Ахъа хьайи тарс

               
ЧIехи переменадин вахтунда, аялар школадин патав гвай гъвечIи кIунтIалай авахьзавай. Виридалайни гзаф дамах ругуд лагьай классда кIелзавай Алмасав гвай.  Адан кIвачерал ботинкайрихъ галкIурнавай цIийи конькияр алай.
Алмасаз килигзавай Мухтара, вич гъвечIи  я лугьуз, гьайиф чIугвазвай: «Зунни ругуд лагьай классда авайтIа, белки бубади зазни гьа ихьтин конькияр къачудай жеди. Мад вуч ийин, -ухьт аладарна Мухтара, - бубади лагьайвал, са пуд йисуз эх хъийида. Ахпа зазни конкияр жеда.»
Тарсуниз зенг яна. Школадихъди са шумуд кам къачур Мухтар садлагьана акъваз хьана: вилик, живедал пулдин чарар алай. Мухтар инихъ-анихъ килигна: са касни авачир. Ада пул гьасятда жибинда туна.
Школадин пипIехъ фена, Мухтара пул гьисабна. Дуьз яхцIур манат ава  «Яраб и пул чи гадайривай аватнавайди ятIа ? –хиялна Мухтара. - Ваъ, абуруз икьван пул гьинай къведа?!  Гадайрин жибинра гзаф пулар жедайди туш»
Мухтаран рикIел тарс аламачир. Ам, вичизни хабар авачиз, туьквендин вилик акъатна. « За конкияр къачуда,- вичи-вичикди веревирд ийизвай ада, - амма бубади абур квехъ къачурди я, ни гайиди я лагьайтIа, за вуч жаваб гуда? Я кас, за хьайивал лугьуда. Чуьнуьхнач хьи. Жагьана. Квахьай затI жагъайданди я.
Мухтар садлагьана акъваз хьана. Адан рикIел чпин классда муаллимди газетдай кIелай са макъала хтана. Макъалада ирид лагьай классдин ученикди вичиз жагъай вад виш манат пул иесидив вахкайдакай кхьенвай.
«Ваъ, - фикирна мад Мухатара,- зани пулунин иеси жагъурна кIанада. ТахьайтIа зал юлдашар хъуьреда: за чуьнуьхна лугьуда. Ахьтин кьацIай тIвар за къачудач».
Мухтар кьулухъди элкъвена, амма тек кьве камни къачудалди, адан вилерикай мад конькийрал алаз муркIадал къугвазвай Алмас карагна.
Мухтар элкъвена туьквендихъди фена. Ингье адан рикIе гьатнавай конькияр. Це пул, къачу.
Мухтар са кIвалин пипIехъ агалтна. Адаз конкияр, кIвачерал алукIна, ахтармишиз кIанзавай . Ам багъар ахъагъунал машгъул хьанвай арада, винидихъай кьве дишегьли атана. Мухтараз мукьва хьанвай. Гададиз дишегьлийрин ихтилатрин ван  хьана .
-Я чан вах, - лагьана юкь алгъанвай дишегьлиди ,- са патахъай гайитIа, муькуь патахъай куда лугьуда. Жуван кIвализ атана, пенсия гайила, за а зегьремар кIвале тун тавуна, вири туьквендал тухвана. Яхцурни вад манат авай. Вад манатдихъ за шекер къачуна, чан вах. Амайди – яхц1ур манат завай багъламадихъ кутун хьана. КIвализ хтайтIа, пул амач!
- Я Секне баде, пул жагъида, агакьар хъийида вал, - секинарзавай ам жегьил дишегьлиди.- Гила инсанар гьуьрметлу хьанва…
- Я чан руш, хъсан я са мерд  инсандал расалмиш хьайитIа… Ингье ам, пулунин иеси. Секне баде вичин хтул Света галаз яшамиш жезвайди я.
Мухтара конькиярни гваз туьквендихъди гьерекатна.
-Ма, ибур вахчу, халу. Зи пул вахце, - теспача яз, тIалабна Мухтара
Ваз абур бегенмиш хьаначни?-хабар кьуна туьквендичи.
-Бегенмиш хьана, амма заз…За абур маса вахтунда къачуда.
Гъиле пул гьат хъувурла, Мухтара Секне бадедин гуьгъуьниз чукурна.
-Секне баде, - лагьана ада агакьайла, - вавай квахьай пул заз жагъана. Ингье ам.
-Вун бахтлу хьуй, чан бала, -шад хьана Секне бадедиз ва адан вилериз накъвар атана. – Вун хьтин кьегьалар тербияламишзавай диде-бубаярни сагърай, квез тарсар гузвай муаллимарни.
Секне бадедин гафарин ван хьайила, Мухтаран чиниз яр хъчена; ам школадихъди катна.
Мухтар агакьайла, тарс куьтягь хьанвай.
-Вун гьина авай, Мухтар?-тажублувилелди хабар кьуна адавай классдин ракIарай экъечIай муаллимди. – Вуна тарс вучиз ахъайна?
-Багъишламиша, муаллим, зун Секне бадедив пул вахкуз фенвай.
-Вучтин пул?
-Адавай квахьай пул заз жагъанвай…


Рецензии