Эныремыш ден карме

Э;ыремыш ден карме
Йомак сынан мыскара

Икана изи карме мотор ке;еж кечын шоныдымын-вучыдымын э;ыремышвотыш логалеш. Тыгат-тугат утлаш толаша да, низаштат вапш гыч мучыштен огеш се;е. Эшеже теве ситартышыжлан э;ыремышыжат тудын изин-кугун толашымыжым эскеренак шинча. Шинчаончылныжак мучыштен кертеш гын, тыманмеш кокымшо вапшымат кудалта. Тунамже вара сё, пытыш. Тукымжылан «Рвезынекак каварыш» манашышт веле кодеш.
Самырык кармым кучен кертмыжлан вапш мучаште шинчыше э;ыремышет, коеш, моткочак йывыртен: шинчажат йылгыжеш веле, кокланже йылмыже дене т;рвыжымат нулал-нулал колта.
– Теве каслан пеш чесле кочкыш лиеш, – шонкала семынже.
Тыгодым карме э;ыремышын шинчашкыже туге с;рвалышын, умылаш да чаманаш таратышын ончен, ;йым ш;ралтыме мут радамжым рончаш пижеш:
– Ынде, родем, ужамат, мыйым кочнетак?
– Кочкам. Тый логалынат гын, тугеже тыяк чесле кас кочкышем лият.
– Э;ыремыш тос, мо, тыйжын й;ршеш ушет каен мо? Кузе кочкаш тоштат, вет мый чынже денак тыйын родо-тукымет лиям!
– Тыгай родем уло манын, тымарте колалтын огыл ыле. Ондалет дыр? – умылынеже садет.
– Уке, ик ч;чалтышымат, ик пырчымат ом ондале!
– «Ом ондале» манметшым мо дене вара пе;гыдемден се;ет?
– Мо, чылтак от ;шане гын, т;; тукымвожнам почшо да мемнан уло тукымым шарыше «КАРМЕ» мутым нал.
– Вара?
– Мутышто пытартыш «Е» ден «М» буква-влакым верышт дене вашталте.
Э;ыремышет ше;гел йолжо дене са;гажым удыралешат, кармын манме семын буква-влакым алмаштен онча:
– «Карем» мут лектеш. Мыланемже мо, карет гын – карет. Кунар кертат, тунар каре ынде!
– Э-э, колышт теве, умбакыже тукымвожна нерген каласкалем.
– Мом ушанжым каласен кертат? – огеш ;шане э;ыремышет.
– Умбакыже «Карем» шомакыште «А» буква олмеш «Е»-м шынде.
– «Керем» лектеш.
– Ынде ончыл «Е» ден «К» буква-влакым верышт дене вашталте.
– Кас кочкыш марте жапем уло эше. Айда, умбакыжат туштыл толаше, манмыла, йомакет колто веле.
– Мо, нимогай йомак огыл. Тый, давай, буква-шамычшым вашталтен шынден ончо! Мо лектеш?
– Ну-у, «Екрем» лиеш.
– Ынде «Екрем» мутышто «К» буква олмеш «;»-ым шынде!
– «Е;рем»!
– Теве, шкат ужат, ик тукымыш лишемына.
– Мыйже «Е;рем» огыл, «Э;ыремыш» улам!
– А тый мут т;;алтыште «Е»-жым «Э» буква дене алмаштен ончо.
– Умбакыже мо?
– Й;ршеш а;ыра шорык улат, аман? Тидымат умылен от керт мо? Сайынрак шоналте, ынде ме ик тукым огынал гала, а? – чотак ;шандараш пижын вапшеш пижше карме.
Э;ыремышет адак лопка са;гажым ше;гел шола йолжо дене чеслынак удырал колта.
– Мо, чынак ала-мо?
– Чын деч чын! Ынде тидланат от ;шане гын, умбакыже кузе илаш т;;алат?
– Э-э, тугеже пыртак чыталте, мыят семынем сайынрак шоналтышаш улам, – вашешта э;ыремышет да келгын гына шонаш шинчеш.
Э;ыремышын келгын шонен шинчыме жапыште изи карме э;ыремышвот гыч ик йолжым, вара весыжым, кумшым, тыгак шулдыржым толашен-толашен мучыштара да, чулымын гына чо;ештен кая. Эсогыл э;ыремыш родыжлан «Чеверын!» манынат ок пелеште.
– Ых, мошеньык карме! Мыняр шонен толашышым, «Э;ыремыш» шомакым низаштат «Карме» мутыш савырен шым керт. А карме изи гынат, чоя улмаш: нер йымачемак мучыштен кайыш. Мыйжым изи йочам ондалыме семынак ондален кодыш вет! Ынде чылан мошеньык улыт, векат. Илышыжак тыге савырныш, коеш. Ончыкыжым ушанрак лиям: мом кучем, вигак п;тырен пыштем, кошкаш сакалтем…

*   *   *
«Йомак - умбак, мый – тембак!» манме деч ончыч тидымат каласен кодышаш. Тыгай ондалтыш деч вара э;ыремыш ден карме й;ршеш огыт келше. Эртак икте-весылан ;чым гына ыштен илат. Кугурак кармыже э;ыремышын ший ш;ртыжым к;рыштеш, а э;ыремышыже изирак кармым эре кучаш гына ва;а. Эшеже ынде тудо кугурак авыртышым пидеш. Вапшышкыже мо верештеш, тунамак чыла пидын сакала…