Самая прыгожая

 на белорусском языке

  Сямігадовы Лёня ўпершыню ўбачыў смаўжоў без ракавін. Лёня адразу сцяміў, што гэта слімакі, якія шукаюць свой дом. Лёне захацелася дапамагчы бедным смаўжам і ён таксама пачаў шукаць іх домікі. Рухаўся Лёня хутчэй смаўжоў, таму хутка апынуўся каля маленькага вадаспаду. Азірнуўшыся вакол, Лёня сцяміў, што, здаецца заблудзіўся. Ох, як не хацелася ў гэтым пераконвацца. Не так ужо далёка Лёня адышоў ад сваёй дачы, але цяпер зусім не ўяўляў у які бок вяртацца. Побач цяпер не было ні смаўжоў, ні іх хатак, затое быў вадаспад. Зусім маленькі, але сапраўдны. Лёня прысеў на пясок. Глядзеў на крыніцу, якая лілася, і разумеў, што вось-вось заплача. А гэтага не хацелася. Жадалася знайсці хаты для ўсіх смаўжоў і вярнуцца ва ўласны. Лёня не заўважаў нічога навокал і вельмі здзівіўся, калі нехта дакрануўся да яго пляча. Ён так уздрыгнуў, што ледзь не падскочыў.
- Дзякуй Богу, жывы! - Вымавіла незнаёмая дзяўчынка, адхапіўшы руку.
- Табе чаго? - спытаў Лёня, як і ўсе хлапчукі ў яго ўзросце, недалюблівы дзяўчынак.
- Я падумала жывы ты ці не? Сядзіш, не рухаешся, нават не міргаеш, - адказала незнаёмая дзяўчынка.
"Яна не заўважыла, што я сабраўся раўці! Вось выдатна!" - у думках узрадаваўся Лёня.
- Я жывы, - сказаў Лёня.
- І сапраўдны. Я думала, можа такая вялікая лялька.
Дзяўчынка ўсміхнулася. Сказала таксама - лялька. Лёня хацеў сказаць што-небудзь пагардлівае, нават рэзкае, але сутыкнуўся позіркам са смяючыміся вачыма дзяўчынкі. І агледзеў усю дзяўчынку. Яна была старэйшая, без банцікаў і касічак, з цалкам сабе дарослай, крыху растрапанай прычоскай. Худзенькая, але круглашчокая. А вочы ў дзяўчынкі былі маленькія, светлыя, смяшлівыя, пры гэтым сапраўды ўсё дасведчаныя і разумелыя.
- Ты не ведаеш, чаму ў некаторых смаўжоў няма панцыра? - рашыўся спытаць Лёня.
- Не вырас, - як ні ў чым не бывала, адказала дзяўчынка.
"Якая яна прыгожая! - думаў ужо не пра смаўжы Лёня. - Прыгожая, як дарослая! Самая прыгожая з усіх дзяўчынак!"
- У некаторых ён так і не вырастае, - працягнула дзяўчынка.
- Хто? - не зразумеў Лёня, у галаве якога было зусім іншае.
- Панцыр. У смаўжоў, - перастаўшы ўсміхацца, растлумачыла дзяўчынка.
- І як жа яны? Без дома? - спытаў Лёня.
- Ім не патрэбен дом. Гэта смаўжы.
Лёня ведаў, што смаўжамі называюць брыдкіх людзей. Сапраўды, навошта такой хата? Што б пакрыць яго знутры сліззю? А потым і звонку.
- Ты, мусіць, выдатніца? - пацікавіўся Лёня.
- Не.
Лёне стала яшчэ прыемней, чаму тое не хацелася, каб дзяўчынка была выдатніцай. Ён то сам выдатнікам не быў.
- Глядзі, конік!
Дзяўчынка працягнула руку і зялёненькі першабытнік апынуўся ў яе на далоні.
- Бачыш, які цікавы!
Лёня нахіліўся, толькі глядзеў не на коніка, а на расчыненую дзявочую далонь. І пальцы з акуратна падстрыжанымі, бліскучымі, як у дарослай, кіпцікамі.
- Не чапай яго, пашкодзіш, яму балюча будзе.
Лёня і не спрабаваў крануць коніка, ён толькі правёў уласным указальным пальцам па дзяўчынкі далоні.
- Тады адпусці яго, - сказаў Лёня.
Дзяўчынка асцярожна вярнула коніка ў траву.
- Ты што-небудзь пра вадаспады ведаеш? - спытаў Лёня.
Яму хацелася, каб яна гаварыла, хоць пра вадаспады, хоць пра конікаў. Бо голас у яе таксама быў самы прыгожы.
- Не, нічога не ведаю. Я пайду, - без паўзы сказала яна.
Вось так адразу ўсё. Прыйшла, памацала, усміхнулася. Цяпер схаваецца. А ён не спытаў ні яе імя, ні дзе жыве. "Я цябе праводжу!" - хацеў сказаць Лёня, але пасаромеўся, бо ні разу не праводзіў дзяўчынак, не ўяўляў, што такое ўвогуле магчыма. Замест гэтага Лёня вымавіў назву свайго дачнага пасёлка і спытаў ці не ведае яна дзе гэта?
- Вунь там! - кіўнула дзяўчынка налева ад раўчука-вадаспада.
Вядома, там Лёня сам не здагадаўся. Ён жа адтуль прытупаў.
- А ты дзе жывеш? - спытаў Лёня.
- Там, - дзяўчынка кіўнула ў супрацьлеглы бок.
Яны жылі дастаткова далёка адзін ад аднаго.
- Як цябе клічуць?
- Надзя.
- Дзякуй, Надзя.
- За што?
Усёразумеючыя светлыя маленькія вочы зноў смяяліся. Лёня не ведаў, што адказаць. Атрымалася кароткае "да спаткання". Амаль адначасова вымаўленае.

 Трэба было думаць пра смаўжы. Трэба было шукаць ім дома. Дакладней, чакаць калі ракавіны самі вырастуць, а пакуль схаваць смаўжоў пад якім-небудзь вялікім лісцем. А Лёня думаў не пра слімакі, пра тое, што ўпершыню сустрэў дзяўчынку з імем Надзя. З усёразумеючымі, усёведаючымі добрымі вачыма. З чароўным голасам. Самую прыгожую.

 Дзяўчынка Надзя, вярнуўшыся дадому, доўга стаяла перад люстэркам. З люстэрка глядзелі на Надзю яе ўласныя невялікія вочкі-шчылінкі. Надзя думала, што зусім-зусім яна не прыгажуня. Затое ў яе прыгожае і рэдкае для цяперашніх часоў імя. Затое яна спартоўка, стройненькая, спрытная... А тое, што прамыя, бясколерныя валасы, круглыя ;;шчокі, шэрыя маленькія вочы - можа быць калі-небудзь дзе-небудзь знойдзецца хто-небудзь для каго ўсё гэта будзе хоць трохі прыгожым.