Рецензия на «За горы» (Андрей Матвеев 77)

miloi2Αναπόσπαστο κομμάτι της περιοχής του Ζαγορίου αλλά και χαρακτηριστικό γνώρισμα του τόπου αποτελούν τα παραδοσιακά πέτρινα γεφύρια του. Είναι όλα τους δείγματα μοναδικής τέχνης και λαϊκής σοφίας. Βασικός λόγος κατασκευής τους ήταν η διευκόλυνση της κυκλοφορίας στην περιοχή, η οποία διατρέχεται από πολλά και ορμητικά ποτάμια. Παράλληλα συντελούσαν στην ανάπτυξη οικονομικών αλλά και κοινωνικών σχέσεων ανάμεσα στους οικισμούς του Ζαγορίου. Η επιλογή της τοποθεσίας στην οποία θα χτιζόταν το γεφύρι είχε ιδιαίτερη σημασία. Οι τεχνίτες διάλεγαν το σημείο εκείνο στο οποίο οι δύο όχθες είχαν τη μικρότερη απόσταση μεταξύ τους, το στενότερο δηλαδή μέρος του ποταμού. Ιδανικά, οι όχθες των σημείων αυτών είναι στέρεοι μεγάλοι βράχοι για την στήριξη του γεφυριού.
Αρχικά τα γεφύρια ήταν ξύλινα και όχι ιδιαίτερα ανθεκτικά. Από τα μέσα του 18ου αιώνα όμως άρχισαν να κατασκευάζονται από πέτρα. Συνήθως η χρηματοδότησή τους γινόταν από πλούσιους κατοίκους της περιοχής, από μετανάστες του εξωτερικού, ηγούμενους αλλά και Τούρκους αξιωματούχους. Πρώτα στηνόταν το ξυλότυπο. Οι τεχνίτες έχτιζαν ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές έτσι ώστε να καταλήξουν στο κέντρο του γεφυριού. Το σημαντικότερο σημείο της κατασκευής ήταν το «κλειδί», η τελευταία πέτρα δηλαδή που τοποθετούνταν στην κορυφή του γεφυριού. Σε πολλά από τα γεφύρια συναντούσε κανείς στο κάτω μέρος τους ένα καμπανάκι, που όταν ο άσχημος καιρός έκανε το πέρασμα επικίνδυνο προειδοποιούσε τους διαβάτες. Κατά κύριο λόγο οι πέτρες που χρησιμοποιούνταν ήταν μικρού μεγέθους. Όταν το πλάτος του ποταμού ήταν αρκετά μεγάλο κατασκευάζονταν πέρα από τα κύρια τόξα του γεφυριού και άλλα μικρότερα, με σκοπό να ελαφρύνει η κατασκευή και να περνά γρηγορότερα το νερό σε περίπτωση πλημμύρας. Το σύνηθες πλάτος του γεφυριού ήταν τα δύο μέτρα. Στα πλάγια δημιουργούνταν πεζούλια με κάθετα τοποθετημένες μακρόστενες πέτρες για την προστασία των περαστικών.
Οι μάστορες, ήταν κάτοικοι της περιοχής και ήταν οργανωμένοι σε ομάδες, στα σινάφια ή μπουλούκια όπως ήταν γνωστά. Εκείνος που καθοδηγούσε το μπουλούκι ήταν ο «κάλφας». Οι μάστορες είχαν διάφορες ειδικότητες, ήταν χτίστες, ζωγράφοι, μαρμαρογλύπτες, λασπατζήδες και επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μια συνθηματική γλώσσα, τα «μαστόρκα». Η περίοδος που εργάζονταν τα μπουλούκια ήταν από τον Απρίλιο, την ημέρα της γιορτής του Αϊ Γιώργη έως τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου. Η πρώτη ύλη για την κατασκευή των γεφυριών ήταν ο σχιστόλιθος, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό ήταν το κουρασάν, το μείγμα δηλαδή τριμμένου κεραμιδιού, ασβέστη, χώματος, νερού, ελαφρόπετρας και ξερού χόρτου. Οι μάστορες σπάνια έβαζαν την υπογραφή του στο έργο. Τα γεφύρια τις περισσότερες φορές έπαιρναν το όνομα του χρηματοδότη ή επισκευαστή τους. Πολλά είναι τα γεφύρια που στέκονται ακόμα και βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση, σα να μη χτίστηκαν περασμένο αιώνα.

Катюша Катюша   25.05.2017 11:02   •   Заявить о нарушении