Кузе мый тыйым вученам!

      
     Кок ий  м;ндыр Камчаткыште служитлитлымек,  Микуш шочмо ялышкыже  отпуск  жаплан тольо. Уремыште  Саликан шинчашкыже чатката капкылан рвезе  перныш. «Кузе гын палыме лияш?» – ;дыре;ын уш гыч ты шонымаш й;двошт   ыш лек.
  Шуматкечын кастене  Салика Наташа йолташыж  дене  клубысо дискотекыш  вашкыш. Изиш лиймеке, военный форман  самырык п;ръе;  клубыш пурен шогале. Шкеже шем ;пан, кугурак  вияш неран, вичкыжрак т;рван, к;реналге шинчан, пе;гыде капкылан. Салика вигак палыш – тиде Николай Ястров, ялыште тудым эше Микуш  маныт.  ;дыръе;  шинчажым ;лык; ыштыш, капше мучко име семын шокшо тул кышкалтмым шиже. П;ръе;ат   залыште кок ;дырым  ужо. Иктыже ош кужу  ;ппунеман,  весыже – шемалге. Качымарий  лыжга ошкыл дене  ош  ;ппунеман Салика  дек миен шогале да шыргыжын пелештыш:
 – Салам лийже, мый  Николай улам, вес семынже Микуш, офицер-лейтенант.
– Салика, – ;дыръе; вашештыш.
– Са-ли-ка, Салика, могай сылне марий л;м. Таче омешем тыгаяк ;дыр кончен. Арам огыл тугеже Владивосток гыч  т;;алын, кужу корным шым кече эртарышым.
   Тиде жапыште  сем шоктыш.
– Салика, тендам вальсыш ;жам. Ида аптыране, – ешарен, лыжган  кидшым шуялтыш п;ръе;.
Коктын  п;рдаш т;;альыч.
– Тыште шокшо, айда яндар южыш лектына? – Микуш  темлыш.
Коктынат клуб гыч лектыч. Ладыра куэ ончылно   ик жап ваш-ваш ончен шогышт.
– Ке;еж пагыт – эн с;рал жап. Шочмо верыште  лыжга мардежшат весе. Т;рл; т;с  дене леведалтше пасу, ужар сынан чодыра  чоным умбачынак куандара. Таче ялыште могай тымык.Мый тыйын воктенет ласкалыкым шижам,ойырлымем й;ршеш ок шу. Айда эше пырля лийына, –  рвезе мутым лукто.
– Юалге, куштылгын чиенам, – вашештыш Салика.
Офицер кительжым Саликан вачышкыже пыштыш. Пырля мутланен-мутланен, ото мартеат шуыч.
  Тып пычкемыш. К;шн; ш;дыр-влак й;лат.
– Салика, каваш ончал, корка ш;дырым ужат?
– Николаша, тынар ш;дырым каваште ик ганат ужын омыл,  – воштылын,   ;дыр  ончык куржын колтыш.
 – Салика, тый куш? – почешыже тарваныш Микуш. Тиде жапыште  ик ш;дыр  ;лык чо;ештыш.
– Вашкерак шоналте, шонымет  шукталтеш, –   воштылын, Салика  адакат ончыко куржо.
– Мый таче эн пиалан улам!– поктен шуын, Микуш  ;дыръе;ым ;ндале. – Кузе мыйй тыйым вученам. Тый денет ;мыреш лийнем!
  Салика савырнен шогале.
– Чынымак ойлет? ;мырешлан?» – пелештымек, канде шинчаж дене рвезым й;ратен   ончале.
– Ом ондале, Камчаткыш на;гем. Мотор ;дыр, тол воктекем,  – тура ончалын, т;рвыжым шупшале.
   Салика ыш торешлане. Вашла шупшалалтыч. Пырля  кидым кучен,  пасу могырыш ошкыльыч. М;ндырнак огыл   шудо каван  койо. Миен шумек, офицер кительжым олым ;мбак пыштыш.
–   Изиш каналтена, – пелештыш.
  Салика воктекше шинче. Каваш ончен, тудо почеламут  гыч ужашым  каласкалыш:
Ш;дыран т;няште мый илем.
Тыштак, ломыж гае кавад;р.
Волгалташ кечыйолым мый йоднем,
Шошо в;дла тыште модшо й;р.
Эрелан мондем мый четлыкем,
Шочынам илаш лач  й;ратен.
– Сылне почеламут. Палет мо, й;раташ лиеш  т;рл; семын. Пытартыш гана, тургыжланыде.  Шинчатым кумалте, ш;мбелем. Кавасе Юмак шонен луктын й;ратымашым, – качымарий иктешлыш. – Мыланна пырля лияш  п;рен.
  Салика шоненат ыш шукто, вигак к;ныш…  Пасу покшелне коктын, шудо каван т;шак ;мбалне  ваш-ваш й;ратышт. Нуным ;лн; мланде шыматен.
