Ахвяра Сонцадара

Ахвяра “Сонцадара”

У невялікім населеным пункце пражывала нічым не знамянальная сям’я. Ваня і Маня выхоўвалі траіх дзяцей: двух дзяўчынак і хлопчыка.

Іван працаваў на адным з дрэваапрацоўчых прадпрыемстваў. Будучы майстрам на ўсе рукі, ён у нерабочы час выконваў разнастайныя рамонтныя працы ў насельніцтва пасёлка. Грошай з кліентаў не браў, аддаючы перавагу магарычу.

Самагонаварэнне ў тыя часы пераследавалася законам; грамадзяне разлічваліся з майстрам віном “Сонцадар”.

Напой з прыгожай назвай – гатунак савецкага чырвонага мацаванага віна нізкай якасці, якое выпускалася ў Савецкім Саюзе з канца пяцідзесятых па пачатак васьмідзесятых гадоў мінулага стагоддзя. Яно разлівалася, як правіла, у былыя ва ўжыванні бутэлькі з-пад шампанскага.

Выпускаўся напой Геленджыцкім вінзаводам, які размяшчаўся ў курортным пасёлку Сонцадар на Тонкім мысе каля Геленджыка.

Маня афіцыйна нідзе не працавала, займаючыся кравецкай справай дома. Яна была “умелым” майстрам і абшывала кліентак, выкарыстоўваючы два аднастайныя фасоны жаночых сукенак: адзін з іх нагадваў падоўжаную майку-алкагалічку з шырокімі шлейкамі; іншы – той жа варыянт, толькі дапоўнены рукавамі.

У шасцідзесятыя-сямідзесятыя гады сельскім жанчынам было не да высокай моды; яны здавольваліся швейнымі вырабамі краўца-самавучкі.

Аднойчы падчас прымеркі сукенкі Марыя разгаварылася са сваёй кліенткай Надзей, з якой прыяцельствавала шмат гадоў:

– Нават не ведаю, што рабіць з Ваняй: кожны дзень прыходзіць падвыпіўшы! І заробак увесь, да капеечкі, аддае мне, а ўвечары гэты паразіт – зноў “выпімшы”! Што рабіць, сама не ведаю?

– Не перажывай, Манечка, я цябе навучу, мне адна жанчына расказвала, як вылечыла свайго мужа ад п’янства! А ёй некалі старая цыганка параіла, сказаўшы, што гэта – стопрацентны сродак, усім дапамагае! – паспачуваўшы краўчыхе, абнадзеіла Маню заказчыца.

– Я ўжо шмат разоў спрабавала, ды нічога не атрымліваецца, нібы звар’яцеў на гэтай мармытусе “Сонцадар”, – узяла пад сумнеў швачка.

– Не хвалюйся, гэты сродак абавязкова дапаможа! – супакоіла Надзея жанчыну.

– Расказвай, што ж за лекі такія, што ўсім дапамагаюць? – перайшла да справы Маня.

– Трэба ўзяць сабачую кроў, абавязкова чорнага сабакі, іншая не падыходзіць, змяшаць яе з віном і даць выпіць мужу. І усе: Іван назаўжды забудзе пра гэты “Сонцадар”! – радасна завяршыла Надзя абмен карысным вопытам.

Якім чынам змоўшчыцы здабылі кроў няшчаснай ахвяры, гісторыя замоўчвае. Купіўшы бутэльку віна, Маня змяшала інгрэдыенты “лячэбнай сумесі”, прыгатавала вячэру і стала чакаць мужа.

Падчас размовы маці з кліенткай дзесяцігадовы сын гаспадароў знаходзіўся ў суседнім пакоі; ён чуў пра жаночую змову супраць любімага бацькі.
 
Сын дачакаўся прыходу таты з працы ў зацішным месцы, непадалёк ад дома. Хвалюючыся, ён распавёў бацьку аб гутарцы мамы і цёткі.

Іван зайшоў у краму, купіў бутэльку “Сонцадара” і папрасіў хлапчука схаваць віно ва ўмоўленым месцы.

Дома гаспадара чакаў накрыты стол з часночнай каўбасой і плаўленым сырком, што лічылася раскошай па тых часах; у цэнтры стаяла бутэлька “Сонцадара”.

– О, які ў нас сёння багаты стол! Маня, гэта ж з якой нагоды? – уключыўся Ваня ў спектакль, распачаты жонкай.

– Зусім памяці ў цябе няма, мы ж дванаццаць гадоў таму, менавіта ў гэты дзень, пазнаёміліся! Ты толькі прыйшоў з войска, такі прыгожы ў ваеннай форме, я адразу ж у цябе закахалася! Вось я і вырашыла адзначыць гэтую падзею! – старанна гуляла ролю закаханай дзяўчыны маці траіх дзяцей.

– А я і забыўся, здаецца, што гэта было літаральна ўчора! – падыграў жонцы Іван.

– І стол ты такі добры прыгатавала, дзякуй! Вось толькі салёных агуркоў не хапае, ты ж ведаеш, як я іх люблю, –  не зводзіў вачэй галава сям’і з апетытных страў.

– Дык я зараз хуценька збегаю ў склеп, прынясу! – ласкава вымавіла Маня.

За час яе адсутнасці Ваня памяняў бутэльку на стале і паставіў кілішак для жонкі.

Дзеці ўжо павячэралі і займаліся ўрокамі ў суседнім пакоі; за стол селі толькі Іван ды Мар’я.

Напоўніўшы віном стопачку жонкі і шклянку, якая стаяла перад ім, Ваня залпам выпіў яе змесціва, кракнуў і закусіў агурком. З’еўшы па лустачцы каўбасы і сыру (не было апетыту, добрыя людзі накармілі!), галава сям’і паглядзеў на бутэльку.

– Налівай, Ваня, што ж яно, стаяць будзе?! – дазволіла Маня.

Іван пацягнуўся да чаркі жонкі “абнавіць” змесціва; выявіўшы кілішак некранутым, “здзівіўся”:

– А ты чаму не п’еш?

– Мне яшчэ карову даіць, я потым вып’ю! – знайшлася Марыя.

Іван паўтарыў працэдуру разліва-ужывання “Сонцадара”; Маня неўзаметку назірала за мужам.

Калі бутэлька спусцела, Ваня, гледзячы на некрануты кілішак жонкі, спытаў:

– Можна, я і тваё віно вып’ю?

– Вядома, я ўсё роўна не буду! – дазволіла Марыя.

Перакуліўшы чарку, Іван падняўся, падышоў да міжпакаёвай дзверы, азірнуў памяшканне з накрытым сталом і, гледзячы на жонку немігаючым позіркам, гучна вякнуў:

– Гаў! Гаў! Гаў-гаў-гаў-гаў!

Маня ўскочыла з месца і выбегла з пакоя, пачуўшы наўздагон:

– Гаў! Гаў! Гаў-гаў-гаў-гаў!

Відаць, Марыі не спадабалася такое арыгінальнае прызнанне Івана ў каханні; у далейшым яна не рабіла ніякіх спроб далучыць мужа да здаровага ладу жыцця.