Мишта д1адаккха деза шекхилар дег1авоаг1аш мустафа

          МИШТА Д1АДАККХА ДЕЗА ШЕКХИЛАР ДЕГ1АВОАГ1АШ  Мустафа Ганижев               
               
        Нах бахача ца1 наьха юкъарле (общество) йоацаш хинаяц. адамаш лаьттан букъа т1а даха д1адоладалчахьа. Т1аккха сага шеквалар доаг1аш хиннад, къаьстта саг з1амига волача хана. Къаьстта шек хилар доаг1аш хиннад саги дагалоацам (цель) боацача.

       Саги дагалоацам ца хилача Даьлах тешар а хургдац, из яхилга да саги сакхетам хулилга сага, кертера махбаргахьа вахара-лелара. Дагалоацам ца хилча сага лелаш хул ше фуде деза ца хов ж1алий к1азилг мо. Массала вода саг шаьрача ара ца1 го е довза. Цига корде мегаш цуна эшар, из дага-лоацам болаш е белха декхар (задача) гучадоалаш. Цхьаккха ца корадича шаьрача ара эшар е дезар, Массала, цо 1адцаькх кхосса таьск дохийташ хул, шийна лайнача оаг1уврахьа, цига ший кхел белгаляргъяцар хьог1а аьнна хеталуш. Цу фаьлго ма яхха:

- Мишта оттабе доаг1а дагалоацам (цель) шийна хьалхишка?
- Саги хоалураш (чувства), вуг шоаша дагалоацамца духьал белха е г1ула-кха.
- Цу саги хоалура (чувству) мишта хоза? Аьнна хаттар доал.
- Хеталуш хилал ва из! Мишта д1алеларгва из ший даьна-нанна хьалхиш-ка.
- Хеталургдий цуна кхы, уж долашехь гонахьа, уж д1адахача мо? Уж дийна доацаш мо?
- Хеталургдац. Из уйла хьачуйоаг1аргяц .
- Ай, цар г1одергъдац цуна эшача, дог лазаргдац цунгар бала?
- Х1аьта даь-наьна доглазаргда цох, цар г1одергда ма хулла.
- Цу уйлах хетадалара, эггара хьалха кхетадеш хул, беррига цуна дай, цуна да-нана, цигар хьал нийссаде даг1ац, цу моча уйлашца.

     Цуна да-нана массийхана цуна хьалхишка ма хули! Х1аьта цуна-м магац цар ц1араш яха, х1ана аьлча, уж массийхана цуна юхе хуландаь из вахача. Цар синош уллув лела, хеталуш! Ший Дай мехка волаш, хетталуш, ший нах уллув хилара. Цудухьа цуна Дай Мохк безалуш хул, ший тайпа, дана-нанна уллув хиларца. Из хоалам (ощущение) геттар дега х1амсара хулаш.

     Сакхетама гучаяха еза дукъеш (темы) хьахьоеш, ше ца кхеташ яраш цар ма1анаш дашха хьожаш. Царех долачох болх-1омбар (опыт) хулаш, кхычаргар хьаэцаш ца ховр. Х1аьта хоалураш (чувства) хул, царех дар белгалдоахаш, къоастаде аттаг1а хулача тайпара. Ер деррига къамаьл доаг1аш ма дий сакхетам дег1абара к1аьнка е йи1ига ха гуш. Ч1оаг1а сакхетама ха хилара берал воалаш саг волача хана!

        Нагахьа ер хоалам (ощущение) хуле белгалдоахилга хоалур (чувства) гаргарча нахаца, т1аккха шеко йоацаш, гаргарча наха тешар совг1адалара. Цудухьа саг хулаш тешаме е майрра шеко йоацаш, дар нийсса гуш. Цу ший наха юкъе ца1 х1амах къайле хинна увзавала ца везаш е эхьхета ца дезаш, эздел е г1улакх доацаш ва аргдоацаш. Из хул сага шийца нийсса дагавувла хара, ца ховр цуна гаргарча саго хьаоалаш. Цудухьа маьхе хул саг з1амига волаш дезала юкъ хьалкхер, цу саги хоалур (чувства) из ший нахаца хилара.

       Цунах хов да-нана е гаргар нах боаца цхьаь хилар совг1а, из ШЕК хул-илга Дунен т1а ваха. Саги б1арччал гучайоал саг ший наха юкъе хьалкхе-ра, т1аккха цуна хул нийсса дагалоацам эшача метте, ший саг волга хайташ, нийсса хьаькъал д1акхоачаш енача халонашца боаг1а махбе.
...                .......   24. 03. 2024 ш.