Ержаннын Жумак пен Тозакты коруi. Жетi галамат

1972 жылы бала кунінде акесі катты ауырып емханада бір жылдай жатады. Бас агроном болып кызмет істейтін Шолпанкул агасы ірі малдарын алып кетеді. Уйдегі калган 4-5 биені, 40-50 шакты кой-ешкіні апасы екеуі кезектесіп багады, туске дейін апасы, тустен кейін озі. Бір демалыс куні оянса апасы мал жаюга кетіп капты. Апыл-гупыл кауын-карбызын жеп алып, велосипедіне міне сала жонеледі.

Барар багытында биік тобе бар-тын. Екі аягын велосипедінін устіне ролге койып, екі колын кеудесіне айкастырып алып еніске карай заулайды, калай ушып тускенін ангармай да калады. Кулаганда оліп калгандай болады. Олген деген осы екен гой деп киналып жатса: «Ой, карагым, сен олген жоксын», – деп ак жамылган бабалары Шілмембет пен Толендінін аруактары екі жагынан келеді де, екеуі екі колтыгынан демеп, кокке котеріп акетеді.

Ержан сасканынан: «Кай жакка апарасыздар, кай жакка апарасыздар?», – деп сурайды. «Ай балам, сендер планета дейсіндер, бугін сол жеті галамшардын (планета) есігі ашылып турган кун. Саган жеті галамнын есіктерін корсетейік», – дейді де, таныс емес бір арага апарады. Ержаннын байкаганы борпылдаган топырак устінде тур екен. Ержан аталардан: «Мен кайдамын, кайда акелдініздер?», – деп сураганда, аталары: «Сендер Ай дейсіндер, сол Ай галамшарында турсын, карагым!».

 Ержан Айдын бетін караса, топырактары саргыш, кішкене тастары бар сиякты. Ержан ан-тан болып: «Ата мені мунда не ушін акелдініздер? Мен олдім бе, алде тірімін бе?», – деп сурайды. «Жок балам, сен тірісін. Сен еліне керексін, журтына керексін», – деп бабаларынын аруактары жауап кайтарады. Бір мезетте «Балам, томен кара! Жеріне кара!», – дейді аталары.

Ержан Айдын бетінен Жер бетіне караса: Жер донестеу болып корінеді. Жер бетінде уш жолак – аралары молдір кабыршыкпен болінген сызыкты кореді, ортасындагы донестеу жолакта каптаган адамдар. Он жак жолагында коп адамдар кітап окып, жеміс-жидектер жеп маз-майрам болып жур. Сол жак жолакта топырлап отка жанып жаткан, суга агып бара жаткан, киналып журген адамдардын легін кореді.

Ержан: «Ата, бул маган неге керек? Мен кай жагына баруым керек? Он жагына барайын ба, сол жагына барайын ба? Жаным киналып кетті, мені баратын жагыма жіберіндерші, аталар», – деп жалынады. «Жок балам, сен керек емессін о жакка. Сен осынын барін кору ушін, казір сені олтірдік – біз», – дейді аталар аруактары. «Енді корсетініздерші, жаным киналып кетті гой, кай жагына барам, соны корсетініздерші», – дейді Ержан. «Балам, мына сызыкты коріп турсын ба? Осы сызыкпен анау копірдін басына шыгамыз», – дейді аталары.

Копір темір жолдын устінен отетін отпелі догал копірге уксайды. Ержан бабаларымен бірге котеріліп копірдін устіне шыгады, журе келе копір екі айырыкка айырылады. Барса коп кісілер тур. Мына жагында таж киген кісілер адамдарды екі жакка боліп жатыр.

Сол жакка кеткен адамдардын копірі жіп-жінішке кыл сиякты, одан откен адамдар солкылдап турган копірдін устімен откенде, шайкалактап барып – астындагы отка, суга кулап жатыр. Он жакка баратындар: дангыл жолмен ойнап-куліп, билеп алма багынын ішіне кіріп – шаттанып, маз-мейрам болып жур. Ортадагы жолактагылар топырлап, койды купкіге айдаган сиякты аспалы копірдін устінен бір-бірлеп отеді, оларды ортада турган колында таягы бар бір кісі онга, солга бурып тур. Он жак жане сол жак какпада тагыда бір-бір кісіден тур. Олар болініп келген адамдарды кабылдап алып, арі карай енгізіп жатыр. Осы коріністін барін Ержан Ай бетінен бакылап, коріп тур.

