Ший тенге

  Павликлан коваже  шочмо кечыжлан ший оксам кучыктыш. Уныка  тыртыш оксаште «ик те;ге» манмым лудо.
– Уныкам, окса тыглай огыл, ший   те;ге. Ит йомдаре, – коваже пелештыш.
Павлик, коважым  колыштмек, оксам  йолаш к;сенышкыже  пыштыш. Ик кечын эргын тыртыш оксаже ,к;сенже гыч  лектын возо,  шудыш пуре;гайыш да пашаче    куткым пызырале.
– Ой, коршта, – й;к  шергылте.
Окса   куд йолан, кок  кужу ;рышан  шем-йошкар  куткым  ужо.
– К; улат? – йодо окса.
Кутко, к;ртнь;  чумыраш тыртышым  ужмек, туран  пелештыш:
 – Мый Кутко улам.
Окса  мутым лукто:
–  Л;мем  Ший те;ге. Мый йомынам.
 – Ала мый декем  унала кает? Шерыв;дым подылнем ыле.
Кутко кудале. Окса  почешыже п;рдын кайыш. Паркыште коктынат чарналтышт. Кутко пуше;ге воктеке лишеме да  каласыш:
– Тыште илем. – Тунамак омсаш т;калтыш.
Омсам Кутко- салтак   почо. Коктынат пурен шогальыч, да  сарзывуй йодо:
 – К; улат? Утыждене кугу улат!
– Тиде Ший те;ге – мыйын йолташем. Тудо йомын  да тудлан нигушто илаш,садлан  шке декем конденам! – Кутко кычкырале.
Кутко- салтак  Кугыжа кутко-ава деке  писын кудал  колтыш да   уна нерген каласыш.
– Уна  ден шольым ;ж, – мане Кугыжа.
Кутко ден  йолташыже п;лемыш пурышт. Кугыжа  ош  тувырым чиен, а вуйыштыжо ший короно  йылгыжеш. Тудо к;штен  йодо:
 – Кутко шольо, йолташет дене палымым ыште.
Чытен кертде, Ший те;ге, ончык лектын, мутым лукто:
 – К;сен  гыч  лектын возынам да  шудыш пуре;гаенам.
– Ший те;ге, мемнан дене код, шольымлан марлан кает.
– Кугыжа, Кутко –  йолташем, – Ший  те;ге  шижтарыш.
– Ший те;ге, тореш ит лий. Кум кечым  шоналташ пуэм, а ме  с;анлан ямдылалташ т;;алына.
  Кутко  йолташыжым   полатыште илыше  дене палымым ышташ пиже. Кугу п;лемысе шепкаште    кийыше  изи курчак-влак  Ший те;ген шинчашкыже пернышт.
– Шепкаште к; мала? – тудо йодо.
– Шольым ден ш;жарем, шукерте огыл Кугыжа  азам ыштен. Нуным салтак-влак ончат. Кажне салтакын шке  сомылжо:  икте кочкышым нумалеш, весе  эрыкта, кумшо  азам онча. Пашаче улыт!
– Кушто каныме верем? – шыве-шыве й;к дене  Ший те;ге йодо да ;нардымын  к;варыш  йымен возо.
 Салтак-влак куржын мийышт. Ший оксам,  чапашкышт налын, койкыш пыштышт. Окса шинчажым почо, ;стембалне  шерыв;дым  шекланыш. Тудо  шерыв;д  дене  шкенжым чывылтыш да угыч мален колтыш.
Кутко  Кугыжа дек  толын пурыш.
– Шольым, салтак-влаклан  йолташна-шамычым с;аныш к;шташ ;жмашым пу, – акаже   мане.
 Кутко  ик салтакым  шем кутко дек, весым  – нарынче, кумшым – йошкарге, нылымшым – ош кутко дек колтыш. Салтак-влак  т;рл;  верыш кудал пытышт. Кум кече гыч нуно   сай увер дене савырнен тольыч да увертарышт:
 – Кутко т;шка с;аныш толеш.
  Эрвелеш  кутко-повар  шерыв;дым  Ший те;гелан кондыш. Окса  мушкылто да тамле в;д  дене серлагыш.
  Кутко,  ош тувырым, йолашым чиен, вуйышкыжо ший короным шынден, йолташ деке  лишемын мане:
 – Ит л;д, мый тыйын йолташет, кугыжа эрге, улам. Вашке пелашем лият. Салтак-влак  тыйым  мушкыт, эрыктат, с;ан тувыр ден  фатам кондат.
