Папраходзіў ён сто дарог, гарады нагамі стаптаў, аднак, усё-такі, да сваёй роднай добрай зямлі-матухны вараціўся, туды, дзе рэчка цячэ, ды лес шуміць, птушачкі і ручайкі песенькі спяваюць на розныя галасы.
Ішоў па лясной сцяжынцы Іван, стаміўся, прысеў адпачыць каля высокага дрэва, абапёрся на яго, ды так і заснуў. Раніцой прачнуўся, агледзеўся. А дрэва тое схілілася да яго і кажа:
– Штосьці не ладзіцца ў цябе, Іванушка. Я – старая Таполя, шмат чаго пабачыла на сваім вяку, хачу дапамагчы табе. Бачу, што сябруеш ты з птушкамі ляснымі, любяць і шкадуюць яны цябе, песні твае мне часта напяваюць. Вазьмі маю галінку, тую, што больш мякчэйшая, ды гладчэйшая. Змайструй з яе дудачку, ведаю, будзе яна табе ў бядзе памочніцай.
Нахіліла Таполя сваю галінку ўніз да зямлі і падарыла Івану звонкую дудачку. Усміхнуўся хлопец, зайграў на таполевай дудачцы, а ногі яго самі ў скокі пайшлі. Птушачкі пачулі, як дудачка спявае, і тут жа падпяваць ёй сталі. Сеў Іван пасярод вялікага ляснога лужка, на чароўнай дудачцы грае, а тая развесялілася, разыгралася цудоўнымі галасамі і ўпрыгожыла ўвесь лужок кветкамі нябачанай прыгажосці. Прыляцелі пчолкі, сабралі нектар і ў лясны вулей панеслі.
Увечары прыносяць Івану цэлы гарлачык салодкага мёду, дзякуюць:
– Дзякуй, табе, Иванушка, за выдатны нектар з чароўных кветак, паеш нашага мёду.
Не змог адмовіцца ад падарунку хлопец, схаваў гарлачык з мёдам у сваю торбачку і далей пайшоў. Так хадзіў ён па лясах, па лугах, музыку іграў, а лясныя пчолы мёд яму ў падарунак прыносілі. Прадаў Іван мёд на рынку, грошы атрымаў, бацьку свайму аднёс. Пагасцяваў трохі ў старога і далей у дарогу адправіўся.
Усё лета хадзіў музыка па свеце, нядрэнныя грошы зарабляў, сябе карміў, ды і старому бацьку дапамагаў, у адрозненне ад прагных братоў сваіх. Але тут ужо і восень наступіла. Дрэвы лісце скінулі, трава і кветкі звялі. А Іванова дудачка ўсё гучыць, ды так, што на халодным лузе чароўныя кветкі расквітаюць.
Неяк, незнарок, міма квітнеючага лугу Кароль праязджаў і вельмі здзівіўся ўбачанай казцы:
– Што гэта за цуд такі? Мароз на двары. А тут – кветкі і не вянуць, пчолы кветкавы нектар збіраюць? – прамовіў ён.
І наказаў Кароль слугам даведацца, хто такі цуд стварае. Пабеглі сышчыкі па ўсёй акрузе, усіх распытваць ды аб усім разнюхваць сталі. І даведаліся, што ў беднага селяніна, у якога ў гародзе нічога акрамя гародніны не расце, мёд на паліцах у каморы стаіць, а пчальніка нідзе няма.
– Адкуль ты мёд узяў? – спыталі ў яго слугі Караля. – Твой гарод пусты, ды і пчол у цябе ніколі не было. Значыць, ты – злодзей, цябе арыштаваць трэба.
Схапілі яны старога і да Караля на допыт павялі. І прыйшлося прызнацца бацьку, што яго малодшы сын усё лета прыносіў у хату мёд, ды яшчэ і на рынку ім гандляваў, дапамагаў грашыма старому. І што дудка чароўная ў сына ёсць, яна ва ўсім вінаватая.
– Зараз жа адшукаць гэты інструмент, раз ён чароўны, толькі я магу ім валодаць, – загадаў Кароль.
Пабеглі сышчыкі на пошукі чароўнай дудкі. Ды не так проста аказалася яе знайсці і адабраць у Івана. Хлопец даведаўся пра гэта раней, чым шпікі да яго прыйшлі. Сінічкі, дзятлы, вавёркі аб усім яму паведамілі і схавалі ў вавёрчыным дупле яго дудку. Як ні шукалі шпікі, не змаглі яны знайсці чароўны інструмент.
Але Кароль на тым не супакоіўся. Дачакаўся ён вясны, калі сын старога дастаў з дупла сваю чароўную дудачку, і ўначы выкралі слугі Караля яе ў Івана, калі той спаў.
Прынеслі Каралю, а ён у рукі ўзяў, да вуснаў паднёс, але ніводнага гуку з дудачкі так і не выняў.
– Прывядзіце музыку, хай ён навучыць мяне іграць на чароўным інструменце, – загадаў Кароль.
Схапілі слугі хлопца і прыцягнулі да Караля.
Але, як ні вучыў Іван Караля дудзець на чароўнай дудцы, нічога з гэтага не выйшла. Не захацела чароўная дудачка ў чужых руках граць.
– Раз так, – сказаў Кароль, – ты сам будзеш служыць мне і іграць на дудцы, усе лугі і палянкі ў лясах вакол майго палаца кветкамі ўпрыгожваць. І тады толькі ў маіх каморах будзе самы салодкі мёд на зайздрасць усім суседнім каралеўствам!
– Добра, – адказаў Іван, – хай так і будзе. Толькі за гэта вы, ваша вялікасць, аддасце мне ў жонкі сваю малодшую дачку, прынцэсу Ганну.
А трэба сказаць, што юная прынцэса, толькі адзін раз паглядзеўшы на Івана, у той жа момант у яго закахалася. І гэта адбылося нашмат раней, яшчэ мінулым летам, калі яна шпацыравала ў лесе са сваімі прыслужніцамі. Іван, выпадкова сустрэўшы прынцэсу, захапіўся яе прыгажосцю і падарыў ёй букет чароўных кветак. Юнак і дзяўчына былі зачараваны адно адным, але ўтойвалі свае пачуцці, не вырашаючыся пра іх распавесці. Цяпер жа прынцэса выйшла да каханага і разам з ім папрасіла благаславення ў бацькі.
На шчасце, Кароль доўга не ўпарціўся. Ён даволі хутка пагадзіўся на гэты шлюб, тым больш, што годнага для дачкі жаніха ў суседніх каралеўствах не было.
З тых часоў прайшло шмат гадоў. Кажуць, што потым Каралём у гэтым каралеўстве стаў Іван, бядняцкі сын. І ўсё таму, што нарадзіўся ён, як кажуць, у кашулі. І жонку прыгажуню займеў, і дзяцей каралевічаў выхаваў, і на свайго старога бацьку не забыўся, да старасці даглядзеў. Ды і два брата ў яго служылі, адзін – галоўным кавалём, другі – галоўным краўцам. А сам Іван знакамітым музыкам стаў. Шмат добрай музыкі склаў і па свеце разаслаў. І дагэтуль яго музыку людзі і птушкі любяць, на музычных інструментах іграюць, яго талент услаўляюць.
30.04.22
Запрашаю чытачоў на свой сайт http://domarenok-t.narod.ru
Свидетельство о публикации №222043001153