Эхо событий в аэропорту
МяхIячкъалала аэропортлизир кадикибти анцIбукьуни лебилра дунъяла халкьли тамашадарили, илдас кьимат кабатес хIебирули лебал.
Кьимат кабатес набчи хъарли хIебургар, амма пикруми вегIли гужли даргес вирути ахIен, илди чили-биалра бекIлизи лугули сари, аэропортлизир кадикибти анцIбукьуначила, гьачам-гьатIи, дила пикри бурес дигулра.
Аэропортлизи арбякьунти уршбала уркIила хIялани аргъести сари. Дагъиста уршби къияндикибси замана, цауркIли дурабулхъесли бяркъурти саби.
ХIушани пикридарибтив Дагъиста дубуртазир тIашдатурти къалурби? Гьанна, чучи хIяжатдеш бетахъибхIели, илди гIяхIцадла кьадарлизир гъятIкадиили сари.
Дубуртази душманти лябкьули биъниличила аргъибхIели, илди къалурбазир цIами адикьурли, гьарахъти шимази, ца къалализибад итил къалализи балахъули, лебилра Дагъиста халкьличи вявдеш диахъутири. Къалурбазир ухули цIа чедаибхIели, лерилра чула дирути датурли, Дагъиста гIяхIгъубзни душмантачи къаршили бургъес дурабулхъутири. Илкьяйда лебилра халкь цауркIли дурабулхъули, ахIерабарибси саби Дагъистан.
Хайдакьла районна бекI ГIялим Темирбулатовла «Хайдакь уцуми» бикIуси жузлизир гIергъити тугъи лер. «Даршдусмазиб игитдешличил бургъули, Дагъистанна чIакнани чула пукьни ахIерадариб, илдани цаси улка ахIекIахъуб биалра, чула ургаб чиналра хI****кIунси гIядат кабизахъур. Ил гIядат хIясибли, някълизи ярагъ касес вируси гьарил дубурланничи, душманти лябкьуси гьунчи дуравхъес хъарли саби, хьурали яра мурдали, сайцун яра балликьянабачил. Илкьяйда саби гьарил Дагъиста мер-мусаличиб. Балагьра, цIахдешра дяхIчидилзан, гьарил гIядат буунсиличи, душмантала къяяназив сунела халкьличи ярагъ ахъбуцибсиличи».
Даргала поэзияла хала дудеш ГIямарла Батирайла назму лебилра даргантани уркIиличиб балуси саби.
Ши духIнар къавгъа делла,
ХIулкIар хьунчала хьунул,
Ва дила хьунча сайну,
Уар или хьунначув.
Ши дурар къавгъа делла,
Дисур гъабзала хьунул,
Ва дила гъабза сайну,
Улхан или гъазали.
Дургар илдигъунти пикруми Дагъиста цархIилти миллатунала поэзиялизир ва прозализир халкьли дучIули ва далули. Илдигъунти пикрумачиб бяркъ касибси саби Дагъиста уршбани.
Халкь сипатбирухIели, «ментальность народа» ирули саби гIергъиси замана. Дагъиста халкьла «ментальность» пикрилизи касалли, аэропортлизи арбякьунти уршбала баркьуди марбарес вирули сай, гIяхIдад бурхIназир гьарилла телефонтазир, чучи дурхьути багьахънибани, илкьяйда дурабухъахъес бахъалгъунти хIядурбиахъублири. Амма илдала баркьуди гапбареси ахIен или пикририкIулра.
Аэропортлизирти анцIбукьуначила нуни савли хIянчиличиб багьурра, бекIлизи бакIибси цаибси пикри сабри, сен-сен уркIи баиба илдала Дагъистайзибси паргъатдеш буэс? ГIяхIти ахIен илдигъунти анцIбукьуни вегI хIерируси мерличир. Челябкьлализиб халаси урехи алкIахъуси балбуц сабри МяхIячкъалала аэропотлизиб дураберкIибси. Ца гIяхIдеш бетаур учибикибтанира халати зарулти хIедарили ташбизнила.
Ну Аллагьлизи шукру рикIулра, аэропортлизир ит дуги хIи кахIертIниличи. Ил бетуцлизиб уркIи-уркIиларад баркалла рикIулра полицияла хIянчизартас. Илдала сабурла халадешли Дагъистайзир душмандеш кахIедикили калун. Илаб полицияла хIянчизартира Дагъиста уршби биънилара халаси кумек бетаур.
Аэропортлизир кадикибти анцIбукьунани лебилра дунъялисра Дагъиста халкьлисра чебаахъиб секьяйда хъабхъси, назикси, баргбердес хIядурси сабил улкализибси даршудеш. Гьалакти пикрумани ва баркьудлумани ца дугили дунъя буэс бирули кали саби. Гьаннала гIергъира илар кадикибти анцIбукьунала хьулчиличир адамтани саби бегIти духути пикруми дурайсу. Халкьлис, мурул адамтас, жагьилтас гьаннала гIергъи гьарил бирусилизиб хатIахIебикес багьандан мурхьли пикрибухъес чебиркур.
БегIлара гьаладяхI ардякьунти улкназибван, нушала адамти самолетуначиб арцурли дунъяла лерилра мер-мусаличи баэс ва илабад чарбухъес бирули саби. Чина-дигара букьес гьундури гьаргли диъни халаси давла саби. Лебси гIяхIдеш кьиматлабарес хIебиубти халкьани, гIяхIдешуназибад къарцинбирули бирар.
ХIукуматла законтазибра, динна кьанунтазибра халкьла гьуни буцни такьсирлизи халбируси саби. Ца дуги-хIери аэропортла бузери тIашбизахъурли бахъал адамтас гIяхIцад зарулти детаур итхIели.
Илкьяйда, хабарагарли пунт бетаурсири Дагъистайзиб 1998 ибил дусла майличиб, пунтчибала кьукьяли Правительствола юрт алавбуцили, дарбадягъинбарибхIели. ИтхIели МяхIямадгIяли МяхIяммадовичли се бариба?
Илала гIякьлула халадешли ярагъра, тIама-гьамара агарли Дагъистайзиб паргъатдеш калахъун.
Гьанна аэропортлизир кадикибти анцIбукьунала черкад, такьсирчиби танбихIлабарая бикIутала тIама ахъли иргъули саби, маслигIятбарая, хатIаличирад черкадерхая, бикIуталайчибра.
Ну биалли, илди уршби танбихIлахIебарили баталли, чула хатIа гьамадли иргъу, ва гьаннала гIергъи жамигIятла ургаб бижгурдешлис хьулчи камли бирар или пикририкIулра. Законнизиб чебаахъибси танбихI бегIлара камси даражализиб барили, хIукуматла органталара халкьлара ургабси балгундеш калахъалли къулайли бирар или гьанбиркули саби.
Пикрумазир ну хатIариркули риасли, цархIил пикри аргъесра хIядурлира. Гьаланачи бурес дигулра, аэропортлизи арбякьунти уршбала ургав нуни валуси чилра левси ахIен.
Бахъла гIякьлуличи хъарахъили, Дагъистайзиб паргъатдеш ва даршудеш калахъес дигулра.
«Ца душманни ши бирцIур, юлдашуни сецад биалра, бахъал хIебирар», бикIули бирар дарганти.
Душманти ахIентира, душманти бетаахъес асухIебирар.
Свидетельство о публикации №223112801239