  Эрлашыжым Николай Ястровлан  телеграмме тольо:
 «Срочно явиться на службу в связи  с чрезвычайным положением». Эн лишыл  лийше   ;дыръе;лан   почто яшлыкыш  серышым кодыш:
 «Салика,эн моторем да й;ратымем, нелеш ит нал, шуйкалыде, службыш каяш вереште. Уло чонем дене тыйым й;ратем. Вучо мыйым, вашке п;ртылам.
                Тыйын Микушет».
   Эрлашыжым  Салика яшлыкыште  шергакан е;же деч серышым вереште…
                ***
  Межам пудыртен, диверсант-влак Китай чек гоч эртеныт.   Кредалмаште Николай Ястров  шке вуйжым пыштен. И кмыняр жап гыч ялыш  телеграмме тольо:
 «Уважаемые  Антонида Семеновна и Петр Николаевич! Ваш  сын Николай  Петрович  Ястров геройски погиб на страже нашей Родины, посмертно награжден медалью «За отвагу».
                Командир, генерал-полковник Стриганов А.А.».
 Ойган уверым колмек, Салика чотак шорто. Кумшо кечылан  омым ужо. Пуйто  формым чийыше офицер   ойла: «Тый денет лияш шоненам… ;мырем к;чык улмаш… Эргына шочеш… тудо   мыйын т;сем нумалеш».
   Салика  трук шинчажым почо. П;лемыште пычкемыш. Саликан  чонжылан каньысыр лие. Мален колтыш.
  Эрвелеш  форточко гыч малыме п;лемыш  кандалге т;сан лыве чо;ештен пурыш.  Салика ончылно п;рдеш, к;шк; кузен кая, угыч  ;лык  волен кая. «Ала-мом ойлынеже?» – тудо шоналтыш.
– Николаша, тый  улат мо? Мый денем кутырынет? Ынде чонет лывыш савырнен аман? – ;дыр лыве дене  й;кын мутлана.
   Адакат  лыве йырым-йыр п;рдеш, п;лем гыч ынежак чо;еште.
Тудым ончен, Салика  окнам почо да чеверласыш:
 – Николаша, ынде сита, мыйым ит орландаре, кавашке чо;еште.
 Лыве тудым умылыш. Угыч кум гана п;рдын, почмо  окнаш чо;ештыш. Ойганыше ;дыръе;  кужу жап  почешыже ончен кодо.
  Нылле кечыжлан   Микуш адак шкенжым палдарыш. «Уремыш лек», – кас велеш й;к шоктыш. Й;кш;  Микушын гай йо;галте.  ;мбал вургемым налын, Салика   каваште кок шулдыран суксым  ужо. Тудо шулдыржым к;шк; н;лталеш – кумык, адакат  к;шк; –  ;лык вола.
 –;шанем, тыяк улат. Николаша, таче чеверласаш толынат. Эргыч дене тыйым шарнаш т;;алына, – к;шк;   вуйжым н;лталын, ;дыр  шке семынже чеверласыш.
    Индеш тылзе гыч эрге шочо. «Тек   Николаша   шарнымашеш кодеш, – шоналтымек, ;дырамаш  шочмо кагазеш тудын л;мжым возыктыш.
     Салика йоча  коляске дене паркыште олымбалне шинча. Палыдыме  шо;гемаш т;;алше ;дырамаш  пелашыж  дене  лишемыч. Коляскыште   ньогам  шекланышт. Коктын пеш кутырат. Салика кольо:
– Мемнан эргыла коеш, тыгаяк изи годым лийын.
  П;ръе;,   йочан ава дек лишемын, трук  йодо:
– Могай  мотор ньога, л;мж; кузерак?
– Николай Николаевич, – тудо вашештыш.
– Николаша! Мемнан эргынат  Николай лийын, службышто герой семын колен. «За отвагу» медальже веле шарнымашеш кодо, – шинчав;дшым ;штылын,  илалше ;дырамашат мутыш пурыш.
– Мый  тендан  эргыдам паленам. Николаша  кайымыж деч ончыч  почто яшлыкыш  ыланем серышым коден, туды эн чот аралем. Тиде тендан уныкада, – Салика  вашмутыш.
– Ме  таче марте пален огынал, Микуш эргына ойлен шуктен огыл. Могай пиалан кече! Эргына мыланна уныкам п;леклен.
Коктынат ньоган  кидшым кучышт, шыргыжальыч…
                10.07.20
           90 ий  темме л;меш Республиканский литературный конкурс,
«Марий прозо» номинацийыште кумшо вер.
        «ЭРВИЙ», 25 выпуск. – Йошкар-Ола: «Марий книга издательстве» савыктыш п;рт, 2025.С.104-108.