Праудзiвая гiсторыя бел

На стайні пана П. працавалі два конюхі: малады і стары. Неяк увечары скончылі яны працу, павячэралі і выйшлі пасядзець на прызбе. Доўга цi коратка, малады і кажа:
- А што, дзядзька Назар, ці няма ў цябе якой гісторыі? Я б паслухаў…
Падумаў стары Назар, пачухаў галаву і кажа:
- Ведаю адну гісторыю, ды ўжо надта цудоўная. Нават не ведаю, ці расказваць…
- Расказвай, пасля разбярэмся.
- Ну, будзь па-твойму.
Сеў Назар ямчэй і пачаў:
- Пайшоў неяк мужык у горад на кірмаш. Тое да сёе, пахадзіў па шэрагах, паглядзеў кошты, прадаў бабровыя скуркі, што прынёс з сабой, ды і зайшоў у карчму, каб горла прамачыць. Выпіў чарку, другую, глядзіць, ужо і вечар. Нічога, думае, ісці недалёка, не заблытаю. Пайшоў сабе.
Ідзе, напаўголас песні напявае, каб было ісці весялей. І не заўважыў, як дайшоў да патрэбнай сцежцы. І засталося ўсяго нічога: цераз балота, пасля полем, а там і вёска. Месцы знаёмыя, думае, я тут кожную купіну ведаю.
Ідзе па сцяжынцы напрасткі праз балота, а час ужо да ночы і месяца не відаць. Ідзе ў цемры, аб купіны спатыкаецца, баіцца упасць у ваду. Раптам бачыць, нібы агні наперадзе. Падышоў бліжэй - і сапраўды!
Цікаўна яму стала. Дай, думае, зірну, каго гэта на балоты ноччу занесла. Падышоў, бачыць, нібы паляўнічы сядзіць на купіне балотнай. Апрануты багата, боты, шапка, на шнуроўцы срэбныя галуны. Увесь з сябе такі, адразу і не зразумееш, пан ці так, падпанак...
Заўважыў нашага мужыка і кажа:
- Сядай ля вогнішча, выпі, закусі. І мне весялей будзе.
Глядзіць мужык, а перад вогнішчам на рушніку пачастункi раскладзены, і чаго там толькі няма, нават бутэлька віна пачатая.
«Вось добра, - думае мужык. - Да світання пасяджу, там і пайду».
Сеў на купіну каля вогнішча, а паляўнічы і пытаецца, хто, маўляў, такі, і з якіх месцаў будзеш.
- З гэтых самых месцаў, - адказвае мужык. – Вёску за балотам ведаеш? Вось адтуль... А сам кім будзеш?
- Я-та? Паляўнічы, - адказвае, - хаджу, бачыш, то тут, то там, то звера сустрэчу, то чалавека. Гэта ўжо як пашанцуе...
- Гэта так, - ківае мужык, а сам на рушнік з пачастункамi пазірае.
- Ты ясі, не саромейся…
Тут ужо мужыка нашага трэці раз прасіць не спатрэбілася. Папіў, паеў, падсілкаваўся. А паляўнічы глядзіць на яго і цешыцца.
Пасля і кажа, давай, маўляў, спяваць. Мужык аднеквацца, а той ні ў якую, прыстаў, як лазневы ліст. Што рабіць, выпіў мужык яшчэ чарку для адвагі і заспяваў ціхенька. Паляўнічы ўслед.
Праспявалі адну песню, пасля другую, трэцюю... За песнямі і не заўважылі, як замігцела світанак. Тут паляўнічы і кажа:
- Добра, мужык, пара... Павесяліў ты мяне, пацешыў, трымай падарунак!
Дастае з кішэні хустку, разгарнуў, узяў нешта і падае ў закрытым кулаку. Узрадаваўся мужык, хацеў падзякаваць, ды паляўнічы раптам адкрыў кулак і дзьмухнуў мужыку проста ў вочы попелам. Кінуўся ён вочы церці, бачыць, а паляўнічага і няма, як у ваду прапаў.
Што рабіць, пачухаў мужык папярок галавы, добра, думае, дай яшчэ чарку вып'ю на дарогу, ды і пайду. Глядзiць, няма нiякага рушнiка з пачастункамi. Ляжыць на зямлі брудная ануча, а на ёй усякае смецце вывалена, такое, што не тое што ў рот узяць, гаварыць пра яго брыдка.
Плюнуў мужык, сабраўся, было, дадому, а куды ісці - невядома. Куды ні паглядзіш, усюды туман і дрыгва непралазная.
Паднялося сонца, туман рассеяўся. Бачыць мужык, накшталт злева сухi грудок. Цудам, скачучы з купiны на купiну, дабраўся да нейкай непрыкметнай сабачай сцежкi. Далей пайшло весялей. Праз балота, полем, а там і вёску відаць...

- Так, - пацягнуўся малады, - нават не ведаю, верыць ці не…
- Вырашай сам, - кіўнуў стары Назар і падняўся, каб ісці ў дом. – А я ноччу на балота больш ні нагой. Хопіць і таго разу...