Ший те;ге каласыш:
– Й;ра, марлан лекташ келшем.
Салтак-влак оръе;ым чыла могырымат эрыктышт. Тудо  чотак   йылгыжаш  т;;але. Вара   ургызо,  куэм   кужытым висен, ургаш шикшалте. Ик  тат  гыч  ош тувырым капешыже чиктышт, ший короныш   вошткойшо  ош  куэмым  п;шкыльыч. У  чиеман  Ший те;ге воштончышышышто  шкенжым ончале.
– Тый  эн мотор  улат, – воштончыш шижтарыш.
Салтак-влак, оръе;ым писын гына н;лталын, Кугыжа деке  кондышт.
 Кугу п;лемыште  весела сем  йо;га, семмастар-влак скрипкым  шоктат. Йырым-йыр т;рл; т;сан кутко-влак шке ешышт дене шогат: шеме, йошкарге, ошо, нарынче.  Чылан шергакашан  вургем дене улыт, кажнын вуйыштыжо  келшыше короно коеш.
 Кугыжа-эрге  Кугыжа воктеке шинче. Салтак-шамыч оръе;ым  п;лем покшелне пеледышан диваныш шындышт. Кугыжа шогале,  почешыже  эргыжат кынеле. Тудо, шольыжын кидшым кучен,  тыматлын  гына ойлаш т;;але:
– Йолташ-влак, кутко-шамыч, те чыланат т;рл; вер гыч толында. Ме чыланат  ик в;ран улына. Таче Кугыжа-эрге  мотор  т;сан Ший  те;гем марлан налеш.Айста нунылан чыланат  нимучашдыме пиалым тыланена.
  Кутко-шамыч  совым пералтышт.Муро йо;галт кайыш.  Вара Мендельсонын  семже  п;лем мучко шергылте. Кутко ден Ший те;ге, покшеке  лектын,  вальсым  п;рдаш т;;альыч. Кенета  сем чарныш. Чыланат совым кырен, «Кочо-кочо-кочо»  манын кычкыральыч. Кутко, куд йолжо дене  Ший те;ге  деке тавалтен тольо, шупшале. Чыланат,  «Ик-кок-кум»   манын кычкырен, нылле марте шотлышт. Каче  ;лык волыш. Чыланат юарлат да  куштат.
Мучашлан  Кугыжа  увертарыш:
– Эрден эрак  самырык-влак корнышко  тарванат. Карете   нуным  капка воктене вуча.
   Уна-влак  шаланышт. Кугыжа-эрге ден Ший те;ге  малаш кайышт.
 Эрдене  повар кочкышым кондыш.
 – Шер теммеш кочса-й;за,вара лекса, тендам ;лн;  улазе вуча.
  Кутко ден Ший те;ге  кочкыч, чайым й;ыч, а вара  кудывечыш лектыч. Тушто  кишкышинча  пеледыш дене сылнештарыме  карете нуным вучен. Улазе  омсам почо. Паркыш тарванышт. Тушто кайык мурым колыштыч. Вара улазе  нуным  изолыкыш кондыш. Самырык-влак  висвис, о;гырвуй пеледыш коклаште канышт.
 Ший те;ге  Куткылан  Павлик нерген ойлыш да тудын   п;ртшым  йодо. Кутко улазылан тошкалтыш мучаш марте кудалаш каласыш.Улазе мутшым колышто. Теве толынат шуыч.
  Те;гылыште рвезе   шортын шинча. Кутко чытен ыш керт, тудым   лыпландараш шоныш. Тудо  йолашышкыже пижын, вургемже  дене  к;шк;,   кидше марте,   нушко.
Павлик, куткым ужын, ишыктарынеже ыле.Садыже  кычкырале:
– Ит шорт,  мый йолташет улам! Молан тынар шортат?
– ;лык; ончал, каретыште Ший те;ге  пелашем шинча.
Рвезе  п;гырнен, оксам  кидыш нале.
Павлик, тый денет илаш кодына, мемнан денак  улазе кодеш. 
Павлик   кидышкыже  каретыште шинчыше улазым нале, шинчыме верыш Кутко ден Ший  те;гем  вера;дыш, вара  чылаштымат  м;;гыж; пуртыш.
– Ковай, Ший те;гем мумо, пеленже йолташыже-влак улыт. Кушто  нуно илаш т;;алыт? – йодо рвезе.
– Уныкам, сервантыш пыште. Тек нуно илышыштет  йолташ  лийыт,  – пелештыш коваже.
с.12-15