Ержан бабалар аруактарынан сурайды: «Мына жыпырлаган кісілер не істеп жатыр? Неге біреулері онга, енді біреулері солга кетіп жатыр». Сонда бабалары: «Балам, мынау жумак деген болады, булар жумакка отіп жаткандар.  Мынау тозак деген болады. Омірінде жаксылык істемеген, корлык істеп откен адамнын барлыгы осы жакка карай кетеді», – деп корсетеді.

Ержан айдын бетін тепкілеп, топырагын бурк-бурк еткізеді, бір кызыгы топырак жердін бетіндегі сиякты буркылдамай, котерілген беті кайта кона калады. «Енді мен кай жагына барайын, енді жіберсендерші», – дейді жалынып. «Жок, сен еліне журтына керексін. Сені тагы бір жерге апарамыз», – дейді аталары. Бабалар аруактары Ержанды бір суык жерге апарады. «Мынау сендердін Марстарын, бул біздін екінші есігіміз», – дейді аталары. Ержан жерге караса тура жанагы коргеніндей. Бір арага барганда: «Мынаны сендер Сатурн дейсіндер, бізше ........ деп айтады» – дейді аталар. Ержанга бабалар аруактары Айды оздерінше айтты, Марсты да баскаша айтты, сойтіп жеті какпаны тугел корсетіп шыгады.

Бірак біреуінен жакын, біреуінен алыс, біреуінен коз ушында болып корінеді. Жеті галамшардын жетеуінен де Жерді корсетеді. Ержаннын барінен коретіні алдындагы уакига, ушке болініп топырлаган адамдар. Ержан барган галамшарлардын (планеталарынын) аталар айткан атауларына тілі келмейді, казір умытып калыпты.

Ержаннын есінде калганы Ай мен Марс, Сатурн галамшарлары (планеталары) калгандары есінде жок. «Балам кыдырып болдын, жеті галаматтын есігін кордін. Жеті галаматтын есігі осылар болады. Енді уйге барайык», – деп бабаларынын аруактары Ержанды кайтадан кулаган жеріне алып келеді. «Тур енді, тур балам!», – деп куйырыгынан шапалакпен бір-екі тартып жібереді.

Сол кезде Ержан есін жиып атып турса, апасы жакындап калыпты. Ержан кулаган уакыт тангы 9-10 молшері, ал апасынын кайтатын молшері тустен кейінгі 3-4 аралыгы. Сонда Ержан 5-6 сагат кулаган жерінде жатып калган. Ержан турса тос суйегінін айрыгы ішіне кіріп кетіпті, айрык суйек казір де сол куйінше біткен. Апасы: «Ой, балам! Жолдын устінде уйыктаганын не, не тускі тамакка келмедін?» – деп Ержаннын бетінен суйіп, усті басындагы шанды кагады. Велосипедін алып, койларын апасы екеуі айдап уйлеріне  кайтады. Жанагы коргендерін апасына айтайын десе коркады.

Нух пайгамбардын аяны

Бірде Нух пайгамбардын озі аян аркылы: «Осы жолда маган Казыгуртка келіп кет», – дейді. Бірак Нух пайгамбар корінбейді, тек созін гана естиді. Тусінде Казыгурт тауына барады, басына шыгады: «Балам, осы менін кемем болады, дуние жузін су басканда осы кемемен жузгенмін, сен осы кеменін жанында турсын», – дейді. Караса когілдір тусті, терезесі жок торт бурышты, кемеге уксайтын тас. Айналып караса астынгы жагында есігі бар екен. 

Аянда – Ержан Казыгурт тауынын басында торт бурышты тас сиякты Нух пайгамбардын кемесінін касында турганда, етекте ел басымыз Н. Назарбаев, облыс акімі С. Умбетов т.б. атка мінер басшылар ошарылып, тауга шыга алмай тур екен. Ержан: «Ага, былай журсеніз куламайсыз, былай карап журініз», – деп жаксы-жаксы жолдарды корсетіп тур екен. Сонда Н. Назарбаев пен С. Умбетов екеуі гана тауга шыгып Ержаннын касына келеді. Осы аянды алганнан 3-4 айдын аралыгында Ержан – Казыгурттын басына барып, курбандыгын шалып Куран окиды.

Ержан Узанкулулы Кулиевтін уялы телефоны: +7 705 209 22 94; +7 702 652 38 67; Уйінін телефоны: +7(72757) 243 46; Мекен жайы: Казахстан, Алматы облысы, Іле ауданы Акши ауылы, Кенен Азірбаев кошесі № 6/1 уй.