Дила шел кепек чарбара
1975 ибил дусла студентунала дуцIрумла каникультала замана, июль базла бехIбихьуд сабри. Нуни шила хозяйствола Институтла кIиибил курс таманбарилри ва каникультала кIел базлис шилизи укьес хIядуриублири. ИлхIели ну кIел дус шилизи вакIили ахIенри. Цаибил курс таманбарибхIели дила зачеткализир авла ва шула кьиматуни сарри, амма ца преподавательличил жал бетаурли наб кьимат кахI****урли калунсири. ИмтихIян бедлугухIели нуни илизи хIябла кахIебатурли, авла кабатахъес тиладибарира, наб чеимцIаси стипендия кайсес гIягIнисири. ИлхIели дила дудеш левси ахIенри, нешличи хъарли шилизиб узбира рузира лебтири. Дила халал узира илхIели студент сайри. Дунъяличи разидеш агарси преподаватель левсири ца, вайгъабза, нуни илала у хIебурасра, итди дусмазиб шила хозяйствола Институт таманаибтани лебтанилра ил валуси сай. Нуни имтихIянна суалтас дархьти жавабти делкIунтири, хIябла кабалтули чеваибхIели, нуни авла кьимат кабатахъес тиладибарира. ИлхIели ил вижгур, вяв-чIярикIес вехIихьиб: «ХIуни ахIенну нуни хIебалас авла кьимат кабатесли, селра кахIебалтас, илхIели баллад хIуни, кьиматла багьа», - викIули, кьимат кахIебатурли вархьира. Набзи имтихIян бедахъес хасси комиссия акIахъубли, профессортала гьалаб имтихIян бедайчи каникультала бурхIни шалгIердухъун. Калунти камти бурхIнас, шел сягIят автобусличив, гIур гъал километрла гьунчи хьурали вашули, шилизи хIявкьесли барира. КIиибил курс таманбарайчи шилизирси нешра, рузира, узбира, шанти-тухумтира чехIебаили калунсири.
Шилизи укьес хIядуриубли, нуни УргIерила шилизи башуси автобусличи, Кубачи ветаайчи билет гьаланачибал асира. Илала багьа хIябал къуруш сабри. УргIери ветаайчи асибси виасри хIябал къурушра 50 кепекра бирусири. Наб биали УргIери ваэс гIягIниси ахIенри, Урхьниша ваибхIели автобусличивад кацIили гIур гъал километр хьурали укьес, яра рахли къаршибикалли дехла машиналичив ШягIба-махьилизи виусири. Илавадра нушала шилизи верхIел километрла гьуни лебси саби, машина рахлира къаршихIебири, лебилра шанти хьурали башутири.
Стипендияличи хъарси студент сайливан нуни, Кубачи ветаайчи билет асили шуцIали кепек ахIерадарира. Урхьниша ветаайчи ну арукес автобуслис селрацад къиянхIебулхъан, Кубачиб гIяхIцад адамти кабацIалли автобус кункбирар или пикриикIулри. Билет асили виасра, гьай-гьайра наб кайэс мер хIебикиб. ГIямрула халати адамти тIашли батурли, жагьси урши кайили уэс балбикили ахIенри. Автобус биалли гарчли бицIилри. Кубачи ваайчи хIябал-авал сягIят башуси автобусличив тIашли калунра. Кубачиб, гIяхIцад адамти кабацIибхIели, кайэс мер бетаур. ХIери-гIергъи авал сягIят диркухIели даира Урхьниша хъябличи. Илаб автобус тIашаахъес бурира. Бедира шоферлизи дила билетра. Автобусличивад кайцIули левли, шоферли ну тIашаира: «Эй урши хIела билет Кубачи баайчи саби, иша ваайчи I5 кепек дедес чебиркур», - иб шоферли ахъ-ахъли, лебтанилра бакьесли. Ну урузиубра, кисмазив халтIухъунра, баргира 20 кепек. Шоферли ил сасиб, ва автобус гьайбарес кьасбариб. ИлхIели ну автобусличивад кухIецIили левалри. «Дила шел кепек чарбара, нуни хIед 20 кепек бедира», - ира нунира лебтанилра бакьесли. Илини разиагарти дяхIличил, сунени дучибти кепекуназив гIяхIцадхIи халтIикIули 5 кепек баргиб ва дила някълизи гиб. Нуни ил автобусла унзализибад арцахъурли, гьунила дубларти кьарлизи лайбакIира. Автобусличив, гьалабси мерличи кайибси гьести гIямрула мурул адам набчи кьабулли хIеризур: «Цукци баркьибди дурхIя» - иб илини. Ну автобусличивад кацIира. Автобусра сунела гьунчибад арбякьун. Наб гIурра, хьурали 20 километр ахъили, 2300 метрла ахъдешличибси КьярбачIи-махьилизи ваэс гIягIнисири, амма илхIели игъбар бетаур. Камси гьуни ахъибхIели, дубуртазибти букIунас берк-берж дукили аркьуси колхозла машина гIеббаиб. Шоферли, нуни някъ ахъхIебуцибкъира, машина тIашаиб, ну кузовлизи ацIахъира ва ШягIба-махьилизи ваахъира. Колхозла шофёрли ва илала мякьла кайибси колхозла хIякимли набзирад арц тIалабхIедариб. Машина ГIяшти, гIур Кьункьи дубуртачи гъамти шимази аркьусири. Нуни биалли, декIли ахIенси гьунгелтала таврара гIелахъили, Капуртала бяхIличибяхI гьуни буцира.
Илабси шел километрла кьячикIунарси лаг ахъали, дяхIили буцибси хIурхълис унраличибси КьярбачIи-махьира, дубурла бекIла удибси байхъала Дагъистанра чебиули бирар. Илгъуна мер гили сай Аллагьли нушаб ВатIанван. ГIяхIцад дунъяла мер-муса чедаили риасра, иличибра жагаси мерра, гьанналис нуни чебаили ахIенра. ЧевяхIси Аллагьли, гьариллис чула ВатIан илкьяйда дурхъасили чебиахъули сай.
Свидетельство о публикации №225050601036