Таргылтыш
Сип чодыраште илен улмаш пел шинчан Таргылыш*. Икана тудын деке кужу ;пан Овда* тольо да шижтарыш:
– Чодыра мучко патырлык конкурсым увертареныт. Таргылтыш, ушнет мо?»
– Овда, пундышыш шич, радам дене чыла ойлен пуэм, – каласкалаш т;;але Таргылыш. – Ик пычкемыш кечын мый декем, ;штервоштыр дене чо;ештен, Вуверкува волен шинче. Мыйын могырыш ончале, шала ;пшым кужу к;ч дене шере, пуйто юзо шомакым мутым ойлынеже. К;рг; чонем шыдештараш толын лектын. Нер;пшем дене шижым, мылам осалым ыштынеже.
«Мо тылат к;леш?» – йодым. – Мом кычалат?»
Шо;го лулегем туржнем. Таргылтыш кугыза, тыйым патырлык конкурсыш ;жнем да се;ыше патырлан увертарынем, – мане.
«Могай патырлык конкурс?! – кычкырал колтышым. – Мый вичшуд; ий ош т;няште илем, ик ганат тыгайым колын омыл! Ончал лулеге капкылем, явыгыше капкылем! Пел шинчам веле кодын. Мый дечем посна чодыраште шуко патыр ила!»
Мый шке шонымашемым чыла каласышым. Чотак мыйм вет ;рыктарыш. К;нышым да каласыме кечын изолыкыш толын лектым. Тушто к; гына уке! Мый дечем посна патыр Онар, Чумбылат, Кокшапатыр, Керемет т;ра*, Азырен* улыт. Икымше радамыш ончальым, а тушто Вуверкува дене пырля Ший п;ян Ший Пампалче, Ирга – патыр ;дыр, кугу т;кан Ия, кол почан В;д;дыр, мотор Л;м;дыр. Ушем каен! Й;рдым; паша т;;але. Комбо семын Вуверкува чылаштым ик радамыш шогалтыш. Кудытын аланыште куржтална. Молан да куш каем, пеш покташ тыршенам. Тушто кумдан палыме лийынам. Самырык кертеш мо та;асымаште мый денем ;чашен? Ме керек-кушко кид-йол да торчак дене пурена!
Вараже вучыдымын ала-к; кычкырале: «Вургемдам кудашса, чогашылдам терген налам!»
Мый шочмо годсек сорвык вургемем кудашын омыл.
Вуверкува кажныжым ончыш. Мый се;ышыш лектым. Ший П;ян Ший Пампалче чот кычкыраш т;;але: «Пел шинчан Таргылтыш се;ыше лийын ок керт! Тудо шо;го, пешак шучко! Патырлык конкурсыш к; тудым ;жын, тудо тунька!» Тыге шуко историйым шке нергенем кольым. Кузе чот шыдешкышым! Ший П;ян Ший Пампалчылан огыл, а к; тидым шонен луктын. Мыйым, ийготаным, Патырлан ойыреныт! Кузе умбакыже илаш да чыташ?! Ший П;ян Ший Пампалче кузе тыршен, а Вуверкува мом шонен, тыгак лектын. Увертарышт. Шуко й;к почеш Таргылтыш се;ыш.
П;гырнен, пелеголышо гай чашкерыш п;ртыльым. Вуверкува ;штервоштыр дене чо;ештен шургаш тольо. «Таргылтыш, ынде тый денет пырля йомакысе илыш дене илаш т;;алына», – мане.
«Йомакат т;рл; лиедашол», – маньым.
«Ынде чодырам пайлена, оксам руэна».
«Оксам руэна ковышта семын», – маньым.
« Ынде по;гым от пого, ковышта дене когыльым от ыште».
Ик мутымат шым пелеште. Вуем савалын, к;нымем ончыктышым. Кайыш.
Пытартыш вийым погалтен, куэ кумыжым т;ргалтышым, кайык пыстыл дене серышым: «К; тумо к;ргышт; тиде куэ кумыжым муэш да возымым луде, тудо вес патырлык конкурсышто се;ыше лиеш».
Тиде серышым тумо к;ргышк; пыштышым.
Умбакыже мо лиеш, илыш ончыкта.
*Таргылтыш–марий мифологийыште чодырасе п;ръе; сынан, пел шинчан осал водыж, южгунам йомшо е; деке ;дырамаш вургем дене лектеш.
*Овда – ;дырамаш сынан осал водыж, йолдаганыш шумеш кужу ;пан да кугу чызан.
*Киямат т;ра – вес т;нясе т;ра.
*Азырен – колымо ш;лышан водыж.
с.18-19
Свидетельство о публикации №225082100918