Рецензия на «Стэрэатыпы. Байки старога Даминика на белорусском» (Вячеслав Старжинский)

Дзень добры!

Некалькі словаў пра сябе. Таксама я не прафесійны пісьменнік ці крытык. Да літаратуры дагэтуль ня меў ніякага дачынення, адукацыя тэхнічная. Прыкладна тры гады таму ўзнікла ідэя нешта занатаваць са свайго жыцця. Пачаў. Спачатку сутыкаўся з тымі ж пытаннямі як і вы - паказваць\непаказваць, друкавацца\недрукавацца і г.д. Шмат перашкаджае рускамоўны асяродак і адукацыя. Упэўнена пісаць моваю напрацоўваецца лёгка, але патрэбен час. Шмат чытаць класікаў, тых хто натуральна валодаў моваю. Чытаць шмат менавіта тое што падабаецца вам. Канечне і практыкавацца ў пісанні.

Аднойчы тое што я зразумеў у гэтай справе – існуе нейкая мяжа за якой ужо можаш лічыць сябе здольным нешта пісаць і ўсё добра ў цябе складваецца. Гэта тая стадыя, калі чытачы пераключаюцца ўжо з тваіх памылак на сэнс напісанага. Магу запэўніць, у вас з гэтым усё добра. Хоць бачу і памылкі і русізмы. Што да апошняга, гэта ў многіх выпадках канечне ўмоўна, бо ўзаемаўплыў між мовамі усё ж існуе. Дзеля выпраўлення памылак сам я карыстаюся рэсурсамі:
http://slounik.org/ http://www.skarnik.by/ http://dobrapis.belsat.eu/
Напрыклад, што заўважыў:
Расейскае блага – па-тутэйшаму тое што кепска, супрацьлеглы сэнс.
“давай паспрабуем” – па нашаму паспрабуйма, у расейскай няма адпаведнага склону, таму без “давай” гэты сэнс яны ўтварыць іначай ня могуць.
Рускія трусы – майткі.
Лечыць – лекуе.

Не хапае таксама ўсім нам канструктыўнай крытыкі. Многія тут на прозе самі абураюцца на такую крытыку, на заўвагі аб памылках. А мне дык наадварот вельмі прыемна пабачыць кірунак далейшага руху наперад.

Некаторыя агульныя думкі.
Што тычыцца зместу. Зараз хто толькі што не друкуе на мове – у папяровым выглядзе ці ў сеціве. Можна казаць – дапушчальна ўсё, што б не казалі крытыкі (маўляў не літаратура). Нават і адмоўны публічны водгук крытыка рэкламуе ўзгаданага ім аўтара. Вам самім трэба вызначыцца чаго вы хочаце найперш – данесці думу, ці зарабіць, ці тое і тое разам. Адштурхоўвацца ўжо ад гэтага. Асабіста дзеля сябе я абраў такі шлях – ніякага місіянерства. У нейкі момант зразумеў што палюю за праглядамі і ўжо за гэтым страчваю асалоду творчасці. Нават падзякаваў лёсу што маю і без таго кавалак хлеба. Уявіў сабе, як цяжка зарабляў бы грошы пісьменніцтвам. Сам я пакуль адмовіўся дзесьці друкавацца акрамя Прозы. Тыя дзеля каго прызначана – знойдуць.

Канкрэтна па вашых “байках”.
Тэмы разглядаюцца вельмі важныя і актуальныя на сённяшні дзень. Спадабаўся ўступ. Пра радзіму добра напісана. Крытыкаваць змест ня буду, дазволю сабе некалькі заўваг пра форму. Цікава вельмі чытаецца пра вайну. Умоўна можна было б падзяліць на дзве часткі: тое што пра вайну – першая і астатняе – гэта другая. Першая частка прысвечана толькі аднаму паняццю “перамога”. Драматычны ваенны аповед ясна дае чытачу зразумець ісціну “вайна - лайно”. Моцна і запамінальна. Умоўна другая частка больш канцэнтраваная па колькасці агучаных паняццяў. Агляд іх больш фармальны і ўжо няма ў чытача такога моцнага, эмацыйнага ўражання як ад першай частцы. Нібы перакос такі. Здаецца не хапае такіх жа моцных жыццёвых гісторый-прыкладаў якія дэманструюць пададзеныя ісціны. Так мне падалося.

Дзе і як друкавацца?
Спачатку я таксама шукаў беларускамоўныя рэсурсы падобныя Прозе. Недзе нават быў падобны рэсурс, але наведвальнікаў там амаль не было. На маю думку Проза ў гэтым сэнсе найлепшы выбар. Ёсць тут і беларусы, але не ўсе прызнаюцца, украінцы добра разумеюць беларускую.
Ёсць і іншы шлях. Можна за свае грошы замовіць невялікі наклад папяровай кнігі. Распаўсюджваць прыйдзецца самому.
Можна замовіць электронную кнігу тут http://kniharnia.by/about/
Таксама за грошы, распаўсюджваць будуць яны, але і ганарар будзе.
Можна яшчэ паспрабаваць у які часопіс, напрыклад
http://litrazh.org/ http://dziejaslou.by/
Ганарар дзе ёсць, дзе няма.
Як самастойнае выданне, дык першае пытанне будзе да аўтара – гэта карэктура. Таксама за свой кошт, але можна і самому паспрабаваць. Па сабе скажу, што вельмі цяжкая праца, таксама думаў некуды прыстасаваць мой апошні тэкст (17тыс. словаў), сурьёзна вычытваў.
Ёсць яшчэ такая ваколькная тэма як “Школа маладога пісьменніка”. Штогод набор, навучанне бясплатнае. Многія знакамітыя зараз пісьміннікі там вучыліся. Выкладаюць пісьменнікі.
http://lit-bel.org/news/zavershany-nabor-u-shkolu-maladoga/

Вялікая суполка беларусаў у Фэйсбуку, там і літаратары, паэты, блогеры, мастакі, журналісты. Шмат пішуць – вершы і прозу, блогі вядуць. Згубіцца вельмі проста, а каб заўважылі, трэба нешта зрабіць звышнатуральнае. Прынамсі трэба вывучаць цікавасць чытача, працаваць на публіку, бо нават калі сам і аўтэнтычны, ня значыць што трапіў у свой час, тарпіў у трэнд. Але ўжо трэба быць тады не пісьменнікам, а маркетолагам. :) Гэта ўжо не маё. Свае старонкі я там зачыніў, пасты выдаліў, профіль пакінуў, але толькі каб назіраць. Дзеля мяне зараз пісаць – гэта наўпрост струмант. Казаць важкага пакуль ня маю чаго, а няважкага ў сеціве і так хапае. Вось зараз такі ў мяне прынцып: пытанне-адказ. Вось вы спыталіся, я адказваю. :) Але гэта асабіста ў мяне так і асабаіста зараз. Як далей будзе, час пакажа, а вы рабіце тое што адпавядае вашым памкненням.
___________
Валер Ясень

Валерий Ясень   26.02.2019 17:07   •   Заявить о нарушении