Што я пiшу, пакуль не пiшацца

Не пішацца. Вось так, каб захапіла, пацягнула, паглынула і... Не пішацца. Толькі думаецца. Аб тым, як добра было б пісаць. Пісаць не ўрыўкамі, не агрызкамі – запоем і шквалам, калі пішаш нават тады, калі думаеш. Думаеш дыялогамі з канца і з сярэдзіны, можаш не ведаць, як пачаць, але ведаць, як скончыць і як скончацца кіданні героя, які шлях ён мусіць прайсці ад сябе да сябе. Гэта шквал і наркотык. Гэта вобразы з пустэчы, дзе толькі што не было і намёку на вобраз. Дзе дэталькі і сувязі ўзнікаюць, бо яны насамрэч там былі ад пачатку. Трэба ўбачыць. Трэба ўслухацца. Калі ёсць асоба, то яна не можа не быць асаблівай. Не можа не ўздзейнічаць на іншых асоб і атрымліваць у выніку... нешта.

Абстракцыя. Не жадаю абстракцыямі.

Калі пішаш асобу, немагчыма мысліць агульна. Вось жа яна, вельмі дакладная: бяжыць, дыхае, спрачаецца, плача, яна матэрыяльная, у яе хочацца ўпасці і не вынырваць суткамі, бо пляцеш і пляцеш палатно. І палатно тое – адзіная рэальная рэчаіснасць, яно тваё жыццё настолькі ж, наколькі жыццё тых, хто жыве ўнутры. І ты разам з імі бяжыш, дыхаеш, спрачаешся, плачаш. Пражываеш усе тыя жыцці, што жывуць у табе і ў тэкстах. Спачатку – у табе.

Я не ўпэўнена, ці жыве зараз хто ўва мне. Не ўпэўнена, што памятаю, куды паклала ключы ад сваіх сусветаў. Раней сусветы адчыняліся самі, калі нават не трэба, іх было больш, чым я магла ўзняць. Мне лёгка было жыць за кошт іх адных і не зважаць, што не будую свой. У якім я – Галоўная Гераіня. Замест свайго я будавала шмат іншых. Адкуль яшчэ ўзяць эмоцыі, уражанні? Чым завабіць прыгоды, калі яны абмінаюць мяне? А ў мяне была капсула – сусвет без прыгодаў ці з прыгодамі дробнымі, якімі нельга напіцца так, каб не мучыла смага. Сусвет жа з прыгодамі быў за нябачнай мяжой. Пругкай і гнуткай. Непрарыўнай. Непераступнай.

...Мяжа была для бяспекі.

А ўнутры капсулы быў каўпак. А ўнутры каўпака была я. Знутры складана ўзаемадзейнічаць, затое проста назіраць. Назірай, калі не ў стане далучыцца. Назірай, калі прагнеш хоць зрэнкамі ўвабраць кроплю жыцця праз шкло... Гэтага мала. Гэта тое, што ёсць. Бяры. Пакуль. Не знікла.

Унутры, дарэчы, не холадна. Прахалодна. Або нават нармальна. Або ніяк. Праблема ў тым, што немагчыма зведаць цеплыню.

Дык вось, у капсуле быў каўпак, у каўпаку была я, а на мне былі вяроўкі. Ці, можа, ніткі? Яны, ведаеце, тонкія. У іх складана варушыцца: упіваюцца. З часам прывыкаеш і не робіш рухаў, ад якіх балюча, нават забываеш, што боль можа быць, нават забываеш, што тыя рухі існуюць, але і зручных рухаў не робіш. Робіш прымальныя. Скаваныя. Няёмкія. Аж да таго, што няёмка рабіць няёмка. Няёмка не быць сваёй. Няёмка, што каўпакоў у іншых нібыта няма, а твой быў нібыта заўсёды і будзе заўсёды, яго нельга разбіць, немагчыма адужаць, пры ім нерэальна быць сабой, якая ўнутры цела, якое ўнутры нітак, якія ўнутры каўпака, які ўнутры капсулы.

Каб быць сабой, трэба разумець, хто ты такая.

Пішу і адчуваю, як наркотык пачынае дзейнічаць, як пульс паскараецца, штурхаючы фразы па крыватоку, як жыццё прыходзіць знутры, а не звонку, і тое жыццё раўняецца моц, энергія, лютасць! А лютасць здольная на ўсё. Я разбіла каўпак і змагла дакрануцца. Я пачала выблытвацца з нітак. Гэта доўга, гэта складана, на гэта няможна пагадзіцца, калі толькі зведаць свой шлях у пачатку! Шлях, які мусіш прайсці ад сябе да сябе. Я пішу, што капсула была, але яна ёсць. Яна хавае ад мяне прыгоды, хавае жыццё і пераконвае, што лютасці яшчэ недастаткова. Накрывае, сціскае, прыдушвае вобразам, што абалонкі – гэта тое, з чым я нарадзілася, што яны неад'емныя, што я аж дасюль эмбрыён. А ўнутры абалонак час ідзе запаволена, ты не можаш развіцца як усе. Ты адстаеш. Ты спазняешся. І гэта не кара, гэта законы прыроды, якія лепей за ўсё прыняць. Але перш чым ты прымеш – правалішся ў багну, правалішся ў шэрасць, правалішся ў слёзы і крыўду, з якіх народзіцца лютасць. І кіне ў атаку на капсулу, на яе пругкую гнуткую сценку, і змусіць біць! біцЬ! біЦЬ! бІЦЬ!! БІЦЬ!!! У шаленстве, у азвярэнні, біць за ўсе тыя разы, калі біць было нельга, усімі сіламі, заціснутымі год ад года ўнутры.

Гэта – жыццё. Гэта – тое, хто ты такая. Капсуле выгадна, каб ты такой не была. Бо ў такой цябе атрымаецца расцягнуць яе, увабраць цэлы свет і жыць. Бо тады яна... не стрывае... і знікне.

Пішацца. Я іду ад эмоцыі. Не захрасаю ні ў багне, ні ў шэрым стане, калі хочацца хацець і не атрымліваецца, калі ўжо нібы пахавала сябе загадзя. Заглушаю інфармацыйны шум – ён таксама душыць, таксама сціскае і перашкаджае пачуць сябе. Вельмі ліпучая сузалежнасць, ад якой вянуць парасткі цікавасці да сусветаў...

Я доўга жыла чужымі ўяўнымі сусветамі, цяпер я будую свой рэальны. І ў ім яшчэ трэба адшукаць месца для чужых. Разбурыць колішнюю канструкцыю, дзе было фундаментам уяўленне, і пачаць узводзіць жыццё на новым, трывалым. Гэта доўга, гэта складана, на гэта няможна пагадзіцца, калі толькі здагадваешся пра шлях у пачатку! Але ж адмовіцца ісці – гэта адмовіцца ад усведамлення таго, хто ты такая. І прызнаць, што змагалася з абалонкамі дзеля нічога – каб не знайсці сябе, а згубіць.

Калі скарачаць адлегласць між багнай і першым рухам у тэксце, вяртацца ў сябе прасцей.

У эмбрыёна ёсць час. Ёсць унутраны стрыжань, які гатовы распроствацца. І ёсць цеплыня, цікавасць і лютасць, з якіх пачынаецца рух.


16–17.11.2024